Απειλές που μας κρύβουν στην παγκόσμια οικονομία

Τον τελευταίο καιρό η χώρα μας, η Ευρώπη και κυρίως η Αμερική κυμαίνονται μεταξύ οικονομικής ανακούφισης και ευτυχίας.



Επειδή στη χώρα μας λειτουργούμε όπως και τα χρηματιστήρια, προεξοφλώντας πολύ νωρίτερα απ' ό,τι πρέπει την ανάπτυξη ή/και την ύφεση, καλό είναι να εξετάσουμε από σήμερα αυτά που επιφυλάσσει το μέλλον, που θα φέρει νέες μειώσεις αξιών.

Ο κύριος λόγος του επερχόμενου νέου κύκλου μειώσεων αξιών είναι ότι η χρηματιστηριακή οικονομία έχει φουσκώσει πολύ περισσότερο απ' όσο μπορεί να την στηρίξει η πραγματική οικονομία της ενέργειας, των πόρων και του παραγωγικού δυναμικού, διότι τα χρήματα από τις ποσοτικές χαλαρώσεις κατευθύνονται από τις τράπεζες στα χρηματιστήρια, αντί να χρηματοδοτούν την πραγματική οικονομία.

Από το τέλος του περασμένου αιώνα μέχρι σήμερα η πίστωση ανά τον κόσμο αυξάνεται κατά 11% ετησίως, ενώ το ΑΕΠ κατά 4%. Η ανισορροπία αυτή είχε ως αποτέλεσμα η διαθέσιμη πίστωση από 80 τρισ. δολάρια να φτάσει τα 200 τρισ. μέσα σε μια δεκαετία. Έτσι δημιουργήθηκαν αξίες (στο χαρτί) που δεν δικαιολογούνται από την πραγματικότητα.

Είναι προφανές ότι για να επανέλθει η πραγματική ισορροπία στις αγορές, οι αξίες αυτές πρέπει να διαγραφούν.

Ένα μέρος το έχουμε ήδη ζήσει στον ευρωπαϊκό Νότο κι όχι μόνο. Η Ελλάδα, όπου οι αξίες των ακινήτων, των μετοχών και των κρατικών ομολόγων για παράδειγμα έχουν γκρεμιστεί, είναι μια περίπτωση, η Κύπρος όπου πέραν αυτών και οι αποταμιευμένες αξίες σε ρευστό υπέστησαν δραματική μείωση είναι ένα σκληρότερο παράδειγμα.

Η καταστροφή αξιών θεσμοθετείται πλέον με δυο τρόπους:

Με τον πληθωρισμό και με την επέλαση του κράτους σε οποιοδήποτε φορολογήσιμο περιουσιακό στοιχείο αλλά και με το bail-in των τραπεζών που πλέον γίνεται ευρωπαϊκή οδηγία.

Ήδη οι σειρήνες του πληθωρισμού έχουν αρχίσει τη μουσική τους, με τη γνωστή επιχειρηματολογία ότι αυτό θα αναγκάσει τους αποταμιευτές να επενδύσουν γιατί καθιστά αδύνατη τη στατική αποταμίευση κ.λπ.

Πληθωρισμός, το όνομα της ύπουλης χρεοκοπίας
Ο πληθωρισμός είναι η ήπια αλλά ύπουλη μορφή κρατικής χρεοκοπίας, η οποία συνειδητά μεταφέρει πλούτο από τον ιδιωτικό τομέα στον κρατικό. Όμως ο πληθωρισμός δεν λύνει από μόνος του το πρόβλημα γιατί το συνολικό διαθέσιμο χρήμα παραμένει σε συνολική αγοραστική δύναμη το ίδιο, μόνο ποσοτικά αυξάνει.

Ο πληθωρισμός προβάλλεται ως «φόρος πλούτου» και ξεχνιέται ότι εκεί που τρέχει αχαλίνωτος, οι πρώτοι δυστυχείς είναι οι χαμηλόμισθοι και χαμηλοεισοδηματίες. Πράγματι ο πληθωρισμός θα ανακουφίσει το κρατικό χρέος, μόνο όμως αν τα επιτόκια μείνουν σταθερά. Πόσο καιρό ακόμα η ΕΚΤ, η FED και οι άλλες κεντρικές τράπεζες θα κρατούν χαμηλά τα επιτόκια;

Συνεπώς ο πληθωρισμός δεν αρκεί για να μειώσει το κρατικό και τραπεζικό χρέος. Πέραν των επικλήσεων για οικονομική πολιτική τύπου Keynes, είναι αντιληπτό ότι ο πληθωρισμός από μόνος του, εκτός αν εκτοξευθεί, δεν μπορεί να εξυγιάνει τους κρατικούς και τραπεζικούς ισολογισμούς. Σε περίπτωση όμως που εκτοξευθεί, τότε καταστρέφει την κοινωνία.

Κατάσχεση περιουσιών
Ελλείψει άλλων ιδεών, τα κράτη, όπως πρόσφατα ανακοίνωσε ο κ. Σόιμπλε, πρέπει να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς διά της κατασχέσεως μέρους της περιουσίας των πολιτών τους, κινητής και ακίνητης.

Το ίδιο βέβαια ισχύει και για τις τράπεζες, θεσμοθετημένο από τη σχετική κοινοτική οδηγία Μπαρνιέ και εγκεκριμένο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπό τον μανδύα της προστασίας των καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ.

Οι επιχαίροντες Βορειοευρωπαίοι, ελπίζουν να προσελκύσουν ακόμη περισσότερες καταθέσεις των Νοτίων σώζοντας έτσι τις δικές τους τράπεζες. Αυτή είναι και η κρυφή έννοια της πρότασης των Γερμανών, ότι οι τράπεζες θα σώζονται από τις Εθνικές Αρχές αλλά με προδιαγεγραμμένο πανευρωπαϊκά τρόπο. Δεν έχουν όμως αντιληφθεί ακόμη ποια πύλη δεινών άνοιξαν εισάγοντας την αβεβαιότητα της ασφάλειας των καταθέσεων, που ήταν για 70 χρόνια ο κύριος πυλώνας της ανάπτυξης της Δύσης.

Οι δύο ασύμμετρες απειλές

Το μέλλον διέπεται από δύο απειλές που είναι βέβαιο ότι θα υλοποιηθούν:

Βραχυπρόθεσμα, το αυξανόμενο χρέος, κυρίως κρατικό αλλά όχι μόνο.
Μεσοπρόθεσμα, η αδυναμία να συντηρηθεί το Κράτος Πρόνοιας, το οποίο υφίσταται την συνεχώς αυξανόμενη δημογραφική πίεση της γήρανσης του πληθυσμού, την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και της μείωσης της αναλογίας εργαζομένων/μη εργαζομένων.

Μόνο το βραχυπρόθεσμο πρόβλημα αρκεί για να τρομάξει. Από το 2008 και μετά, το ποσοστό χρέους που έχει σβηστεί είναι ένα ελαχιστότατο ποσοστό των συνολικών απαιτήσεων, το συνολικό χρέος παγκοσμίως αυξάνεται συνεχώς με έμφαση την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Είναι προφανές ότι στο άμεσο μέλλον μόνο με σταδιακή απαλλοτρίωση ιδιωτικής περιουσίας θα μπορέσουν τα κράτη να καλύψουν μέρος των υποχρεώσεών τους. Η άρση του τραπεζικού απορρήτου και η δήλωση του συνόλου της περιουσίας του κάθε ατόμου, που θεσμοθετείται πανευρωπαϊκά, εκεί στοχεύει με δεδηλωμένο σκοπό την πάταξη της φοροδιαφυγής.

Προδιαγεγραμμένες χρεοκοπίες

Οι μελλοντικές χρεοκοπίες κρατών είναι αναπόφευκτες. Η Μεγάλη Βρετανία έχει συνολικό χρέος, ιδιωτικό και δημόσιο, 510% του ΑΕΠ σύμφωνα με την αξιόπιστη μελέτη της Mc Kinsey. Μεταξύ 2007 και 2012 οι μισθοί στη Μεγάλη Βρετανία αυξήθηκαν 10%, ο τιμάριθμος κατά 17% και το κόστος των βασικών αγαθών κατά 33%, όπως λέει η εθνική τους στατιστική υπηρεσία. Η Μεγάλη Βρετανία παρ' όλα αυτά αύξησε τις κρατικές δαπάνες την ίδια περίοδο κατά 11%! Ετοιμάζεται τώρα για νέες ρηξικέλευθες χρηματοπιστωτικές πολιτικές που είναι βέβαιο πού θα οδηγήσουν.

Η Ιαπωνία, με στρατηγική καμικάζι, παράγει την Μητέρα των ποσοτικών χαλαρώσεων, ενώ έχει συνολικό χρέος 646% του ΑΕΠ, με σκοπό να ευτελίσει το γεν για να βοηθήσει τις εξαγωγές της.

Η μια μετά την άλλη οι ευρωπαϊκές χώρες καταρρέουν. Δέκα από τις δεκαεπτά χώρες της Ευρωζώνης σήμερα έχουν αρνητικές προοπτικές και το χρέος όλων των ευρωπαϊκών χωρών αυξάνει. Η αισιοδοξία θα κρατήσει οπωσδήποτε μέχρι τον Οκτώβριο και ίσως και έως το τέλος του έτους στην Ευρώπη και πιθανόν περισσότερο στις ΗΠΑ. Ο λογαριασμός όμως θα πληρώνεται κάτω από συνθήκες που θα δυσκολεύουν τους πολίτες για πολλά ακόμη χρόνια. Η Ελλάδα έχει ήδη πληρώσει τα περισσότερα. Τώρα έρχεται η ώρα γι' αυτούς που λένε ότι η οικονομία τους δεν είναι σαν της Ελλάδας.