64,4 ΔΙΣ. ΤΑ ΧΡΕΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

Ωρολογιακή «βόμβα» στα θεμέλια της ομαλής εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού αποτελούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο που έχουν εκτιναχθεί σε επίπεδα-ρεκόρ 64,4 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 35% του ελληνικού ΑΕΠ. Μόνο το πρώτο δίμηνο του έτους, τα «φρέσκα» ληξιπρόθεσμα χρέη ανήλθαν σε 2,356 δισ. ευρώ, στοιχείο από καταδεικνύει την οικονομική αδυναμία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες φορολογικές τους υποχρεώσεις.




Τα χρέη «πνίγουν» τους φορολογουμένους και μήνα με τον μήνα ολοένα και περισσότεροι αφήνουν απλήρωτους φόρους στην εφορία παρά το ότι διατρέχουν κίνδυνο κατασχέσεων μισθών, καταθέσεων και άλλων περιουσιακών τους στοιχείων. Η φοροδοτική ικανότητα των φορολογουμένων έχει πλέον εξαντληθεί λόγω των δραστικών περικοπών στις αποδοχές, των «λουκέτων» στην αγορά, της έκρηξης της ανεργίας και της φοροκαταιγίδας.

Την ίδια ώρα στο οικονομικό επιτελείο επικρατεί προβληματισμός, καθώς φοβούνται έκρηξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους καλοκαιρινούς μήνες. Τα πράγματα θα δυσκολέψουν για τους φορολογουμένους από τον Ιούλιο, καθώς από τότε θα κληθούν να πληρώσουν στην εφορία μαζεμένους φόρους για τα εισοδήματά τους και την ακίνητη περιουσία τους. Γεγονός που εντείνει την ανησυχία με δεδομένο και το ότι φέτος πρέπει να επιτευχθεί πάση θυσία πρωτογενές πλεόνασμα που θα προσεγγίζει τα 3 δισ. ευρώ.
Ληξιπρόθεσμη... βόμβα στον προϋπολογισμό

ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ
Πιο συγκεκριμένα, από το τέλος Ιουλίου θα πρέπει να εξοφλήσουν:

1 Τα εκκαθαριστικά σημειώματα των φετινών φορολογικών δηλώσεων. Για εκατομμύρια φορολογουμένους ο φορο-λογαριασμός θα είναι «φουσκωμένος» μετά την κατάργηση των πρόσθετων αφορολογήτων ποσών για τα παιδιά, την κατάργηση των περισσότερων φοροαπαλλαγών και τη διατήρηση των «τσουχτερών» τεκμηρίων διαβίωσης. Μάλιστα, τα φετινά εκκαθαριστικά ενσωματώνουν μέχρι και τέσσερις διαφορετικούς φόρους:

Τον φόρο για τα εισοδήματα του έτους 2013.
Την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, η οποία θα επιβληθεί με συντελεστές 1% έως 4%, επί του αθροίσματος όλων σχεδόν των εισοδημάτων του 2013, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που φορολογήθηκαν με ειδικό τρόπο ή απαλλάχθηκαν από τον φόρο εισοδήματος, εφόσον το άθροισμα αυτό υπερέβη τις 12.000 ευρώ.
Το τέλος επιτηδεύματος, το οποίο θα ανέρχεται σε 500 ή 650 ευρώ και θα επιβληθεί σε κάθε φορολογούμενο ο οποίος κατά τη διάρκεια του 2013 άσκησε ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα, ακόμη δε και σε κάθε φορολογούμενο που εργάστηκε με «μπλοκάκι» και θα φορολογηθεί με την κλίμακα των μισθωτών - συνταξιούχων.
Τον φόρο πολυτελούς διαβίωσης, που θα επιβληθεί σε κάθε φορολογούμενο ο οποίος το 2013 κατείχε αυτοκίνητα άνω των 1.928 κυβικών εκατοστών, πισίνες και αεροσκάφη.

Οι φόροι που θα προκύψουν με την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων θα πρέπει να καταβληθούν σε τρεις διμηνιαίες δόσεις ανεξάρτητα από τον χρόνο υποβολής της δήλωσης. Η πρώτη δόση θα πρέπει να εξοφληθεί μέχρι το τέλος Ιουλίου, η δεύτερη μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου και η τρίτη μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, ενώ σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης του φόρου παρέχεται έκπτωση 1,5%.

2 Τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ). Ισχυρό φορολογικό σοκ θα υποστούν και φέτος οι ιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι θα κληθούν να πληρώσουν φόρο για την ακίνητη περιουσία τους 617 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας, όταν το 2009 η μέση φορολογική επιβάρυνση ήταν μόλις 105 ευρώ. Με την επιβολή του ΕΝΦΙΑ περίπου 5,5 εκατ. νοικοκυριά που έχουν στην κατοχή τους ακίνητη περιουσία θα πληρώσουν συνολικά 3,397 δισ. ευρώ.

Ο ΕΝΦΙΑ θα πρέπει να καταβληθεί σε έξι μηνιαίες δόσεις από το τέλος Ιουλίου μέχρι και το τέλος Δεκεμβρίου 2014. Τα στοιχεία για τα ληξιπρόθεσμα χρέη δείχνουν ότι λόγω της υπερφορολόγησης των ακινήτων και της οικονομικής στενότητας των νοικοκυριών, εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι άφησαν απλήρωτους τους φόρους για την ακίνητη περιουσία τους, με αποτέλεσμα τα ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία να εκτιναχθούν στο τέλος του 2013 στα 943 εκατ. ευρώ από 499 εκατ. ευρώ το 2012. Δηλαδή, μέσα σε ένα χρόνο αυξήθηκαν κατά 89% τα ληξιπρόθεσμα χρέη από τους φόρους στην περιουσία.

Σύμφωνα μάλιστα με έρευνα της KΑΠΑ Research ένας στους δύο ιδιοκτήτες δηλώνει ότι δεν έχει πλέον εισοδήματα από ακίνητα και πληρώνει μόνο φόρους, την ίδια στιγμή που κάτι λιγότερο από το ήμισυ του εισοδήματος των ιδιοκτητών πάει σε φόρους για τα ακίνητα.

ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ
Πώς οι φόροι έγιναν ληξιπρόθεσμα χρέη

Οι αλλεπάλληλες αυξήσεις των φόρων στα χρόνια του Μνημονίου σε συνδυασμό με τις χρόνιες παθογένειες του εισπρακτικού μηχανισμού του υπουργείου Οικονομικών φαίνεται να αποτελούν τις δύο βασικές αιτίες για τη διόγκωση κατά περίπου 10 δισ. ευρώ κάθε χρόνο των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο από το 2010 και μετά. Τα χρέη που μένουν απλήρωτα από 38,7 δισ. ευρώ το 2010 αυξάνονταν σχετικά ήπια μέχρι την έλευση του Μνημονίου, στα 43,9 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια όμως η βίαιη συρρίκνωση των εισοδημάτων, η έκρηξη της ανεργίας και η φοροκαταιγίδα οδήγησαν σε άλμα στα 52,5 δισ. ευρώ στα τέλη του 2012 και στα 62,55 δισ. ευρώ στα τέλη του 2013. Δέκα χρόνια νωρίτερα ήταν 11,5 δισ. ευρώ.

Σχεδόν ένας στους τρεις φορολογούμενους διατηρεί ανοιχτούς λογαριασμούς με την εφορία, ενώ η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων επιταχύνει τις διαδικασίες για τις κατασχέσεις εις χείρας τρίτων για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Δημοσίων Εσόδων Χ. Θεοχάρη από περίπου 18.000 κατασχέσεις στα χέρια τρίτων το πρώτο δίμηνο του 2013, στο πρώτο δίμηνο του έτους οι κατασχέσεις φθάνουν τις 50.000. Παράλληλα, στο πρώτο δίμηνο ασκήθηκαν περίπου 5.000 ποινικές διώξεις για μεγάλη φοροδιαφυγή, με αύξηση 37,8% σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Οι κατασχέσεις, οι ρυθμίσεις, αλλά και η δυνατότητα καταβολών έναντι οδήγησαν στα δημόσια ταμεία 612 εκατ. ευρώ στο πρώτο δίμηνο του έτους. Τα ανείσπρακτα χρέη, όμως, παραμένουν σε εφιαλτικά επίπεδα και όπως δείχνουν τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών το ένα τρίτο αφορά πρόστιμα που έμειναν στα χαρτιά, περισσότερα από 14 δισ. ευρώ είναι τα χρωστούμενα από ΦΠΑ.