«Γκρίζες» ζώνες για συντάξεις-εργασιακές σχέσεις

Ενα «καυτό» τρίμηνο διαπραγμάτευσης, εν μέσω των... θερινών διακοπών, θα καθορίσει στα τέλη του φθινοπώρου - αρχές του χειμώνα, το νέο καθεστώς για τις συντάξεις, τις εργασιακές σχέσεις και τις απολύσεις που θα ισχύσει από την 1/1/2015.




Η «οδηγία» την οποία έχει λάβει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, με βάση τις δεσμεύσεις που περιλαμβάνονται στο επικαιροποιημένο Μνημόνιο και την τελευταία Εκθεση του ΔΝΤ, είναι να περιοριστούν οι χαρακτηριζόμενες ως «γκρίζες» ζώνες του Ασφαλιστικού και του καθεστώτος των εργασιακών σχέσεων. Δηλαδή, «ό,τι παρεκκλίνει από τους γενικά ισχύοντες κανόνες, δεν δικαιολογείται και δεν μπορεί να υποστηριχθεί από την οικονομική κατάσταση της χώρας και τη θέση της στην Ε.Ε.», εξηγούν κορυφαία κυβερνητικά στελέχη που, ήδη, έχουν βάλει στο... μικροσκόπιο τους σχετικούς νόμους, τις διαφοροποιήσεις οι οποίες υπάρχουν τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και τα σενάρια των πιθανών αλλαγών.

Το «αναβαπτισμένο» από τον πρόσφατο ανασχηματισμό της κυβέρνησης επιτελείο του υπουργού Γιάννη Βρούτση θεωρεί ότι το πεδίο της διαπραγμάτευσης είναι «ανοικτό» και προεξοφλεί ότι «δεν θα υπάρξουν βίαιες παρεμβάσεις». Τα πεδία των ζητούμενων αλλαγών «φωτογραφίζονται», ωστόσο, στο επικαιροποιημένο Μνημόνιο το οποίο θα αποτελέσει τη βάση της διαπραγμάτευσης με «προαπαιτούμενα» για μεν το Ασφαλιστικό «τη διασφάλιση της δημοσιονομικής σταθερότητας» για δε τις εργασιακές σχέσεις (απολύσεις - απεργίες) «τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, των επιχειρήσεων, την αύξηση της απασχόλησης και την υποβοήθηση της ανάπτυξης». Οι 10 «γκρίζες» ζώνες, κωδικοποιημένες ανά τομέα, είναι οι παρακάτω:
Μειωμένα από 5,75% έως και 26,06% θα είναι, από την 1η Ιουλίου, τα ποσά των εισφορών που θα καταβάλουν στο ΙΚΑ οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι σε εφαρμογή του νόμου Βρούτση για τη μείωση των ασφαλίστρ
Μειωμένα από 5,75% έως και 26,06% θα είναι, από την 1η Ιουλίου, τα ποσά των εισφορών που θα καταβάλουν στο ΙΚΑ οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι σε εφαρμογή του νόμου Βρούτση για τη μείωση των ασφαλίστρων κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες.
Με βάση εγκύκλιο του ΙΚΑ οι εισφορές για τη μεγαλύτερη κατηγορία (μεικτά ΕΤΕΑΜ) διαμορφώνονται στο 40,06% από 43,96% (-8,87%).

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ

1 Τα διαφορετικά ποσοστά εισφορών που υπάρχουν από ταμείο σε ταμείο και η δέσμευση να «εναρμονιστούν», στο πλαίσιο της ενοποίησης, με τα χαμηλότερα επίπεδα του ΙΚΑ (μετά τη νέα μείωση κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες από την 1η Ιουλίου και τη σχεδιαζόμενη νέα μείωση κατά ακόμη 1 ποσοστιαία μονάδα στα τέλη του 2015 ή στις αρχές του 2016). Υψηλότερες εισφορές προβλέπονται σε όλα τα Ταμεία των πρώην ΔΕΚΟ και των τραπεζών (όπως στην ΕΤΕ) και η συζητούμενη σύγκλισή τους στα επίπεδα του ΙΚΑ «κρύβει» ανατροπές για τον χρόνο ασφάλισης από την 1/1/2015 και μετά αλλά και για τα επίπεδα των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων.

2 Τα ευνοϊκότερα, σε σχέση με το ΙΚΑ, συστήματα υπολογισμού των συντάξεων σε ΔΕΚΟ και τράπεζες που, αν δεν υπάρξει μεταβολή, θα εξακολουθήσουν να ισχύουν για το τμήμα της ασφάλισης και της σύνταξης έως το 2010 (για τον χρόνο ασφάλισης από την 1/1/2011 εφαρμόζονται ενιαίοι κανόνες για όλους όσοι συνταξιοδοτηθούν μετά το 2015).

3 Τα χαμηλότερα σε σχέση με το ΙΚΑ και το Δημόσιο όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στα ειδικά ταμεία (ΔΕΚΟ - τραπεζών). Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των μητέρων με ανήλικα ασφαλισμένων σε ΔEKO - τράπεζες οι οποίες «βγαίνουν» με 25ετία σε ηλικία 52 ετών.

4 Η πρόβλεψη για πλήρη διαχωρισμό του λογαριασμού των συντάξεων από το προνοιακό (επιδοτούμενο από το κράτος) τμήμα και η δέσμευση για στενότερη σχέση του ύψους των παροχών με τις εισφορές που καταβάλλονται και καθιέρωση κινήτρων ασφάλισης. Η εφαρμογή της συγκεκριμένης διπλής σύστασης θεωρείται βέβαιο ότι θα οδηγήσει στην κατάργηση του μη ανταποδοτικού «μπόνους» των 220 ευρώ που δίνεται στις κατώτατες συντάξεις του πρώην TEBE ((με 15 έτη ασφάλισης προκύπτει κατώτατη σύνταξη 768 ευρώ, έναντι 488,65 ευρώ του OAEE) και στην κατάργηση των συντάξεων με 15ετία.

5 Η κατάργηση (ή μείωση, κατά περίπτωση) των κοινωνικών πόρων που χρηματοδοτούν τις κύριες συντάξεις των Ταμείων οδηγώντας εμμέσως, σε μειώσεις των παροχών. Εχει ψηφιστεί η κατάργηση, από την 1/1/2015, συνολικά 40 φόρων υπέρ τρίτων και μένει να συμπληρωθεί η σχετική λίστα.

«Κλειδί» για το εύρος των αλλαγών οι οποίες προβλέπεται να νομοθετηθούν τον ερχόμενο Νοέμβριο, όπως σημειώνουν στην «Ημερησία» στελέχη του υπουργείου Εργασίας, θα είναι τα αποτελέσματα της αναλογιστικής μελέτης του Σεπτεμβρίου για τη βιωσιμότητα των συντάξεων που θα λαμβάνει υπόψη τα... μειωμένα έσοδα από εισφορές, την υψηλή ανεργία, τον αυξημένο αριθμό των συνταξιοδοτήσεων (συνυπολογιζομένων και των αιτήσεων σε αναμονή) και τον περιορισμό, από την 1/1/2015, της κρατικής χρηματοδότησης αυστηρά στην επιδότηση μόνο της βασικής σύνταξης. Να σημειωθεί ότι για τις επικουρικές και τα εφάπαξ δεν προβλέπεται, πλέον, καμία κρατική χρηματοδότηση, οι παροχές θα είναι ανάλογες με τις εισφορές και θα «προσαρμόζονται», ακόμη και ανά τρίμηνο, με βάση τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος.

ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Ομαδικές απολύσεις

Αλλαγές στο καθεστώς των ομαδικών απολύσεων, στον τρόπο κήρυξης των απεργιών και ενδεχομένως των αποζημιώσεων λόγω απόλυσης προδιαγράφει έως τα τέλη Οκτωβρίου το επικαιροποιημένο Μνημόνιο καταγράφοντας ως «γκρίζες» ζώνες:

Τη διατήρηση του «βέτο» (απόφαση γ.γ. υπουργείου Εργασίας, ύστερα από γνωμοδότηση του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας) για την έγκριση ή μη των ομαδικών απολύσεων. Το «πράσινο φως» που έδωσε αυτή την εβδομάδα το ΑΣΕ για να προχωρήσουν οι 45 ομαδικές απολύσεις υποαπασχολουμένων στη «Χαλυβουργία Ελλάδος» δημιουργεί νέα δεδομένα, αλλά, είναι αμφίβολο αν αρκεί για να ακυρώσει την πρόβλεψη του Μνημονίου για κατάργηση κάθε διοικητικού «βέτο», σύμφωνα με την ευρωπαϊκή πρακτική.
Τα χαμηλότερα, σε σχέση με την ευρωπαϊκή οδηγία, όρια των επιτρεπόμενων, ανά μήνα, απολύσεων που ισχύουν στις επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των 20 ατόμων (δεν υπάρχει κανένας περιορισμός αν είναι κάτω των 20). Στην Ε.Ε. το ανώτατο όριο φτάνει το 10% στις μεγάλες επιχειρήσεις, έναντι 5% που είναι στην Ελλάδα.
Το διπλό σύστημα των αποζημιώσεων λόγω απόλυσης (πλήρη ποσά χωρίς προειδοποίηση και 50% χαμηλότερες με προειδοποίηση 1 - 4 μηνών, ανάλογα με την αρχαιότητα), όπως ισχύουν από το Νοέμβριο του '12 «παγώνοντας» την προϋπηρεσία για όσους συμπλήρωναν τα 17 χρόνια. Η τρόικα χαρακτηρίζει ως «υπέρμετρες» τις υποχρεωτικές απαιτήσεις που εξακολουθούν να προβλέπονται για «μισθούς, επιδόματα και πληρωμές τόσο για τις προσλήψεις όσο και για τις απολύσεις».
Η απαγόρευση της ανταπεργίας («λοκ άουτ») που αναγνωρίζεται σε άλλες χώρες ως «αμυντικό όπλο» του εργοδότη στη διάρκεια απεργιών.
Ο τρόπος λήψης των αποφάσεων των συνδικάτων για την κήρυξη απεργιών (συνήθως από τα Δ.Σ, χωρίς προηγούμενες γενικές συνελεύσεις των εργαζομένων) και οι συνδικαλιστικές άδειες.

Το χρονοδιάγραμμα

Εως τις αρχές του φθινοπώρου θα πρέπει να «κλειδώσουν» οι αλλαγές
Στο δίμηνο Οκτωβρίου - Νοεμβρίου προβλέπεται να ψηφιστούν ειδικός νόμος για τα εργασιακά και νέος νόμος για το Ασφαλιστικό
Από την 1/1/2015 η εφαρμογή των νέων μέτρων