Πώς η Ελλάδα έχασε τον τελευταίο της φίλο στην Ευρώπη και ο ρόλος του Γ. Βαρουφάκη

Το τέλος Απριλίου στη Ρίγα, η Ελλάδα ίσως έχασε τον τελευταίο της φίλο στην Ευρώπη.



Στη συνάντηση της Ευρωζώνης στην λετονική πρωτεύουσα, ο Michel Sapin, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών που κάποτε είχε υιοθετήσει φιλικό τόνο έναντι του Γιάνη Βαρουφάκη, συντάχθηκε με την ομόθυμη κριτική που εκφράστηκε έναντι του Έλληνα ομολόγου του.

«Η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί γρηγορότερα τώρα», είπε ο κ. Σαπέν, απηχώντας την αγανάκτηση που εξέφρασαν οι υπόλοιποι υπουργοί οικονομικών της Ευρωζώνης κατά τη διάσκεψη. «Χάνουμε χρόνο και ο χρόνος είναι πολύτιμος», συμπλήρωσε.

Στην αρχή της παρούσας κρίσης, ο κ. Σαπέν είχε ξεχωρίσει ως ο πιο εξέχων υπερασπιστής της νεοεκλεγείσας κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, παρακινώντας τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ομολόγους του να προβούν σε ένα συμβιβασμό με την υπερχρεωμένη χώρα. Όταν ο κ. Βαρουφάκης έφτασε το Φεβρουάριο στο Παρίσι προκειμένου να επιχειρηματολογήσει υπέρ ενός νέου πακέτου στήριξης, ο κ. Σαπέν είπε ότι η Αθήνα χρειάζεται χρόνο για να καταρτίσει μία νέα λίστα μεταρρυθμίσεων. «Χρειαζόμαστε κάποια περίοδο ηρεμίας, ώστε η ελληνική κυβέρνηση να μπορέσει να αναπνεύσει», ανέφερε τότε.

Αξιωματούχοι της γαλλικής κυβέρνησης δηλώνουν ότι η σκληρότερη στάση κ. Σαπέν του αντανακλά το γεγονός ότι η υπομονή του, εξ' αιτίας της έλλειψης προόδου στις διαπραγματεύσεις παρά τις ημερομηνίες με άμεσες πληρωμές που έχει μπροστά της η Αθήνα, έχει αρχίσει να εξαντλείται. Αυτό δεν αντικατοπτρίζει κάποια αλλαγή στην ουσία, επιμένουν οι ίδιες πηγές, καθώς η Γαλλία πάντα ζητούσε από την Ελλάδα να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.

Οι συνομιλίες δεν προχωρούν όσο γρήγορα θα έπρεπε, δήλωσε Γάλλος αξιωματούχος. Ωστόσο, η αλλαγή ύφους από τη γαλλική πλευρά έχει προκαλέσει αίσθημα ανακούφισης στο Βερολίνο και σε άλλες πρωτεύουσες, καθώς βλέπουν ότι τώρα πια η Γαλλία συντάσσεται σαφώς με τις λοιπές ευρωπαϊκές δυνάμεις. Η νέα στάση εχει επίσης μετριάσει τις υποψίες, ότι η Γαλλία έδειχνε επιείκεια προς την Ελλάδας, καθώς τα προηγούμενα τρία χρόνια το Παρίσι είχε πολλές φορές καταφερθεί εναντίον της λιτότητας και βρισκόταν σε αντιδικίες με τις Βρυξέλλες για δημοσιονομικούς στόχους που δεν κατάφερνε να επιτύχει.

Τους προηγούμενους δύο μήνες, ο κ. Σαπέν έχει όμως αγανακτήσει με την Αθήνα και πολλοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι οι παρεμβάσεις του πίσω από κλειστές πόρτες έχουν γίνει σχεδόν τόσο σκληρές όσο και του Βόλφγκαγκ Σόιμπλε, του Γερμανού ομολόγου του. Ένας υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος είπε: «Ακόμα και οι Γάλλοι, οι οποίοι τα προηγούμενα χρόνια τηρούσαν μία στάση σεβασμού έναντι των αρχών στην Ελλάδα, έχουν συνειδητοποιήσει ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμα συναντηθεί με την πραγματικότητα. Δεν υπάρχει δράση».

Σύμφωνα με ανθρώπους που ήταν παρόντες σε μία από τις πρώτες συναντήσεις του κ. Βαρουφάκη στο Eurogroup το Φεβρουάριο, ο κ. Σαπέν είχε πάρει νωρίς το λόγο, ώστε να πιέσει για μία αλλαγή στάσης προς την Αθήνα. Αλλά αυτή του τη διάθεση δεν την μοιράστηκαν οι υπόλοιποι.

Ο επόμενος υπουργός που μίλησε ήταν ο Carlo Padoan της Ιταλίας, ο οποίος συχνά θεωρείται υποστηρικτής μιας μεγαλύτερης χαλαρότητας στη δημοσιονομική πολιτική της Ε.Ε. Ο Παντοάν πήρε μια διαφορετική γραμμή, λέγοντας ότι η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει τους κανόνες του υπάρχοντος προράμματος διάσωσης. Κανένας άλλος υπουργός δεν υπερασπίστηκε την Αθήνα μετά από αυτό, δήλωσαν αξιωματούχοι.

Άνθρωποι που μίλησαν με τον κ. Παντοάν, είπαν ότι τόσο αυτός όσο και πολλοί άλλοι υπουργοί είχαν χάσει την υπομονή τους με τον Γ. Βαρουφάκη ο οποίος στην αρχή της θητείας του ισχυριζόταν δημοσίως ότι το ιταλικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Αυτό είχε προκαλέσει δημόσιες αντεγκλήσεις – ο κ. Παντοάν με μήνυμα στο Twitter είχε απαντήσει ότι ο κ. Βαρουφάκης είχε ξεπεράσει τα όρια της ευπρέπειας – κάτι το οποίο πάγωσε τις σχέσεις Ρώμης-Αθήνας.

Μετά της συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου για επέκταση του ελληνικού προγράμματος των 172 δισ. ευρώ μέχρι τον Ιούνιο, ο κ. Σαπέν έχει γίνει αρκετά αυστηρότερος. Σύμφωνα με αξιωματούχους που ήταν παρόντες στη διάσκεψη της Ρίγας, ο κ. Σαπέν ήταν ιδιαίτερα εκνευρισμένος με τις καθυστερήσεις που προκαλούνταν στις συζητήσεις εξ' αιτίας άσχετων θεμάτων – όπως π.χ. το πού θα έπρεπε να γίνουν οι συναντήσεις και ποιος θα έπρεπε να παραβρίσκεται – τη στιγμή που και οι δύο πλευρές γνώριζαν τις ουσιαστικές δυσκολίες που έπρεπε να επιλυθούν.

Όπως και άλλοι υπουργοί στη Ρίγα, ο κ. Σαπέν διαμήνυσε στον κ. Βαρουφάκη ότι τα όρια του τρέχοντος προγράμματος έπρεπε να γίνουν σεβαστά, προσθέτονας ότι ενώ οι δανειστές της Ευρωζώνης θα μπορούσαν να είναι πιο ευέλικτοι, αυτή η ευελιξία θα έπρεπε να κινείται εντός του πλαισίου του υπάρχοντος προγράμματος. Πρόκειται για τη γραμμή που είχε υιοθετήσει ο κ. Σόιμπλε από την αρχή της αντιπαράθεσης. Ο Σαπέν δήλωσε επίσης ότι ο κ. Βαρουφάκης πρέπει να σεβαστεί τους κανόνες της Ευρωζώνης.

Στο τέλος της διάσκεψης, ο 63χρονος Γάλλος σοσιαλιστής έφτασε μέχρι και να χλευάζει την εμφάνιση του Έλληνα ομολόγου του στα γαλλικά περιοδικά, περιλαμβανομένης μίας αμφιλεγόμενης φωτογράφησης του Έλληνα υπουργού στο Paris Match, η οποία τον έδειχνε να αγκαλιάζει τη γυναίκα του και να πίνει κρασί στην ταράτσα του με θέα την Ακρόπολη. «Του είπα ότι είχα διαβάσει το Philosophie Magazine. Είναι καλύτερο από το Paris Match», δήλωσε στους δημοσιογράφους.