Ειλημμένη απόφαση της κυβέρνησης είναι να προχωρήσει χωρίς επιπλέον καθυστερήσεις το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, σύμφωνα τουλάχιστον με τα όσα υποστήριξε πρόσφατα ο πρωθυπουργός.
Ωστόσο μόνο εύκολος δεν είναι ο δρόμος για την υλοποίηση του προγράμματος, εξαιτίας δύο βασικών λόγων. Ο ένας έχει να κάνει με τις πιθανές εσωτερικές αναταράξεις ή αντιρρήσεις και ο άλλος με την επίτευξη του στόχου που έχει τεθεί για το τρέχον έτος.
Ο πρώτος «σκόπελος» που πρέπει να ξεπεράσει ο πρωθυπουργός είναι οι αντιρρήσεις που υπάρχουν κυρίως από την αριστερή πτέρυγα στο θέμα των αποκρατικοποιήσεων. Η συγκεκριμένη ομάδα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ έχει εκφράσει την πλήρη αντίθεσή της σε οποιαδήποτε πώληση ή παραχώρηση περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου σε ιδιώτες.
Για να καμφθούν αυτές οι αντιρρήσεις, σύμφωνα με πληροφορίες, θα γίνει προσπάθεια μέρος των εσόδων από τις αποκρατικοποιήσεις να πάνε για τη στήριξη του ασφαλιστικού συστήματος. Όμως η κυβέρνηση ακόμη και αν ξεπεράσει αυτόν τον «σκόπελο», θα είναι πολύ δύσκολο αν όχι αδύνατο να εκπληρώσει τον στόχο που έχει τεθεί για έσοδα 1,5 δισ. το 2015. Το πιθανότερο όπως έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες και με δεδομένο ότι ήδη έχουν «χαθεί» οι πρώτοι τέσσερις μήνες του έτους, τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις να είναι μηδαμινά. Μόνο κάποιες πωλήσεις μικρών ακινήτων είναι δυνατόν να επιτευχθούν και να φέρουν έσοδα που στο σύνολό τους θα είναι «σταγόνα στον ωκεανό» μπροστά σε αυτά που ζητούνται με βάση την αρχική συμφωνία με τους πιστωτές.
Τα project εκείνα που μπορούν να τρέξουν με μεγαλύτερη ταχύτητα είναι τρία: Το Ελληνικό, τα Περιφερειακά Αεροδρόμια, ο ΔΕΣΦΑ και ο Αστέρας, αλλά το καθένα από αυτά παρουσιάζει μικρά ή μεγάλα εμπόδια. Σε δεύτερο στάδιο βρίσκονται ο ΟΛΠ, ο ΟΛΘ και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Ας δούμε ποια είναι η κατάσταση για το καθένα από αυτά.
Τέλος του 2015 και βλέπουμε...
ΔΕΣΦΑ: Ίσως είναι η πώληση που είναι τόσο κοντά, αλλά και τόσο μακριά ταυτόχρονα. Η ελληνική πολιτεία έχει συμφωνήσει σε όλα με την αζέρικη Socar αντί του ποσού των 400 εκατ. Όμως η υπόθεση αυτή παραμένει στάσιμη από το καλοκαίρι του 2013, όταν και αναδείχθηκε πλειοδότης η εν λόγω εταιρεία. Η Κομισιόν έχει ουσιαστικά μπλοκάρει την πώληση εγείροντας θέμα παραβίασης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Σύμφωνα με πηγές από τις Βρυξέλλες, η καθυστέρηση στην απόφαση της Επιτροπής έχει να κάνει και με την απροθυμία των δύο πλευρών (ελληνικό δημόσιο και Socar) να αποστείλουν τα στοιχεία που τους έχουν ζητηθεί. Έτσι η ετυμηγορία μεταφέρεται για το τέλος του 2015. Εφόσον είναι έτσι τα πράγματα, προφανώς και οι Αζέροι δεν δείχνουν τόσο «ζεστοί» ώστε να αποκτήσουν το 66% του ΔΕΣΦΑ. Κατά συνέπεια πολύ δύσκολα θα επιτευχθεί οριστική συμφωνία εντός του έτους. Τα χρήματα που μπορεί να λάβει το Δημόσιο από την πώληση, εάν αυτή γίνει είναι περίπου 167 εκατ., αφού κατέχει 33%.
Απογείωση ή προσγείωση;
Περιφερειακά Αεροδρόμια: Είναι το πιο «εύκολο» από τα δύσκολα που έχει μπροστά του το ΤΑΙΠΕΔ. Ο διαγωνισμός έχει ολοκληρωθεί και έχει αναδειχθεί πλειοδότης η γερμανική Fraport προσφέροντας το ποσό του 1,234 δισ. Το τίμημα θα καταβληθεί εφόσον ολοκληρωθεί η συμφωνία για την 40ετή περίοδο παραχώρησης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων. Εάν δεν υπάρξουν νέα προσκόμματα, τότε οριακά μπορεί να κλείσει το θέμα εντός του έτους. Στελέχη της κυβέρνησης έχουν εκφράσει σοβαρές αντιρρήσεις για την υλοποίηση της συμφωνίας και έχουν ζητήσει είτε επαναδιαπραγμάτευση ή νέους διαγωνισμούς για κάθε ένα από τα αεροδρόμια ξεχωριστά και με τη συμμετοχή στα νέα σχήματα δήμων και τοπικών φορέων. Εάν επικρατήσει κάποια από τις δύο απόψεις, τότε και αυτός ο διαγωνισμός πάει πίσω. Οι δύο ομάδες των αεροδρομίων είναι: η πρώτη περιλαμβάνει τα αεροδρόμια Θεσσαλονίκης, Κέρκυρας, Χανίων, Κεφαλονιάς, Ζάκυνθου, Άκτιου και Καβάλας και η δεύτερη ομάδα τα αεροδρόμια Ρόδου, Κω, Σάμου, Μυτιλήνης, Μυκόνου, Σαντορίνης και Σκιάθου.
Μονόδρομος η επαναπροκήρυξη
ΑΣΤΕΡΑΣ: Όλοι περίμεναν ότι προ πολλού το θέμα θα είχε κλείσει θετικά, αλλά η απόφαση του ΣτΕ μπλόκαρε τη διαδικασία. Τελευταία γίνονται κάποιες προσπάθειες επαναπροσέγγισης με τον πλειοδότη, το πολυμετοχικό σχήμα Αράβων και Τούρκων. Σύμφωνα με πληροφορίες η Εθνική Τράπεζα που έχει το 80% του Αστέρα και το ΤΑΙΠΕΔ που έχει το 20% θα δώσουν προθεσμία ενός μήνα στον πλειοδότη προκειμένου να απαντήσει αν θα συνεχιστεί ή όχι η διαδικασία. Εφόσον απαντήσει αρνητικά, που είναι και το πλέον πιθανό, τότε το ΤΑΙΠΕΔ θα ζητήσει από τις άλλες εταιρείες που συμμετείχαν στον διαγωνισμό να αποκτήσουν τον Αστέρα αντί του ποσού των 400 εκατ. Και εδώ όμως και με δεδομένη της απόφαση του ΣτΕ είναι μάλλον απίθανο να υπάρξει κάποιος που θα απαντήσει θετικά. Κατά συνέπεια είναι μονόδρομος η επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού. Εάν κατέληγε ο διαγωνισμός, τότε τα έσοδα για το Δημόσιο από το 20% που κατέχει είναι 80 εκατ.
Περιμένοντας τα 915 εκατ. ευρώ
Ελληνικό: Το θέμα εδώ είναι ιδιαίτερα περίπλοκο και αυτό για δύο λόγους. Πλειοδότης είναι το κοινοπρακτικό σχήμα υπό τη Lamda Development που έχει προσφέρει το ποσό των 915 εκατ.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ «πολέμησε» το project, καθώς και ο νυν υπουργός Υποδομών Χρ. Σπίρτζης, θεωρώντας πολύ χαμηλή την προσφορά. Η Lamda δηλώνει ότι δεν έχει ενημερωθεί για ακύρωση της διαδικασίας και συνεχίζει το πλάνο ολοκλήρωσης του project.
Πάντως ακόμη και στην περίπτωση που συνεχιστεί ως έχει η διαδικασία, υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν μέχρι την οριστική ολοκλήρωση και την πληρωμή του ποσού στο Δημόσιο. Παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι και οι καλύτερες προθέσεις να υπάρξουν και από τις δύο πλευρές, δεν μπορεί να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του... 2016.
Σε ένα στάδιο πιο πίσω είναι οι διαγωνισμοί για τον ΟΛΠ, τον ΟΛΘ και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Οι αντιδράσεις που υπάρχουν για τη συνέχιση των διαγωνισμών είναι ισχυρές και θα πρέπει να καμφθούν προκειμένου να συνεχιστούν. Απάντηση αναμένεται να δοθεί άμεσα και εφόσον το ΤΑΙΠΕΔ ζητήσει από όσους ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να προχωρήσουν στην υποβολή δεσμευτικών προσφορών. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ των άμεσα ενδιαφερομένων είναι οι Κινέζοι για τον ΟΛΠ και οι Ρώσοι για ΟΛΘ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ.