«Καλπάζουν» οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης στο λιανικό εμπόριο

Ραγδαία αύξηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης αλλά και της κυριακάτικης εργασίας στο εμπόριο καταγράφεται στην ετήσια έκθεση της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Επιχειρηματικότητας Εμπορίου για το 2015.




Όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία, τα οποία επικαλείται το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών που συνέταξε την έκθεση, το δεύτερο τρίμηνο του 2015 το ποσοστό των εργαζομένων με καθεστώς μερικής απασχόλησης υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με το ίδιο τρίμηνο του 2008, πριν από το ξέσπασμα της οικονομικής ύφεσης. Ανήλθε στο 10,6% του συνόλου των εργαζομένων στο εμπόριο από 4,5%. Αύξηση σημείωσε και η απασχόληση ορισμένου χρόνου. Για την ακρίβεια επανήλθαν σε ανοδική τροχιά, στη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης, οι εργαζόμενοι με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Αντιστοιχούν στο 7,4% του συνόλου των απασχολούμενων στο εμπόριο.

Άνοδο, όμως, σημειώνει και η κυριακάτικη εργασία στο εμπόριο. Πια το 18,2% εργάζεται τακτικά τις Κυριακές, όταν το αντίστοιχο ποσοστό το 2013 ήταν 9%.
«Καλπάζουν» οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης στο λιανικό εμπόριο

Η ανεργία και η αδυναμία εύρεσης εργασίας από την πλευρά των εργαζομένων και από την άλλη μεριά των εμπόρων η πτώση της καταναλωτικής ζήτησης που ρίχνει τα έσοδα, σε συνδυασμό με την αυξημένη φορολογική επιβάρυνση, ωθεί τους επιχειρηματίες να υιοθετούν όλο και περισσότερο τις ευέλικτες μορφές εργασίας και τους εργαζόμενους να ανταποκρίνονται σε αυτές, επιδιώκοντας να βρουν δουλειά και να καλύψουν τις βασικές τους δαπάνες διαβίωσης.

Ειδικότερα, πριν γίνει ανάλυση των ευέλικτων μορφών εργασίας, πρέπει να σημειωθεί ότι στους κλάδους του εμπορίου η συνολική απασχόληση το δεύτερο τρίμηνο του 2015 αυξήθηκε κατά 32.824 άτομα ή 5,3% σε σχέση με το ίδιο περσινό χρονικό διάστημα.
«Καλπάζουν» οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης στο λιανικό εμπόριο

Για την ίδια περίοδο η μερική απασχόληση παρουσίασε αύξηση κατά 17.133 άτομα, ενώ ο αριθμός των εργαζομένων με πλήρη απασχόληση σημείωσε μικρότερη άνοδο σε απόλυτο αριθμό. Για την ακρίβεια κατά 15.692 άτομα. Αυτό το στοιχείο αναδεικνύει τη μεγάλη διεύρυνση των ευέλικτων μορφών εργασίας. Κάτι το οποίο γίνεται ακόμη πιο φανερό από το γεγονός πως οι μερικώς εργαζόμενοι κατά το διάστημα δεύτερου τριμήνου του 2008 με 2015 αυξήθηκαν συνολικά κατά 31.429 άτομα. Έτσι, πια αντιστοιχούν στο 10,6% της συνολικής απασχόλησης στο εμπόριο, όταν πριν από επτά χρόνια ήταν μόλις το 4,5%.

Η μερική απασχόληση είναι γένος θηλυκού. Επτά στους δέκα εργαζόμενους είναι γυναίκες, ενώ στο σύνολο της γυναικείας εργασίας στο εμπόριο φθάνει στο 17,4%.

Μάλιστα οι γυναίκες με την υψηλότερη συχνότητα είναι εκείνες που είναι μέχρι 35 χρόνων. Αντίθετα στους άντρες η μερική απασχόληση έχει υψηλότερη συχνότητα μέχρι την ηλικία των 25 ετών.

Γιατί όμως αυτή η μορφή έχει τέτοια διάδοση; Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΣΕΕ σχεδόν επτά στους δέκα που εργάζονται με αυτό το καθεστώς προτιμούν εργασία πλήρους ωραρίου, αλλά δεν μπόρεσαν να βρουν. Το ποσοστό αυτό στους άνδρες είναι 66,3% αλλά είναι επίσης μεγάλο και στις γυναίκες (60,3%).

Απασχόληση ορισμένου χρόνου
Με αρκετά «σκαμπανεβάσματα» κινείται στη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης και το ποσοστό μεταβολής των εργαζομένων στο εμπόριο με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Από το 2006 μέχρι και το 2010 υπήρχε μια συνεχώς αυξητική τάση. Για την επόμενη τριετία ακολούθησε πτωτική πορεία. Ωστόσο από το 2013 η προσωρινή εργασία επανήλθε σε ανοδική τροχιά. Το δεύτερο τρίμηνο του 2015 έναντι του 2014 οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου ανέβηκαν κατά 3.146, ήτοι 12%. Βέβαια, το 2014 σε σχέση με το 2013 η άνοδος του αριθμού των ατόμων ήταν μεγαλύτερη κατά 5.589 ή 27,2%. Τελικώς το μερίδιο της προσωρινής εργασίας είναι στο 7,4% του συνόλου. Πάλι και σε αυτή τη μορφή οι γυναίκες είναι περισσότερες. Το ποσοστό της προσωρινής εργασίας στους άνδρες κάτω των 30 ετών είναι 25,4%, ενώ στις γυναίκες της ίδιας ηλικίας το μερίδιο είναι 23,1%.

Άξιο προσοχής είναι και το στοιχείο που δείχνει πως μόλις το 5,6% των ανδρών και το 3% των γυναικών εργάζονται στο εμπόριο με σύμβαση διάρκειας άνω των τριών ετών. Από την άλλη πλευρά σχεδόν το 70% εργαζομένων ορισμένου χρόνου καλύπτονται με σύμβαση διάρκειας μικρότερης του ενός έτους.

Ενοικιαζόμενοι
Αλλάζουν τα δεδομένα στην αγορά

Στο εμπόριο η χρησιμοποίηση εργαζομένων μέσω ενοικίασης από γραφεία εργασίας είναι κυριολεκτικά ανύπαρκτη. Φτάνει μόλις στο 0,2% των μισθωτών. Αν και παρουσιάζει αύξηση κατά 200 άτομα από 640 το 2014 σε 841 το 2015.

Επιπλέον, το 29,1% των μισθωτών στο εμπόριο εργάζεται με βάρδιες, συχνά ή μερικές φορές. Το ποσοστό αυτό περιορίζεται στο 22,9% στους άνδρες, αλλά ανέρχεται στο 35,2% στις γυναίκες.

Το 18,2% των εργαζομένων στο εμπόριο εργάζεται τακτικά τις Κυριακές. Ωστόσο, γενικώς υπάρχει σημαντική αύξηση τα τελευταία τρία χρόνια. Είναι ενδεικτικό ότι το 14,4% των μισθωτών εργάζεται την Κυριακή, έναντι 12,3% το 2014 και 9% το 2013.

Το εργασιακό κόστος της Κυριακής το επωμίζονται κυρίως οι ίδιοι οι επιχειρηματίες και τα συμβοηθούντα μέλη της οικογένειας του επιχειρηματία. Για εκείνους που δεν έχουν προσωπικό καταγράφεται αύξηση της αναλογίας όσων εργάζονται την Κυριακή από 25% το 2013, σε 30% το 2014 και 32,6% το 2015.

Ημέρες εργασίας
Όπως προαναφέρθηκε το 18,2% των εργαζομένων στο εμπόριο απασχολείται τακτικά και την Κυριακή. Δηλαδή δουλεύει επτά ημέρες την εβδομάδα.

Σχεδόν τα δύο τρίτα των μισθωτών στο εμπόριο εργάζονται πέντε ημέρες την εβδομάδα, ενώ το 30% των ανδρών μισθωτών εργάζεται έξι ημέρες.

Πάνω από το 70% των ανδρών επιχειρηματιών εργάζεται έξι ημέρες την εβδομάδα, ποσοστό που εμφανίζεται πολύ λιγότερο στις γυναίκες εργοδότριες, καθώς μόλις το 10% εργάζονται πενθήμερο, ενώ αναφορικά με τους εργοδότες το ποσοστό αυτό κυμαίνεται στο 18%. Οι αυτοπασχολούμενοι φυσικά εργάζονται τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας.