Aρρηκτα συνδεδεμένη είναι η επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης με μια νέα, υπό όρους, αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, και την ταχύτερη άρση των capital controls.
Το μήνυμα αυτό ήλθε από την Κομισιόν, την ώρα που ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών έστελνε μήνυμα πως όλα πρέπει να έχουν κλείσει έως τον Μάρτιο, τονίζοντας πως δεν θέλουμε λύσεις που θα «κλωτσούν τον τενεκέ πιο κάτω στον δρόμο», αλλά λύση ουσίας, ώστε επενδυτές και αποταμιευτές να έχουν ξεκάθαρες διαβεβαιώσεις πως για σειρά ετών τα πράγματα στην Ελλάδα θα είναι ξεκάθαρα. Μεγάλο ερώτημα είναι πλέον οι όροι και το χρονοδιάγραμμα της νέας αναδιάρθρωσης, με την Ε.Ε. να αποκλείει το ονομαστικό «κούρεμα», δείχνοντας προς άλλες διευκολύνσεις, όπως η παράταση του χρόνου αποπληρωμής.
Δεν αποκλείει όμως ενεργοποίηση «Συμφώνου Μεταρρυθμίσεων» που θα συνδέεται με την τμηματική υλοποίηση της συμφωνίας για το χρέος. Εν τω μεταξύ χθες το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής ενέκρινε την εισήγηση για σύσταση επιτροπής υπό τον υπουργό Οικονομικών για την τεχνική προετοιμασία εν όψει της διαπραγμάτευσης για το χρέος.
Σκαλοπάτι για την έναρξη της πρώτης αξιολόγησης, το πιθανότερο τον Ιανουάριο, είναι η ολοκλήρωση του δεύτερου πακέτου προαπαιτούμενων έως τις 11 Δεκεμβρίου, με την κυβέρνηση να εμφανίζεται αποφασισμένη να προχωρήσει άμεσα σε όλα τα δύσκολα «μέτωπα». «Κόκκινα» δάνεια, ενέργεια, αποκρατικοποιήσεις, ασφαλιστικό και εργασιακά βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, με τον εκπρόσωπο της Κομισιόν στο κουαρτέτο να βάζει, διακριτικά, «φρένο» στα σενάρια περί αύξησης των εργοδοτικών εισφορών.
Μιλώντας χθες στο συνέδριο του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου, ο Ευκλ. Τσακαλώτος «φωτογράφισε» τον Μάρτιο ως κομβικό σημείο για τη μετάβαση της οικονομίας σε «ενάρετο κύκλο». Τότε η κυβέρνηση επιδιώκει να παρουσιάσει στους Θεσμούς το αναπτυξιακό σχέδιο και τη στρατηγική της με την προσοχή στραμμένη στις αγορές, αφού θα έχουν ολοκληρωθεί, η ανακεφαλαιοποίηση, η πρώτη αξιολόγηση και η ρύθμιση του χρέους.
«Για να επενδύσει για δέκα χρόνια, μπορεί να υπάρχει συμφωνία με τους θεσμούς, μπορεί να διαπραγματευθεί, μπορεί να υπάρχουν όροι, αλλά πρέπει να είναι τέτοιος ο διάδρομος που να ξέρει ο επενδυτής ότι έχει ένα καθαρό δρόμο για τα επόμενα δέκα χρόνια. Αν δεν το έχει αυτό, δεν θα επενδύσει, δεν θα γυρίσει η ανάπτυξη, δεν θα καλύψουμε τους δημοσιονομικούς μας στόχους και θα ζητηθούν κι άλλες μεταρρυθμίσεις», επισήμανε.
Μεταρρυθμιστική κόπωση
Χαρακτήρισε το ασφαλιστικό πολύπλοκο πρόβλημα που απαιτεί σειρά μεταρρυθμίσεων, παραδέχθηκε πως η πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν έκανε πολλά για την πατάξη φοροδιαφυγής και διαφθοράς και σε αυτό «δεν μας εμπόδισαν ποτέ οι θεσμοί». Έκανε δε λόγο για μεταρρυθμιστική κόπωση, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά ευρύτερα στην Ε.Ε., υπογραμμίζοντας πως για να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις ο κόσμος πρέπει να ξεκινήσει να βλέπει φως στο τούνελ, και εκεί, όπως παραδέχθηκε έχουμε πρόβλημα. Παράλληλα, εμμέσως πλην σαφώς, ανέφερε πως το Grexit παραμένει στην ατζέντα, προειδοποιώντας ότι εάν, για παράδειγμα, δεν ληφθούν βασικές αποφάσεις για το χρέος, τον Φεβρουάριο, και τα θέματα κυλήσουν για το τέλος του 2016 ή για το 2017 τότε θα καθυστερήσουν οι όποιες αποφάσεις, επενδυτών, καταναλωτών και αποταμιευτών.
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Ντ. Κοστέλο, εκτίμησε πως μια επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, που αναμένεται να ξεκινήσει τον Ιανουάριο, θα ανοίξει τον δρόμο για μια συζήτηση περί ελάφρυνσης του χρέους και θα βοηθήσει στην ταχύτερη άρση των capital controls. Το ερώτημα δεν είναι εκτίμησε εάν θα υπάρξει ρύθμιση χρέους, αλλά πώς και υπό ποιους όρους. Ο ίδιος δεν απέκλεισε η οικονομία να μην είναι τελικά σε ύφεση το 2016, θέτοντας ως απαραίτητη προϋπόθεση για να ξεκινήσει η κουβέντα για το χρέος την πλήρη εφαρμογή του προγράμματος και την τήρηση των δημοσιονομικών στόχων. Τονίζοντας πως πρέπει να υπάρχει μια σταθερή κυβέρνηση, «φωτογράφισε» ενδεχόμενη παράταση στον χρόνο αποπληρωμής του χρέους, ως μέρος της ρύθμισης, καθώς θα υπάρχει μεγάλη απαίτηση αποπληρωμής το 2022. «Θα πρέπει οι αποπληρωμές να είναι προσιτές σε ετήσια βάση, ενώ πρέπει να ενσωματωθούν και αναπάντεχες εξελίξεις», υποστήριξε.
«Πρέπει να έχουμε μακροχρόνια διευθέτηση όσον αφορά στο μακροχρόνιο προφίλ του χρέους. Να μην έχουμε δημοσιονομικό βάρος στο προϋπολογισμό για μία μακρά χρονική περίοδο. Είναι εύκολο να βρεθεί λύση», εκτίμησε ο γενικός γραμματέας δημοσιονομικής πολιτικής Φρ. Κουτεντάκης. Όπως τόνισε, «πρέπει να ξεπεράσουμε τα όποια πολιτικά εμπόδια και να βρούμε μια λύση προς όφελος της Ελλάδας».
Εργοδοτικές εισφορές
Ο κ Κοστέλο εκτίμησε πως η αύξηση των εργοδοτικών εισφορών δεν θα βοηθήσει στη δημιουργία θέσεων εργασίας, τονίζοντας πάντως πως αναμένονται όλες οι προτάσεις. Σύμφωνα με τον κ. Κοστέλο το ελληνικό σύστημα παρέχει αντικίνητρα για να παραμένει κανείς στην αγορά εργασίας. Είναι όμως κατανοητό και στους Θεσμούς ότι πολλές οικογένειες έχουν ως μοναδικό εισόδημα μία σύνταξη, είπε, υποστηρίζοντας πως για τους θεσμούς σχετικά με τις εισφορές, «δεν έχουμε κόκκινες γραμμές στη συζήτηση και θα δούμε την ελληνική πρόταση στο σύνολό της, ενώ πρέπει να εξεταστεί η μεταρρύθμιση στο σύνολο της και σε συνδυασμό με τη μεταρρύθμιση στη φορολογία εισοδημάτων».
Κλάους Ρέγκλινγκ
«Όχι» στο κούρεμα της ονομαστικής αξίας του χρέους είπε χθες ο επικεφαλής του ESM Κλ. Ρέγκλινγκ, αφήνοντας όμως ανοικτό το ενδεχόμενο επιμήκυνσης των περιόδων αποπληρωμής και αναβολής πληρωμών τόκων. Δεν απέκλεισε δε η ελάφρυνση να δοθεί τμηματικά για να συνδεθεί με μέτρα που θα πρέπει να εφαρμοστούν και μετά τη λήξη του προγράμματος τον Ιούλιο του 2018, ώστε να ελέγχεται και να διασφαλίζεται η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων. Εκτίμησε δε πως το ΔΝΤ θα συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα, το 2016, τόνισε πως το σενάριο του Grexit δεν τίθεται τώρα από κανένα και είναι σαφές πως η κυβέρνηση επιθυμεί να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις.