Tο παζλ της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ, του ΔΕΣΦΑ και των ΕΛΠΕ θα
επιχειρήσουν να λύσουν οι σύμβουλοι που προσλαμβάνει το ΤΑΙΠΕΔ, με πρώτο
στόχο ως το τέλος του 2017 να έχει πουληθεί το 66% των μετοχών του
ΔΕΣΦΑ, όρος που περιλαμβάνεται στη νέα συμφωνία με τους δανειστές.
Το ΤΑΙΠΕΔ ελέγχει το σύνολο της συμμετοχής του Δημοσίου στη ΔΕΠΑ, το 65% των μετοχών. Το υπόλοιπο 35% ανήκει στα ΕΛΠΕ, στα οποία επίσης ανήκει το 35% του ΔΕΣΦΑ.
Εργο του συμβούλου για τη ΔΕΠΑ είναι μέσα σε διάστημα τεσσάρων μηνών να βρει τον καλύτερο τρόπο αξιοποίησης του μεριδίου του Δημοσίου, με τις εναλλακτικές να είναι περιορισμένες, στρατηγικός επενδυτής, μόνος ή σε συνδυασμό με κάποιο fund ή εισαγωγή στο χρηματιστήριο.
«Κλειδί» για τον διαγωνισμό
Το εγχείρημα δεν θα είναι εύκολο, όπως μαρτυρά και η πρόσφατη απόπειρα πώλησης της εταιρείας. Τότε κατέληξε στο ναυάγιο με τη Gazprom, κάτι που αυτή τη φορά η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να αποφύγει. Και το πρώτο βήμα, προς την κατεύθυνση αυτή είναι ότι αν αποφασίσει να προχωρήσει σε διαγωνισμό για την πώληση της εταιρείας, τότε να φροντίσει προκειμένου η προκήρυξη να είναι έτσι διατυπωμένη που να ανταποκρίνεται στους περιορισμούς - ουσιαστικά στην απαγόρευση- που θέτει η Ε.Ε. για την πρόσβαση εταιρειών από τρίτες χώρες και δη ομίλων-παραγωγών αερίου στις ευρωπαϊκές εταιρείες προμήθειας και υποδομών αερίου.
Ωστόσο η πώληση σε τρίτη εταιρεία δεν είναι η μόνη λύση που θα εξεταστεί. Το υπουργείο Περιβάλλοντος - Ενέργειας κατά καιρούς έχει δει με ενδιαφέρον την πρόταση για την εισαγωγή των μετοχών της ΔΕΠΑ στο Χρηματιστήριο, μία οψιόν που για την ηγεσία το υπουργείου θα ήταν πολιτικά πιο εύκολα διαχειρίσιμη.
Χαμηλές αποτιμήσεις
Το πρόβλημα βέβαια είναι οι πολύ χαμηλές τιμές στο ΧΑ, κάτι που στο παρελθόν είχε αποτρέψει την επιλογή αυτή. Από την άλλη πλευρά το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσουν τα ΕΛΠΕ, τα οποία ποτέ δεν έκρυψαν το ενδιαφέρον τους για την αγορά φυσικού αερίου και για τη συμμετοχή τους στη ΔΕΠΑ.
Μάλιστα στο αναπτυξιακό πλάνο του πετρελαϊκού ομίλου η δραστηριοποίηση στο φυσικό αέριο κατέχει στρατηγική θέση.
Το κουβάρι περιπλέκει το γεγονός ότι πρόσφατα το ΤΑΙΠΕΔ προκήρυξε διαγωνισμό για την πρόσληψη συμβούλου ιδιωτικοποίησης της συμμετοχής του δημοσίου, (35%), στα ΕΛΠΕ, ενώ αντίστοιχος διαγωνισμός, που ολοκληρώνεται εντός του μήνα «τρέχει» και για τον ΔΕΣΦΑ. H προκαταρκτική συμφωνία με τους δανειστές μάλιστα, επαναβεβαιώνει την πώληση του 66% των μετοχών της εταιρείας, εκ των οποίων το 31% από το μερίδιο του δημοσίου και το 35% από τη συμμετοχή των ΕΛΠΕ στην εταιρεία. Και στην περίπτωση του ΔΕΣΦΑ, θα τροποποιηθεί η προκήρυξη, προκειμένου να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της Ε.Ε. για τη συμμετοχή εταιρειών από τρίτες χώρες για να μην επαναλειφθεί το παράδειγμα της Socar, με το άδοξο τέλος.
Πόλος των ΕΛΠΕ
Το μεγαλύτερο μερίδιο στα Ελληνικά Πετρέλαια, το 45%, ελέγχει ο όμιλος Λάτση, μέσω της εταιρείας Paneuropean.
Τα ΕΛΠΕ δεν θέλουν να αποχωρήσουν από την αγορά αερίου, ειδικά τώρα με τις προοπτικές που διανοίγονται μέσω της δυναμικής των διάφορων πρότζεκτ διασυνδέσεων, όπως ο υπό κατασκευή αγωγός Transadriatic Pipeline, TAP, τα σχέδια για τον ελληνο-βουλγαρικό αγωγό IGB και το τερματικό υγροποιημένου αερίου (LNG) στην Αλεξανδρούπολη κ.λπ.
Η ΔΕΠΑ μαζί με την ιταλική εταιρεία Edison έχουν συστήσει τη μεικτή εταιρεία, 50-50, «Poseidon», η οποία συμμετέχει τόσο στο πρότζεκτ IGB, όσο και στον ελληνο-ιταλικό αγωγό IGI, μία διασύνδεση που συζητείται έντονα τόσο στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σκέλους του ρωσοτουρκικού αγωγού Turkish Stream, όσο και για τη μεταφορά του κυπριακού και ισραηλινού αερίου στην Ευρώπη, αν υλοποιηθεί ο αγωγός East Med.
Είναι ακριβώς η γεωπολιτική διάσταση και η προοπτική ανάδειξης της χώρας σε hub φυσικού αερίου που προσδίδουν ξεχωριστή δυναμική στη ΔΕΠΑ.
Πρόσφατα εξάλλου, ο όμιλος Βαρδινογιάννη, που ελέγχει το άλλο μεγάλο διυλιστήριο της χώρας, τη Μότορ Οϊλ, κατέθεσε στη ΡΑΕ αίτηση για τη χορήγηση άδειας πλωτού σταθμού LNG στους Αγίους Θεοδώρους.
«Διαζύγιο» με τα δίκτυα των ΕΠΑ
Η ΔΕΠΑ αντιμετωπίζει ακόμα μία πρόκληση. Οι δανειστές ζητούν την αποχώρηση της εταιρείας από τη λιανική αγορά αερίου, δηλαδή από τα δίκτυα των ΕΠΑ, Αττικής, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας.
Πρόκειται για ζήτημα που εκκρεμεί από το προηγούμενο μνημόνιο και περιλαμβάνεται και στην επικαιροποιημένη εκδοχή, που συμφωνήθηκε με τους θεσμούς για την ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης.
Η συμφωνία δίνει στην ελληνική πλευρά ένα χρονικό περιθώριο να ολοκληρώσει την αποχώρηση της ΔΕΠΑ από τις ΕΠΑ, μέσω της κατάρτισης από τη ΡΑΕ ενός οδικού χάρτη που θα συνδυάζει και τις δράσεις για την απελευθέρωση της αγοράς και την εναρμόνισή της με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, εκ των πραγμάτων ωστόσο η εκκρεμότητα αυτή κάνει ακόμα πιο πολύπλοκο το εγχείρημα της ιδιωτικοποίησης.
Στο πλαίσιο αυτό ο σύμβουλος εκτός από το να διερευνήσει το επενδυτικό ενδιαφέρον για την ίδια τη ΔΕΠΑ θα αναλάβει να αναζητήσει και τον καλύτερο τρόπο αξιοποίησης των συμμετοχών της εταιρείας, το 51%, στις εταιρείες που εκμεταλλεύονται τα αστικά δίκτυα αερίου (εμπορία και διανομή).
Ας σημειωθεί ότι μέτοχοι κατά 49% και μάνατζερ των εταιριών αυτών είναι η Shell στην Αττική και η ιταλική ΕΝΙ στη Θεσσαλονίκη και τη Θεσσαλία.
Το ΤΑΙΠΕΔ ελέγχει το σύνολο της συμμετοχής του Δημοσίου στη ΔΕΠΑ, το 65% των μετοχών. Το υπόλοιπο 35% ανήκει στα ΕΛΠΕ, στα οποία επίσης ανήκει το 35% του ΔΕΣΦΑ.
Εργο του συμβούλου για τη ΔΕΠΑ είναι μέσα σε διάστημα τεσσάρων μηνών να βρει τον καλύτερο τρόπο αξιοποίησης του μεριδίου του Δημοσίου, με τις εναλλακτικές να είναι περιορισμένες, στρατηγικός επενδυτής, μόνος ή σε συνδυασμό με κάποιο fund ή εισαγωγή στο χρηματιστήριο.
Το εγχείρημα δεν θα είναι εύκολο, όπως μαρτυρά και η πρόσφατη απόπειρα πώλησης της εταιρείας. Τότε κατέληξε στο ναυάγιο με τη Gazprom, κάτι που αυτή τη φορά η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να αποφύγει. Και το πρώτο βήμα, προς την κατεύθυνση αυτή είναι ότι αν αποφασίσει να προχωρήσει σε διαγωνισμό για την πώληση της εταιρείας, τότε να φροντίσει προκειμένου η προκήρυξη να είναι έτσι διατυπωμένη που να ανταποκρίνεται στους περιορισμούς - ουσιαστικά στην απαγόρευση- που θέτει η Ε.Ε. για την πρόσβαση εταιρειών από τρίτες χώρες και δη ομίλων-παραγωγών αερίου στις ευρωπαϊκές εταιρείες προμήθειας και υποδομών αερίου.
Ωστόσο η πώληση σε τρίτη εταιρεία δεν είναι η μόνη λύση που θα εξεταστεί. Το υπουργείο Περιβάλλοντος - Ενέργειας κατά καιρούς έχει δει με ενδιαφέρον την πρόταση για την εισαγωγή των μετοχών της ΔΕΠΑ στο Χρηματιστήριο, μία οψιόν που για την ηγεσία το υπουργείου θα ήταν πολιτικά πιο εύκολα διαχειρίσιμη.
Χαμηλές αποτιμήσεις
Το πρόβλημα βέβαια είναι οι πολύ χαμηλές τιμές στο ΧΑ, κάτι που στο παρελθόν είχε αποτρέψει την επιλογή αυτή. Από την άλλη πλευρά το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσουν τα ΕΛΠΕ, τα οποία ποτέ δεν έκρυψαν το ενδιαφέρον τους για την αγορά φυσικού αερίου και για τη συμμετοχή τους στη ΔΕΠΑ.
Μάλιστα στο αναπτυξιακό πλάνο του πετρελαϊκού ομίλου η δραστηριοποίηση στο φυσικό αέριο κατέχει στρατηγική θέση.
Το κουβάρι περιπλέκει το γεγονός ότι πρόσφατα το ΤΑΙΠΕΔ προκήρυξε διαγωνισμό για την πρόσληψη συμβούλου ιδιωτικοποίησης της συμμετοχής του δημοσίου, (35%), στα ΕΛΠΕ, ενώ αντίστοιχος διαγωνισμός, που ολοκληρώνεται εντός του μήνα «τρέχει» και για τον ΔΕΣΦΑ. H προκαταρκτική συμφωνία με τους δανειστές μάλιστα, επαναβεβαιώνει την πώληση του 66% των μετοχών της εταιρείας, εκ των οποίων το 31% από το μερίδιο του δημοσίου και το 35% από τη συμμετοχή των ΕΛΠΕ στην εταιρεία. Και στην περίπτωση του ΔΕΣΦΑ, θα τροποποιηθεί η προκήρυξη, προκειμένου να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της Ε.Ε. για τη συμμετοχή εταιρειών από τρίτες χώρες για να μην επαναλειφθεί το παράδειγμα της Socar, με το άδοξο τέλος.
Πόλος των ΕΛΠΕ
Το μεγαλύτερο μερίδιο στα Ελληνικά Πετρέλαια, το 45%, ελέγχει ο όμιλος Λάτση, μέσω της εταιρείας Paneuropean.
Τα ΕΛΠΕ δεν θέλουν να αποχωρήσουν από την αγορά αερίου, ειδικά τώρα με τις προοπτικές που διανοίγονται μέσω της δυναμικής των διάφορων πρότζεκτ διασυνδέσεων, όπως ο υπό κατασκευή αγωγός Transadriatic Pipeline, TAP, τα σχέδια για τον ελληνο-βουλγαρικό αγωγό IGB και το τερματικό υγροποιημένου αερίου (LNG) στην Αλεξανδρούπολη κ.λπ.
Η ΔΕΠΑ μαζί με την ιταλική εταιρεία Edison έχουν συστήσει τη μεικτή εταιρεία, 50-50, «Poseidon», η οποία συμμετέχει τόσο στο πρότζεκτ IGB, όσο και στον ελληνο-ιταλικό αγωγό IGI, μία διασύνδεση που συζητείται έντονα τόσο στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σκέλους του ρωσοτουρκικού αγωγού Turkish Stream, όσο και για τη μεταφορά του κυπριακού και ισραηλινού αερίου στην Ευρώπη, αν υλοποιηθεί ο αγωγός East Med.
Είναι ακριβώς η γεωπολιτική διάσταση και η προοπτική ανάδειξης της χώρας σε hub φυσικού αερίου που προσδίδουν ξεχωριστή δυναμική στη ΔΕΠΑ.
Πρόσφατα εξάλλου, ο όμιλος Βαρδινογιάννη, που ελέγχει το άλλο μεγάλο διυλιστήριο της χώρας, τη Μότορ Οϊλ, κατέθεσε στη ΡΑΕ αίτηση για τη χορήγηση άδειας πλωτού σταθμού LNG στους Αγίους Θεοδώρους.
«Διαζύγιο» με τα δίκτυα των ΕΠΑ
Η ΔΕΠΑ αντιμετωπίζει ακόμα μία πρόκληση. Οι δανειστές ζητούν την αποχώρηση της εταιρείας από τη λιανική αγορά αερίου, δηλαδή από τα δίκτυα των ΕΠΑ, Αττικής, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας.
Πρόκειται για ζήτημα που εκκρεμεί από το προηγούμενο μνημόνιο και περιλαμβάνεται και στην επικαιροποιημένη εκδοχή, που συμφωνήθηκε με τους θεσμούς για την ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης.
Η συμφωνία δίνει στην ελληνική πλευρά ένα χρονικό περιθώριο να ολοκληρώσει την αποχώρηση της ΔΕΠΑ από τις ΕΠΑ, μέσω της κατάρτισης από τη ΡΑΕ ενός οδικού χάρτη που θα συνδυάζει και τις δράσεις για την απελευθέρωση της αγοράς και την εναρμόνισή της με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, εκ των πραγμάτων ωστόσο η εκκρεμότητα αυτή κάνει ακόμα πιο πολύπλοκο το εγχείρημα της ιδιωτικοποίησης.
Στο πλαίσιο αυτό ο σύμβουλος εκτός από το να διερευνήσει το επενδυτικό ενδιαφέρον για την ίδια τη ΔΕΠΑ θα αναλάβει να αναζητήσει και τον καλύτερο τρόπο αξιοποίησης των συμμετοχών της εταιρείας, το 51%, στις εταιρείες που εκμεταλλεύονται τα αστικά δίκτυα αερίου (εμπορία και διανομή).
Ας σημειωθεί ότι μέτοχοι κατά 49% και μάνατζερ των εταιριών αυτών είναι η Shell στην Αττική και η ιταλική ΕΝΙ στη Θεσσαλονίκη και τη Θεσσαλία.
