Τι αλλάζουν Μέρκελ-Σόιμπλε στον ESM, οι "συνέπειες" για Ελλάδα

Δεν πρόκειται απλά για σύμπτωση απόψεων μεταξύ της Καγκελαρίου Α. Μέρκελ και του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Β. Σόιμπλε, αλλά για "ήδη ειλημμένες αποφάσεις” όσον αφορά την αλλαγή του ρόλου του ESM σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο (EMF), διευκρινίζουν διπλωματικοί κύκλοι από τις Βρυξέλλες μετά τις σχετικές δηλώσεις και των δύο, το τελευταίο διάστημα. 

Η απόφαση για την μετατροπή του ESM σε ευρωπαϊκό φορέα ανάλογης παρέμβασης με εκείνη του ΔΝΤ, υπήρξε πρόταση του κ. Σόιμπλε, αλλά, σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, έχει πλέον τόσο την υποστήριξη της γερμανικής κυβέρνησης όσο και εκείνη της γαλλικής προεδρίας. 

Και παρά τις αρχικές επιφυλάξεις από το περιβάλλον την Κομισιόν, η σχετική διαδικασία έχει "τεχνικά” προετοιμασθεί και ωριμάσει ώστε να αποτελέσει βασικό άξονα των παρεμβάσεων που θα ακολουθήσουν άμεσα – ίσως και στην Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου – στο θεσμικό πλαίσιο της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. 

Καταλύτης για την επίσπευση του σχεδιασμού αυτού υπήρξαν τρία γεγονότα: 

* η απόφαση της Μ. Βρετανίας για το Brexit,

* η ευρωπαϊκών διαστάσεων "ανακούφιση” από την εκλογή Μακρόν στην Γαλλία και 

* η ανοικτή πλέον διάσταση της Ευρωζώνης με την νέα διοίκηση στην Ουάσιγκτον που αλλάζει το πλαίσιο των σχέσεων των δύο πλευρών.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που έχουν πλέον ωριμάσει για τα καλά στο Βερολίνο, το Παρίσι, τις Βρυξέλλες και την Φρανκφούρτη, η Ευρωζώνη πρέπει άμεσα να προωθήσει παρεμβάσεις στο θεσμικό της πλαίσιο που να της επιτρέπουν να κινηθεί σε περισσότερο συγκλίνουσες οικονομικές κατευθύνσεις στο εσωτερικό της και στις οικονομικές της πολιτικές.

Και εδώ έρχονται οι "αλλαγές" που έχουν γίνει στο πλαίσιο αυτό με αφορμή το "ελληνικό πρόβλημα" και οι οποίες πρέπει να ολοκληρωθούν σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, με την μετάλλαξη του ESM σε ένα πλήρους ενέργειας οργανισμό με λειτουργίες δημοσιονομικού ελέγχου και παρέμβασης στις χώρες της Ευρωζώνης. 

Οι νομικές υπηρεσίες της Ευρωζώνης σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr έχουν ήδη ολοκληρώσει ογκώδεις φακέλους για τις απαραίτητες κινήσεις που μπορούν να γίνουν για να εξασφαλισθεί αυτή η μεταβολή. 

"Κλειδί” στη μετάλλαξη αυτή που θα μπορεί να γίνει χωρίς χρονοβόρες αλλαγές στην Συνθήκη, είναι οι δυνατότητες που πηγάζουν από την προβλεπόμενη λειτουργία των ειδικών πλειοψηφιών στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, όπως π.χ. είναι η λειτουργία του Eurogroup, σε συνδυασμό με την νομιμότητα της λειτουργίας θεσμών που δεν εντάσσονται στη Συνθήκη. 

Η μετατροπή του ESM σε ένα οργανισμό ο οποίος θα έχει τη δυνατότητα προληπτικής παρακολούθησης της πορείας των οικονομιών της Ευρωζώνης σε συνεργασία με την Eurostat, την ΕΚΤ και την Κομισιόν και θα μπορεί να παρεμβαίνει τόσο για τη δημοσιονομική τους στήριξη σε περιπτώσεις ανάγκης με προϋποθέσεις ανάλογες εκείνων που έχει σήμερα το ΔΝΤ, όσο και για την στήριξη του τραπεζικού συστήματος σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές. 

Στην πραγματικότητα πρόκειται για ενα μηχανισμό στον οποίο διαπλέονται οι λειτουργίες σε ενιαίο ευρωπαϊκό επίπεδο, με τις λειτουργίες που λειτουργούν σε διακρατικό επίπεδο μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης. 

Τα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα χρειασθεί ήδη υπάρχουν και αποτελούν σχεδόν δίδυμα στοιχεία με εκείνα που έχει διαμορφώσει τις τελευταίες δεκαετίες το ΔΝΤ. 

Η πειραματική εφαρμογή 

Στην Κομισιόν έμπειρα στελέχη της θεωρούν οτι η μετάλλαξη αυτή για τον ESM είναι μείζονος σημασίας αλλαγή και όπως και οι προηγούμενες τα τελευταία 6 – 8 χρόνια θα εφαρμοσθεί "πειραματικά” στην Ελλάδα. 

Οι σχετικές διαδικασίες αναμένεται ότι εκτός απροόπτου θα έχουν ωριμάσει στο Α εξάμηνο του 2018. 

Εκεί, στο διάστημα αυτό θα οριστικοποιηθεί η διαδικασία απόσυρσης του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα και η αντικατάστασή του από το EMF με τα αντίστοιχα χρηματοδοτικά εργαλεία (το ECCL ή το PCCL ανάλογα με την κατάσταση στην οποία θα έχει βρεθεί τότε η πρόοδος της εφαρμογής του προγράμματος). 

Η διαδικασία "μετάβασης” θα είναι ένα πακέτο στο οποίο θα πρέπει να συμφωνήσουν οι "Θεσμοί” τόσο το ευρωπαϊκό σκέλος, όσο και το ΔΝΤ, με την ελληνική κυβέρνηση και θα περιλαμβάνει την απόσυρση του ΔΝΤ, την εξαγορά των δανείων του από τον EMF και την συμφωνία σε ενα μεσοπρόθεσμης διάρκειας πρόγραμμα με την ελληνική κυβέρνηση. 

Το "πακέτο” αυτό θα συνδέει την διαδικασία εξυπηρέτησης του ελληνικού δημόσιου χρέους με την πορεία της οικονομίας (με ανάλογες προσαρμογές στις δεσμεύσεις για τα πρωτογενή πλεονάσματα κατά τη "γραμμή” της γαλλικής πρότασης) και το οποίο (πακέτο) θα είναι ενα "πρότυπο” για τον τρόπο λειτουργίας του EMF για το μέλλον.