Στις αρχές της εβδομάδας το νομοσχέδιο επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών

Οι όροι επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο, έχουν ήδη συζητηθεί και εγκριθεί από την τρόικα και οι τραπεζίτες έχουν ήδη ενημερωθεί από τον αρμόδιο υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα, για το περιεχόμενο του νομοσχεδίου.




Πηγές από την αγορά, δεν αποκλείουν ενδεχόμενες μεταγενέστερες τροποποιήσεις ή και προσθήκες στο εν λόγω νομοσχέδιο, ανάλογα με τις ανάγκες που θα προκύψουν κατά την υλοποίηση των προβλεπόμενων διαδικασιών, αφού η μεταβλητότητα του εγχώριου οικονομικού περιβάλλοντος είναι ιδιαίτερα αυξημένη.

Ο κρισιμότερος όρος που ζητούσαν οι Έλληνες τραπεζίτες και που καθορίζει το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, αφορούσε τη δυνατότητα αποτίμησης των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου στην ονομαστική τους αξία -και όχι στην τιμή της αγοράς που τα έχουν εγγράψει σήμερα- στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Οι δύο εναλλακτικές μέθοδοι που προτάθηκαν για να καταστεί δυνατή η εγγραφή αυτή στην ονομαστική αξία, θα μείωναν τις συνολικές κεφαλαιακές ανάγκες των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών κατά περίπου 9 δισ. ευρώ. Ωστόσο, καμία από τις δύο δεν περιελήφθη στο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη βουλή.

Έτσι οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών σύμφωνα με τη σημερινή αποτίμηση των ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, θα ξεπεράσουν τα 27 δισ. ευρώ. Τα 27 δισ. ευρώ απαιτούνται προκειμένου οι τράπεζες να αντισταθμίσουν τις κεφαλαιακές ζημίες που υπέστησαν από το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων κατά το PSI+, καθώς και από τις ζημίες που προκύπτουν από το σύνολο των κεφαλαίων που θα απομείωσουν οι τράπεζες για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια όπως αυτά είχαν προκύψει από τη μελέτη της BlackRock. Ωστόσο, σε αυτά θα προστεθούν και νέα κεφάλαια, καθώς η ύφεση βαθαίνει και οι τράπεζες ήδη έχουν καλύψει τα ποσά τριετίας που είχε βγάλει η μελέτη της BlackRock.

Όταν καθοριστούν οι τελικές κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών, το περίπου το 10% του τελικού συνολικού ύψους των κεφαλαιακών αναγκών, θα πρέπει να προέλθει από ιδιωτικές τοποθετήσεις κεφαλαίων.

Οι ευρωπαϊκές εγγυήσεις
Ειδικότερα, οι διοικήσεις και οι μέτοχοι των τραπεζών, ζητούσαν να χορηγηθούν εγγυήσεις, μέσω ομολόγων του ευρωπαϊκού ταμείου EFSF, οι οποίες θα αναβάθμιζαν την πιστοληπτική αξία των ομολόγων και θα κάλυπταν τη διαφορά των 9 δισ. ευρώ που προκύπτει μεταξύ της τιμής της δευτερογενούς αγοράς και της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων. Εναλλακτική πρόταση ήταν η ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων με ομόλογα του EFSF ίδιας ονομαστικής αξίας με τα ελληνικά. Όμως η τρόικα, δεν δέχτηκε καμία από αυτές τις δύο εναλλακτικές, για δύο λόγους.

Ο πρώτος λόγος αφορά κυρίως την αντίδραση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία προέβαλε το επιχείρημα ότι αυτό θα αποτελούσε άνιση μεταχείριση έναντι των άλλων ευρωπαϊκών τραπεζικών συστημάτων που έχουν επανακεφαλαιοποιηθεί με ευρωπαϊκά κεφάλαια, αλλά και έναντι των τραπεζών εκείνων που έλαβαν «εθελοντικά» μέρος στο πρόγραμμα ανταλλαγής ελληνικών ομολόγων με «κούρεμα».

Ο δεύτερος λόγος αφορά την αντίδραση σύσσωμης της τρόικας, καθώς βρίσκεται σε επεξεργασία, πρόγραμμα επαναγοράς των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου, συνολικού ύψους περίπου 40 δισ. ευρώ, στόχος του οποίου είναι ένα δεύτερο «κούρεμα» στα ελληνικά ομόλογα που κατέχει ο ιδιωτικός τομέας. Σε αυτό το πρόγραμμα, θα κληθούν να συμμετέχουν «εθελοντικά» και οι ελληνικές τράπεζες με τα περίπου 11 δισ. ευρώ που κατέχουν στα χαρτοφυλάκιά τους.

Στην περίπτωση που υλοποιηθεί το πρόγραμμα επαναγοράς, το κρίσιμο σημείο για τις τράπεζες, θα είναι η τιμή στην οποία θα γίνει η επαναγορά, που θα καθοριστεί από την τιμή που θα έχουν τα ελληνικά ομόλογα στην δευτερογενή αγορά την περίοδο που θα διενεργηθεί η επαναγορά, πλέον του premium (προσαύξηση) που θα δοθεί από την ελληνική κυβέρνηση, ως κίνητρο για την συμμετοχή των ιδιωτών. Και τούτο διότι αφενός οι ελληνικές τράπεζες θα κληθούν να εγγράψουν άπαξ τις ζημίες που θα προκύψουν από το νέο πρόγραμμα «κουρέματος» των ελληνικών ομολόγων και αφετέρου, διότι η τιμή στην οποία θα καθοριστεί η επαναγορά των ελληνικών ομολόγων θα κρίνει και το αν τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν αρνητική καθαρή θέση, θα περάσουν σε θετική «τροχιά».

Εάν, ωστόσο, παραμείνουν οι τρεις από τις τέσσερις ελληνικές τράπεζες σε αρνητική καθαρή θέση, στην οποία και βρίσκονται σήμερα, οι πιθανότητες να κρατικοποιηθούν είναι εξαιρετικά μεγαλύτερες. Οι μεγαλύτεροι επενδυτικοί οίκοι του κόσμου, δηλώνουν απρόθυμοι να εγγυηθούν τις αυξήσεις κεφαλαίου των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες πρέπει να προηγηθούν της ένταξής τους στο ΤΧΣ προκειμένου να αντλήσουν το 10% των συνολικών κεφαλαιακών τους αναγκών από τις αγορές για να παραμείνουν ιδιωτικές. Οι δύο βασικοί λόγοι που οι οίκοι προτάσσουν σχετίζονται με τον παρατεταμένο κίνδυνο της χώρας για πιθανή έξοδο από την Ευρωζώνη.

Ο δεύτερος αφορά το τελικό συνολικό ύψος των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών, αφού όπως φαίνεται, ο αριθμός των μη εξυπηρετούμενων δανείων συνεχίζει να αυξάνεται με ταχύτερους ρυθμούς από ότι είχε προβλεφθεί, λόγω της παρατεταμένης ύφεσης της οικονομίας. Αυτό δυνητικά, θα έχει σαν αποτέλεσμα την ανάγκη επιπλέον κεφαλαιακής ενίσχυσης στο μέλλον για να απορροφηθούν οι ζημίες που θα προκύψουν.

Κίνδυνος κρατικοποίησης
Έτσι, ο κίνδυνος κρατικοποίησης των ελληνικών τραπεζών παραμένει και επηρεάζει τον τρόπο που θα αντιμετωπίζουν οι αγορές στο μέλλον τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα. Παράλληλα, οι όροι της επανακεφαλαιοποίησης επιβαρύνουν τους Έλληνες φορολογούμενους κατά 34 δισ. ευρώ, αλλά και το δημόσιο χρέος κατά περίπου 5% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με το Μνημόνιο που υπεγράφη τον Φεβρουάριο του 2012, από τα 50 δισ. ευρώ που ανέρχονται τα συνολικά κεφάλαια του Δημοσίου για την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, εκτιμάται ότι το κράτος θα λάβει πίσω τα περίπου 16 δισ. ευρώ. Αυτό δημιουργεί μία απώλεια της τάξεως των 34 δισ. ευρώ που θα επιβαρυνθούν τελικά οι φορολογούμενοι της χώρας.

Η τρόικα, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει δεχθεί τον όρο για την αναβαλλόμενη φορολογία. Έτσι, οι συνολικές κεφαλαιακές ανάγκες αναμένεται να μειωθούν κατά περίπου 2 δισ. ευρώ για τα ελληνικά συστημικά τραπεζικά σχήματα από τον αναβαλλόμενο φόρο.

Κάλυψη δεικτών
Τα τρία συστημικά τραπεζικά σχήματα (που θα προκύψουν μετά την απορρόφηση της Eurobank από την ΕΤΕ) καλούνται να έχουν δείκτη Core Tier I στο 9% μετά την επανακεφαλαιοποίησή τους. Αυτόν τον δείκτη κυρίων βασικών εποπτικών κεφαλαίων θα πρέπει να διατηρήσουν έως και το 2014.

Ωστόσο, το νομοσχέδιο που αφορά την επανακεφαλαιοποίηση προβλέπει ότι για το σύνολο των κεφαλαίων που θα κληθεί η κάθε μία από τις συστημικές τράπεζες να αντλήσει κεφάλαια προκειμένου να καλύψει το 6% του δείκτη «Core Tier I», θα πρέπει να επιτευχθεί μέσω της έκδοσης κοινών μετοχών. Και για το υπόλοιπο (δηλαδή για το επιπλέον 3%, μέχρι ο δείκτης να ανέλθει στο 9%) θα χρησιμοποιήσουν τα μετατρέψιμα ομολογιακά δάνεια (CoCos). Τα μετατρέψιμα ομολογιακά θα τα αγοράζει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και θα υπολογίζονται ως εποπτικά κεφάλαια. Τα CoCos, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, θα είναι πενταετούς διάρκειας και με την ωρίμασή τους είτε θα αποπληρώνονται από το πιστωτικό ίδρυμα που τα έχει εκδώσει, είτε θα μετατρέπονται σε κοινές μετά ψήφου μετοχές.

Επίσης, η μετατροπή σε κοινές μετοχές θα γίνεται και στην περίπτωση που ο δείκτης κεφαλαίων Core Tier I, υποχωρήσει κάτω από το 5,125%, αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Πληροφορίες επίσης αναφέρουν ότι η ετήσια απόδοση των CoCos θα διαμορφωθεί στο περίπου 7%, με ετήσια αύξηση κατά 0,5% εφόσον οι τράπεζες είναι κερδοφόρες. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τραπεζίτες ζητούσαν να μην ξεπερνά το 5% ετησίως. Επιπλέον, στην περίπτωση που κάποιο από τα πιστωτικά ιδρύματα επιτύχει άνοδο του δείκτη πάνω από το ελάχιστο εποπτικό όριο που είναι το 9%, θα δίνεται η δυνατότητα πρόωρης εξαγοράς των CoCo's, εφόσον ωστόσο, συμφωνήσει η Κεντρική Τράπεζα της Ελλάδος.

Για τα δικαιώματα επαναγοράς (warrants), το νομοσχέδιο προβλέπει ότι για κάθε μία μετοχή θα έχουν δυνατότητα οι ιδιώτες μέτοχοι να επαναγοράσουν εννέα μετοχές. Ο ιδιώτης επενδυτής, θα έχει τη δυνατότητα δύο φορές το χρόνο να ασκεί το δικαίωμά του και να λαμβάνει, σε προκαθορισμένη τιμή, μετοχές από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Έτσι οι μέτοχοι της τράπεζας θα έχουν τη δυνατότητα να διευρύνουν σταδιακά την βάση των ιδιωτών μετόχων και ο μέτοχος θα έχει τη δυνατότητα κέρδους καθώς τα warrants θα τεθούν προς διαπραγμάτευση και θα μπορούν να αποκτούν πρόσθετη αξία.

Εκθεση της Αlpha Βank
H ψήφιση των μέτρων «οδηγεί» σε εκταμίευση 44,5 δισ.

H αναμενόμενη ψήφιση των μέτρων από τη Bουλή και η συνεπαγόμενη εξάλειψη του κινδύνου εξόδου της Eλλάδας από το ευρώ ανοίγει τον δρόμο για τη σταθεροποίηση και ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, υποστηρίζει η Alpha Bank, στο χθεσινό Δελτίο Oικονομικών Eξελίξεων.

Xαρακτηρίζοντας ιδιαίτερα επώδυνα τα νέα μέτρα που προωθούνται, εκτιμούν πως εάν ψηφιστούν από την ελληνική Bουλή θα μπορέσουν να προχωρήσουν σειρά κρίσιμων εξελίξεων, με κυρίαρχη την εκταμίευση 44,5 δισ. ευρώ προς την Eλλάδα έως τα τέλη του έτους.

Eιδικότερα, όπως εκτιμούν, με την ψήφιση των μέτρων θα προχωρήσει:

α) H καταβολή των επόμενων δόσεων της χρηματοδοτικής βοήθειας προς την Eλλάδα από την Eυρωζώνη και το ΔNT, ύψους 31,5 δισ. ευρώ, μέσα στο Nοέμβριο και επιπλέον 13 δισ. ευρώ έως το τέλος Δεκεμβρίου φέτος. Άλλα 24 δισ. ευρώ θα λάβει η χώρα το 2013 και 24 δισ. ευρώ το 2014.

β) H αποδέσμευση των επενδυτικών επιχορηγήσεων ύψους πάνω από 11 δισ. ευρώ από τα διαρθρωτικά ταμεία της Eυρωπαϊκής Eνωσης, που είναι σχεδόν παγωμένες τους τελευταίους μήνες. Aυτό θα συμβάλει και στην επανέναρξη των εργασιών υλοποίησης των μεγάλων οδικών αρτηριών και άλλων συγχρηματοδοτούμενων έργων και στην πλήρη απορρόφηση των πόρων του ΠΔE, καθώς η Eυρωπαϊκή Tράπεζα Eπενδύσεων τηρεί στάση αναμονής μέχρι να υπάρξει θετική εισήγηση της τρόικας για την εκταμίευση της δόσης των 31,5 δισ. ευρώ. Oι εξελίξεις αυτές αναμένεται να έχουν θετικές πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις συμβάλλοντας στην επανεκκίνηση της οικονομίας.

γ) Aμεση εγκατάλειψη κάθε συζήτησης περί διακοπής ή αντιστροφής του προγράμματος προσαρμογής. Aυτό θα συμβάλει στην επιτάχυνση της διαδικασίας επιστροφής των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες, που ήδη έχει ξεκινήσει μετά τον Iούνιο του 2012.

Στην περίπτωση που υλοποιηθεί το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων, το κρίσιμο σημείο για τις τράπεζες θα είναι η τιμή στην οποία θα γίνει, που θα καθοριστεί από την τιμή που θα έχουν τα ελληνικά ομόλογα στη δευτερογενή αγορά, πλέον του premium που θα δοθεί