Τι είδαν οι Ελβετοί και ανατίμησαν το φράγκο

«Μέχρι την Πέμπτη, οι επενδυτές ανησυχούσαν ότι τυχόν αποσταθεροποιητικές κινήσεις στις αγορές θα προέρχονταν από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, τον ομόλογό του στη Βενεζουέλα Νικολάς Μαδούρο ή τον Σαουδάραβα υπουργό Πετρελαίου. Κανείς όμως δεν περίμενε ότι την βόμβα θα πυροδοτούσε ο Τόμας Τζόρνταν».




Ο λόγος για τον Ελβετό κεντρικό τραπεζίτη, ο οποίος ανακαλώντας τη δέσμευσή του να μην επιτρέψει την ανατίμηση του φράγκου πάνω από το 1,20 φράγκο/ευρώ έστειλε το ελβετικό νόμισμα στα ύψη, προκαλώντας αλυσιδωτές επιπτώσεις στις αγορές. Μία ημέρα μετά το αρχικό σοκ που προκάλεσε η αιφνιδιαστική κίνηση της SNB και τις προφανείς επιπτώσεις που έγιναν αισθητές χθες, από το Χρηματιστήριο της Ζυρίχης έως τα hedge funds και τους διαπραγματευτές συναλλάγματος που κινδυνεύουν με «λουκέτο» επειδή πόνταραν στο ασθενές φράγκο και βρέθηκαν στη? λάθος πλευρά, οι αναλυτές επιχειρούν τη δεύτερη ανάγνωση, εξάγοντας ορισμένα ενδιαφέροντα συμπεράσματα:

Πρώτον, το timing των Ελβετών υποδεικνύει ότι ο Μάριο Ντράγκι δεν θα απογοητεύσει τις αγορές την Πέμπτη, κατά την κρίσιμη συνεδρίαση της Δ.Σ. με βασικό θέμα στην ατζέντα την εκτύπωση χρήματος. Σύμφωνα με τον αναλυτή της Citigroup Στίβεν Ινγκλαντερ, «είναι απίθανο η ΕΚΤ να έχει πληροφορήσει επισήμως την SNB για τις κινήσεις της, αλλά σφόδρα πιθανό οι Ελβετοί να κατάλαβαν από άτυπες συζητήσεις προς τα πού πηγαίνουν τα πράγματα». Στο πλαίσιο αυτό, η χθεσινή δήλωση του μέλους του Δ.Σ. της ΕΚΤ Μπενουά Κερέ ότι «ένα πρόγραμμα ποσοτικής νομισματικής χαλάρωσης πρέπει να είναι μεγάλο για να είναι αποτελεσματικό» μάλλον δεν είναι τυχαία?

Δεύτερον, η ραγδαία ανατίμηση του φράγκου είναι βέβαιο ότι θα εντείνει τις ήδη υπαρκτές αποπληθωριστικές πιέσεις στην Ελβετία και όχι μόνο. «Το στρατόπεδο του αποπληθωρισμού ενισχύεται διεθνώς», σχολιάζει ο αρθρογράφος του Reuters Τζέιμς Σαφτ, κάτι που είναι εμφανές ακόμα και στις υγιέστερες οικονομίες, όπως τη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν χαμηλά σε όλο τον κόσμο και ότι οι κεντρικές τράπεζες που αναμένεται να αυξήσουν τα επιτόκια (Fed, Τράπεζα της Αγγλίας) ίσως καθυστερήσουν περισσότερο από ότι προεξοφλείται σήμερα. Οι προσδοκίες αυτές αποτυπώνονται ευκρινώς στην καμπύλη των αποδόσεων των ομολόγων, όπου παρατηρούνται αρνητικές αποδόσεις σε ολοένα και μεγαλύτερες διάρκειες και σε ολοένα και περισσότερες χώρες.

Τρίτον, όποιος νόμιζε ότι οι νομισματικοί πόλεμοι ανήκουν στο παρελθόν, μάλλον πρέπει να το ξανασκεφτεί. Η ενίσχυση του φράγκου και η εξ αντανακλάσεως αποδυνάμωση του ευρώ (που βρέθηκε σε χαμηλό 11ετίας έναντι του δολαρίου, κάτω και από το 1,1550 δολ./ευρώ) τροφοδοτεί ευρύτερες ανατιμητικές τάσεις για το δολάριο, που έχει ενισχυθεί κατά 16% έναντι ευρώ και γεν το τελευταίο εξάμηνο.

Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζει και η πολιτική πτυχή του θέματος: «Σοκαριστήκατε από το άλμα του φράγκου; Φταίει η Ευρώπη», υποστηρίζει κύριο άρθρο του Bloomberg, που αναφέρει ότι η κίνηση των Ελβετών αποτελεί απάντηση στην αδυναμία της Ευρώπης να επιστρέψει σε τροχιά ανάπτυξης. Καταλογίζουν μάλιστα μεγάλο μέρος της ευθύνης στην Αγκελα Μέρκελ που «επέβαλε υπερβολική λιτότητα στα πιο αδύναμα μέλη της Ευρωζώνης, χωρίς να αυξήσει τις επενδύσεις για να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα». Δράττονται μάλιστα της ευκαιρίας για να συστήσουν στο Βερολίνο να ελαφρύνει το δανειακό βάρος της Ελλάδας.

Τελείως διαφορετική είναι η πολιτική ανάγνωση του γνωστού οικονομολόγου Μοχάμεντ Ελ-Εριάν, που θεωρεί ότι «οι πολιτικοί στις χώρες του πυρήνα της Ευρωζώνης, στη Γερμανία, την Ολλανδία, την Αυστρία και τη Φινλανδία, θα δουν στην κίνηση της SNB μια επιβεβαίωση της πάγιας θέσης τους για τους κινδύνους που εγκυμονεί η υποκατάσταση των πραγματικών οικονομικών μεταρρυθμίσεων από τη δημιουργική νομισματική πολιτική. Γι αυτό θα είναι λιγότερο διατεθειμένες να ευλογήσουν τον υπερ-ακτιβισμό της ΕΚΤ, έστω και αν αυτό δεν αποτρέψει εντέλει την ΕΚΤ από το να υλοποιήσει τον σχεδιασμό της».