«Χαλαρώνουν» και οι δημοσιονομικοί κανόνες στην Ευρωζώνη

Την Τρίτη ανακοίνωσε ότι τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις αναμενόμενες θετικές επιπτώσεις στο ΑΕΠ από προωθούμενες διαρθρωτικές αλλαγές.




Τέτοιες προωθεί η κυβέρνηση Ρέντσι και σύμφωνα με τους «διορθωμένους» υπολογισμούς το ποσοστό του ιταλικού δημοσίου χρέους στο ΑΕΠ βαίνει μειούμενο.

Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την Ιταλία, καθώς της επιτρέπει να επωφεληθεί της «ρήτρας επενδύσεων» του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Σύμφωνα με αυτή, δημόσιες δαπάνες που χρηματοδοτούν συγκεκριμένα κοινοτικά επενδυτικά προγράμματα μπορούν να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό των δημοσιονομικών μεγεθών.

Κάτι τέτοιο επιτρέπει στην ιταλική κυβέρνηση να συμμετάσχει στη χρηματοδότηση των προγραμμάτων που θα ενταχθούν στο «πακέτο Γιούνκερ». Μαζί με κεφάλαια που θα προσφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια «μαγιά» ικανή να προσελκύσει και ιδιωτικά κεφάλαια.

Για να φτάσει το πρόγραμμα στα επίπεδα που επιθυμεί ο πρόεδρος Γιούνκερ (άνω των 300 δισ. ευρώ) θα πρέπει να συμμετέχουν όλες οι μεγάλες οικονομίες. Η Γερμανία προφανώς και έχει τα περιθώρια -όχι όμως και η Γαλλία, της οποίας το δημοσιονομικό της έλλειμμα παραμένει πάνω από το 3% του ΑΕΠ. Τον Μάρτιο η Επιτροπή θα κρίνει κατά πόσο έχει υιοθετηθεί το κατάλληλο σχέδιο ώστε αυτό να επιτευχθεί μέχρι το 2016 ή πρέπει να ξεκινήσει η επιβολή προστίμων.

Ο Πρόεδρος Ολάντ δεν έχει πολιτικά και οικονομικά περιθώρια να επιβάλει νέα μέτρα λιτότητας. Δηλώνει όμως αποφασισμένος να προωθήσει διαρθρωτικές αλλαγές, παρά τις διαφωνίες της αριστερής πτέρυγας του κυβερνόντος κόμματος και των συνδικάτων. Εφόσον παρουσιάσει ένα τέτοιο πρόγραμμα, η Επιτροπή θα μπορούσε και σε αυτή την περίπτωση να λάβει υπόψη τις ευεργετικές επιπτώσεις και να αποδεχθεί μια πιο «χαλαρή» προσαρμογή.

Η Γαλλία θα εμφανιζόταν να συμμορφώνεται με τους κανόνες, θα απέφευγε το πρόστιμο και θα μπορούσε να επωφεληθεί της «ρήτρας ανάπτυξης». Το χαμηλό κόστος δανεισμού που θα εξασφαλίσουν οι αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ επιτρέπει στις κυβερνήσεις να δανειστούν για να χρηματοδοτήσουν επενδυτικά έργα. Στρέφει επίσης ιδιωτικά κεφάλαια σε αναζήτηση υψηλότερων αποδόσεων, κατευθύνοντάς τα προς την πραγματική οικονομία. Με τις αποφάσεις που έλαβε η Κομισιόν είναι εφικτό να τηρηθούν οι δημοσιονομικοί κανόνες ή τουλάχιστον τα... προσχήματα.

Είναι προφανές ότι το όλο σχέδιο αποτελεί εγκατάλειψη της πολιτικής αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής, στο όνομα της στήριξης της ανάπτυξης. Αυτή η προοπτική ταυτόχρονης νομισματικής και δημοσιονομικής χαλάρωσης ίσως ήταν ο λόγος που η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας αποφάσισε να αποσυνδέσει την πορεία του φράγκου από εκείνη του ευρώ, λαμβάνοντας αποστάσεις από όσο ακολουθήσουν.