Γιατί δεν πρέπει να χάνουμε πολλά κιλά σε σύντομο χρονικό διάστημα

Δίαιτες εξπρές, με τις περισσότερες να περιλαμβάνουν κυρίως πρωτεΐνες, πρωταγωνιστούν σε ουκ ολίγα τραπέζια των τελευταίο καιρό, αφού πολλοί βρίσκονται στην τελική ευθεία για την πρώτη εμφάνιση στην παραλία, καθώς οι θερμοκρασίες έχουν πάρει για τα καλά την ανιούσα.


Ωστόσο, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής Γιάννη Χρύσου, οι δίαιτες αυτές ελλοχεύουν κινδύνους για την σωματική και ψυχική μας υγεία, καθώς επίσης το τελικό αποτέλεσμα είναι ενίοτε το ακριβώς αντίθετο από το επιδιωκόμενο. Όπως μας εξηγεί ο κλινικός διαιτολόγος- διατροφολόγος Γιάννης Χρύσου «ο σωστός ρυθμός απώλειας βάρους κυμαίνεται από 0,5 - 1 κιλό εβδομαδιαίως. Το αυστηρά πρωτεϊνικό μενού επιβαρύνει τη λειτουργία της καρδιάς και των αγγείων, τη νεφρική λειτουργία και έχει συνδεθεί άμεσα με την κακή λειτουργία του νευρικού συστήματος και της διάθεσης». Όσον αφορά τα σκευάσματα στα ράφια των φαρμακείων που υπόσχονται γρήγορη απώλεια βάρους, ο κ. Χρύσου επισημαίνει ότι ακόμα δεν έχει βρεθεί το χάπι για απώλεια βάρους.

Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη του προέδρου του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής Γιάννη Χρύσου:



Ερ: Αυτόν τον καιρό, πολύς κόσμος επιδίδεται σε δίαιτες εξπρές για να βγει στην παραλία. Μπορούν τελικά αυτές οι δίαιτες να είναι αποτελεσματικές, αν κάποιος είναι επιμελής, προκειμένου να χάσει λίπος που είναι και το ζητούμενο;

Απ: Είναι αλήθεια ότι πρόβλημα του αυξημένου βάρους, γίνεται ευκολότερα αντιληπτό, κατά την περίοδο της Άνοιξης. Ο πιο ελαφρύς ρουχισμός, αλλά και η χρήση ρούχων από την προηγούμενη καλοκαιρινή περίοδο, προκαλεί την αναγνώριση των λίγων ή περισσοτέρων κιλών που μπορεί να προστέθηκαν κατά τους χειμερινούς μήνες. Το φαινόμενο αναφέρεται και στην επιστημονική βιβλιογραφία ως εποχιακή διακύμανση βάρους. Πρόθεση όλων είναι η ταχύτερη απώλεια βάρους και η επιστροφή στα επιθυμητά κιλά με την χρήση επιθετικών διατροφικών τακτικών. Η χρήση όμως τέτοιων τακτικών, συχνά δεν οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Το άτομο γρήγορα κουράζεται από την υπερπροσπάθεια και τα παρατάει, επιστρέφοντας στις προηγούμενες διατροφικές συνήθειες. Ακόμα όμως και αν κάποιος τα καταφέρει, η γρήγορη απώλεια βάρους είναι αδύνατο να προέρχεται αποκλειστικά από την απώλεια λίπους, που είναι και το ζητούμενο.

Ερ:Δηλαδή τα κιλά χάνονται προσωρινά και επαναπροσλαμβάνονται;

Απ: Ένα μέρος της γρήγορης απώλειας βάρους οφείλεται είτε στην απώλεια υγρών, βάρος που επαναπροσλαμβάνεται πολύ γρήγορα, είτε στην απώλεια μυικής μάζας, γεγονός που μειώνει τον βασικό μεταβολισμό και αυξάνει τον κίνδυνο για σταδιακή αύξηση του βάρους σε επίπεδα ακόμα υψηλότερα. Επιπλέον, η ο επιθετικός περιορισμός την προσλαμβανόμενης τροφής, δεν δημιουργεί νέες υγιεινές συνήθειες. Το άτομο, βιάζεται να χάσει και βάρος και ολοκληρώνοντας την προσπάθεια του, επιστρέφει στις διατροφικές του συνήθειες προκαλώντας στο βάρος του το φαινόμενο γιο-γιο, δηλαδή την συνεχή αυξομείωση του βάρους και μία αέναη προσπάθεια περιορισμού με έντονο αντίκτυπο στην ψυχολογία του ατόμου.

Ερ:Ποια είναι η σωστή απώλεια βάρους ανά εβδομάδα κατά μέσο όρο;

Απ: Ο σωστός ρυθμός απώλειας βάρους κυμαίνεται από 0,5 - 1 κιλό εβδομαδιαίως. Με αυτόν τον ρυθμό επιτυγχάνονται δύο στόχοι. Αρχικά, καλύπτονται σε σημαντικό βαθμό οι καθημερινές ανάγκες του οργανισμού σε θρεπτικά συστατικά, ενώ παράλληλα ακολουθείται ένας τρόπος διατροφής που είναι βιώσιμος. Έτσι μπορεί να έχει διάρκεια αλλά και να θέσει τις βάσεις για την μόνιμη αλλαγή των διατροφικών συνηθειών προς μία πιο υγιεινή κατεύθυνση. Με τον τρόπο αυτό μπορεί βοηθιέται ο μόνιμος έλεγχο του βάρους και η προαγωγή της υγείας.

Ερ: Παρόλα αυτά πολύς κόσμος επιμένει στις ακραιφνώς πρωτεϊνικές δίαιτες, που προσφέρουν γρήγορη απώλεια βάρους, θεωρώντας ότι για σύντομο χρονικό διάστημα δε θα τον βλάψουν. Ισχύει κάτι τέτοιο ή υπάρχουν παρενέργειες, σε κάθε περίπτωση;

Απ: Πρέπει να θεωρούμε πια δεδομένο ότι διατροφικές τακτικές που αποκλείουν ολόκληρες ομάδες τροφίμων όπως τα δημητριακά και τα φρούτα δεν είναι επιθυμητές. Έτσι δεν μπορούμε να δώσουμε διάρκεια στην χρήση τους. Θα πρέπει απλά να αποφεύγονται. Η επιλογή τους, σύμφωνα με έναν μεγάλο αριθμό μελετών μπορεί να επιβαρύνει την οργανική λειτουργία και την υγεία του ατόμου. Πιο συγκεκριμένα, επιβαρύνει την λειτουργία της καρδιάς και των αγγείων, λόγω της αυξημένης πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών οξέων, την νεφρική λειτουργία λόγω της κετονογένεσης, ενώ έχει συνδεθεί άμεσα με την κακή λειτουργία του νευρικού συστήματος και της διάθεσης, λόγω της μειωμένης πρόσληψης υδατανθράκων και βιταμινών του συμπλέγματος Β.

Ερ: Άρα, διατροφικά ποιον δρόμο πρέπει να ακολουθήσει κανείς για να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα χωρίς να επιβαρύνει την υγεία του;

Απ: Η εισαγωγή ενός ατόμου σε μία προσπάθεια απώλειας βάρους, πρέπει να γίνεται σε ένα διατροφικό σχήμα που θα εξυπηρετεί την προαγωγή της υγείας του, ενώ παράλληλα θα είναι βιώσιμο. Σε πρώτη φάση να εντοπίζει τα τρόφιμα που πρέπει να προστεθούν στο ημερήσιο διαιτολόγιο του. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι ο πρώτος σταθμός και για όσους επιθυμούν την αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης, υπάρχουν πια επιλογές, όπως δημητριακά ολικής άλεσης εμπλουτισμένα με πρωτεΐνη ή δημητριακά ολικής άλεσης με λιγότερη ζάχαρη. Στη συνέχεια θα στοχεύσει και στην αποφυγή των θερμιδογόνων τροφίμων και των τακτικών που δεν του επιτρέπουν να ελέγξει το βάρος του, όπως την μείωση της κατανάλωσης γλυκών ή άλλων λιπαρών τροφίμων. Ακόμα όμως και σε αυτό το σημείο, αναφερόμαστε στον περιορισμό και όχι στον αποκλεισμό. Τα αρκετά χρόνια εμπειρίας μου στο συγκεκριμένο αντικείμενο, μου έχουν δείξει ότι με τον τρόπο αυτόν θα έχετε τα βέλτιστα αλλά και κατά το δυνατόν πιο μόνιμα αποτελέσματα.

Ερ: Τα σκευάσματα στα ράφια των φαρμακείων που υπόσχονται γρήγορη απώλεια βάρους, πόσο αξιόπιστα είναι;

Απ: Θα πρέπει να σας ενημερώσω ότι ακόμα δεν έχει βρεθεί το «χάπι» για την απώλεια βάρους. Όσα σκευάσματα κυκλοφορούν στα φαρμακεία και δεν απαιτούν τη συνταγή ιατρού για την αγορά τους, δεν μπορούν να προσφέρουν κάποιο αποτέλεσμα στην απώλεια βάρους. Εκείνα που ισχυρίζονται ότι βελτιώνουν τον μεταβολισμό, μπορούν να προκαλέσουν πολύ μικρό αποτέλεσμα που δεν θεωρείται άξιο για την απώλεια βάρους. Το ίδιο συμβαίνει και με άλλα σκευάσματα που ισχυρίζονται ότι μπορούν να μειώσουν την όρεξη.

Ερ: Υπάρχουν όμως και σκευάσματα που απαιτούν συνταγογράφηση και πολύς κόσμος τα προμηθεύεται χωρίς συνταγή γιατρού, επειδή είδε αποτελέσματα σε κάποιον φίλο του...

Ερ: Τα φάρμακα που απαιτούν συνταγογράφηση, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται χωρίς τη συνταγή ιατρού. Οι κίνδυνοι για την υγεία του χρήστη μπορεί να είναι μεγάλοι. Ο δρόμος για το αποτέλεσμα και την ρύθμιση του βάρους, περνάει μέσα από την αλλαγή των συνηθειών του ατόμου. Σε αυτό πρέπει να στοχεύσει όποιος θέλει να έχει ένα μόνιμο αποτέλεσμα. Εάν υπάρχει κάποιο παθολογικό αίτιο που ευθύνεται για την αύξηση του βάρους, θα πρέπει να ρυθμιστεί, ίσως και με την χρήση κάποιας φαρμακευτικής αγωγής. Αυτός είναι και ο λόγος που συστήνεται και ο εργαστηριακός έλεγχος πριν κάποιος ξεκινήσει μία προσπάθεια για τη μείωση του βάρους.