Bloomberg View: Ο τζόγος της Ευρώπης με την Ελλάδα

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi επανέλαβε χθες ότι η Τράπεζα "έχει δράσει πάντα με την υπόθεση ότι η Ελλάδα είναι και θα παραμείνει μέλος της ευρωζώνης".



Επίσης παρείχε στοιχεία για την μεγάλη συμμετοχή των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης στο ελληνικό τραπεζικών σύστημα, των οποίων οι καταθέσεις τώρα ξεπερνούν εκείνες όλων των άλλων μαζί.

Η μεγαλύτερη αλήθεια είναι ότι οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι, σιωπηρά και ρητά, έχουν υποκαταστήσει όλα τα είδη των ιδιωτών πιστωτών, καταθετών και επενδυτών στην Ελλάδα. Αυτή η ευρωπαϊκή κοινωνικοποίηση των ιδιωτικών υποχρεώσεων θα συνεχιστεί, οδηγώντας την ευρωζώνη πιο κοντά σε μία από τις δύο πιο ακραίες εκβάσεις: μια δημοσιονομική ένωση ή έξοδος της Ελλάδας από το ενιαίο νόμισμα. και τα δύο θα είναι δυσάρεστα για διάφορα άλλα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με τις ελπίδες για αντιστάθμιση των μεγάλης κλίμακας εκροών καταθέσεων από την Ελλάδα, η ΕΚΤ έχει χρησιμοποιήσει τον ELA για να διοχετεύσει περί τα 100 δισ. δολάρια στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ακόμη κι έτσι, η εισφορά κεφαλαίων έχει αποδειχθεί ανεπαρκής για να αποφευχθεί ένα κλείσιμο του τραπεζικού συστήματος που έχει διαρκέσει τρεις εβδομάδες. Ως αποτέλεσμα, η ΕΚΤ βρίσκεται τώρα υπό μεγάλη πολιτική πίεση να αυξήσει την πρόσβαση των τραπεζών στον ELA, παρά τις σαφείς ενδείξεις ότι οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν προβλήματα φερεγγυότητας, όχι ρευστότητας.

Η υποκατάσταση δημοσίου χρήματος για την ιδιωτική χρηματοδότηση δεν είναι νέο φαινόμενο. Έχει συμβεί σε μεγάλο βαθμό από το 2010 για τα ελληνικά δημόσια οικονομικά. Καθώς η χώρα προσπαθεί να αποφύγει την χρεοκοπία, η έξοδος των ιδιωτών πιστωτών αντιμετωπίστηκε με αυξημένη έκθεση από την πλευρά των επίσημων ευρωπαϊκών φορέων και του ΔΝΤ. Ακόμη και από την πλευρά των επενδύσεων, η μικρή πραγματική οικονομική δραστηριότητα που έχει λάβει χώρα, υποκινήθηκε από δημόσιους παρά από ιδιώτες επενδυτές.

Αυτό δεν θα είχε τόσο μεγάλη σημασία εάν υπήρχε μια σε ανάπτυξη και οικονομικά βιώσιμη ελληνική οικονομία εντός της ευρωζώνης. Αλλά όπως υποστηρίχθηκε ξανά από το ΔΝΤ αυτή την εβδομάδα, η Ελλάδα επιβαρύνεται με τεράστιο χρέος και διαρθρωτικά ασθενή αναπτυξιακή δυναμική, και δεν είναι σε πορεία για μια τέτοια έκβαση. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις περιστάσεις, οι επίσημοι πιστωτές πλησιάζουν όλο και περισσότερο σε μια κρίσιμη διακλάδωση του δρόμου καθώς προετοιμάζονται για άλλη μία ένεση κεφαλαίων που δημιουργούν χρέος, στο πλαίσιο της συμφωνίας που επετεύχθη την Δευτέρα.

Η κυριαρχούσα προσέγγιση στην Ελλάδα, η οποία αναγνωρίζει όλο και περισσότερο ως "επεκτείνουμε και υποκρινόμαστε" αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολο να διατηρηθεί –και όχι μόνο λόγω των ερωτημάτων για την "βούληση και την ικανότητα" της Ελλάδας να εφαρμόσει τα μέτρα που απαιτούνται από την τελευταία συμφωνία διάσωσης, όπως σωστά επισήμανε ο Draghi. Υπάρχουν επίσης περιορισμοί μεταξύ των πιστωτών, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων αναφορικά με την κατανομή των βαρών.

Με τον καιρό, το αδιέξοδο θα καταλήξει σε ένα από τα δύο αντίθετα αποτελέσματα: η Ευρώπη θα αναγκαστεί να υιοθετήσει μια ακόμη μεγαλύτερη οικονομική ενσωμάτωση της Ελλάδας, δημιουργώντας έτσι προηγούμενο για αυτού του είδους την δημοσιονομική ενοποίηση στην οποία έχουν αντιδράσει σταθερά η Γερμανία και κάποιες άλλες χώρες. Ή οι επίσημοι πιστωτές θα χρειαστεί να αποδεχθούν μια απομείωση των απαιτήσεών τους στην Ελλάδα, μια λύση που είναι εξίσου δυσάρεστη σε ορισμένες χώρες της ευρωζώνης.