Υφεση 2,05% το 2015 για την ελληνική οικονομία

Η Διεύθυνση Τρέχουσας Οικονομικής Ανάλυσης & Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών της Eurobank δημοσίευσε σήμερα τη νέα έκδοση του περιοδικού της δελτίου Greece Macro Monitor με τίτλο «Παρουσίαση οικονομετρικού υποδείγματος για τον υπολογισμό του ελληνικού ΑΕΠ σε πραγματικό χρόνο και προκαταρτική εκτίμηση της υφεσιακής επίπτωσης των νέων δημοσιονομικών μέτρων».



Συγγραφέας της έκθεσης είναι ο Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος, Επικεφαλής Οικονομολόγος του Ομίλου Eurobank. Στη διεξαγωγή της μελέτης έχει επίσης συμβάλει ο κ. Δημήτρης Θωμάκος, Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου & Επιστημονικός Σύμβουλος Διεύθυνσης Διεθνών Επενδυτικών Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της Eurobank.

Η παρούσα έκθεση παρουσιάζει τη βασική δομή και τα αποτελέσματα σχετικής οικονομετρικής μελέτης για την παραγωγή εκτιμήσεων του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της Ελλάδας σε πραγματικό χρόνο. Τονίζεται ότι τα επίσημα στοιχεία του ΑΕΠ αλλά και άλλων βασικών δεικτών για την ελληνική οικονομία δημοσιεύονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) και τους λοιπούς αρμόδιους φορείς με σημαντική χρονική υστέρηση που, σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να προσεγγίσει ή και να υπερβεί το διάστημα των τριών ημερολογιακών μηνών.

Η μεθοδολογία που αναλύεται στην παρούσα μελέτη επιχειρεί να αναδείξει και να αμβλύνει το μείζον πρόβλημα της χρονικής υστέρησης που χαρακτηρίζει τη δημοσίευση των περισσότερων μακροοικονομικών δεικτών. Στην ειδική εφαρμογή (case study) της μελέτης παρουσιάζονται εκτιμήσεις για το ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ της Ελλάδας το β΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους, βάσει σειράς σχετικών μακροοικονομικών στοιχείων που έχουν δημοσιευτεί έως την 24η Ιουλίου 2015. Σημειώνεται ότι η πρώτη επίσημη εκτίμηση (από την ΕΛ.ΣΤΑΤ.) για το ΑΕΠ της Ελλάδας το εν λόγω τρίμηνο αναμένεται να δημοσιευθεί την 13η Αυγούστου του 2015 (2Q 2015 GDP flash estimate).

Σε κυκλικά προσαρμοσμένους όρους, οι εκτιμήσεις του οικονομετρικού υποδείγματός μας υποδηλώνουν μείωση του ΑΕΠ της Ελλάδας κατά 0,6% το β΄ τρίμηνο του έτους σε σχέση με το α΄ τρίμηνο, με τον αντίστοιχο ρυθμό ετήσιας μεταβολής (δηλ. σε σύγκριση με το β΄ τρίμηνο του 2014) να διαμορφώνεται σε -0,5%. Οι δε βραχυπρόθεσμες (προκαταρτικές) προβλέψεις του εν λόγω υποδείγματος υποδηλώνουν επιδείνωση της εγχώριας οικονομικής ύφεσης το δεύτερο εξάμηνο του 2015 με το προβλεπόμενο ρυθμό συρρίκνωσης του πραγματικού ΑΕΠ για το σύνολο του έτους να διαμορφώνεται σε 2,05% έναντι αύξησης 0,77% το 2014. Σημειώνεται δε ότι η αναθεωρημένη προκαταρτική εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον ρυθμό μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ της Ελλάδας το 2015 διαμορφώνεται μεταξύ -2% και -4% (“Greece – request for stability support in the form of an ESM loan”, EC, 10 July, 2015)

Οι εκτιμήσεις και προβλέψεις του παρουσιάζονται στη μελέτη θα πρέπει να θεωρηθούν αυστηρά προκαταρτικές (και, δυνητικά, υποκείμενες σε σημαντικές αναθεωρήσεις) καθώς: α) σημαντικός αριθμός μακροοικονομικών στοιχείων που αντιστοιχούν στο β΄ τρίμηνο του έτους αναμένεται να δημοσιευθεί τις επόμενες εβδομάδες, και β) η τρέχουσα συγκυρία χαρακτηρίζεται από ασυνήθιστα υψηλό βαθμό αβεβαιότητας.

Σε κάθε περίπτωση, εκτιμάται ότι η αβεβαιότητα που σχετίζεται με την έκβαση των διαπραγματεύσεων με τους εταίρους της χώρας για την παροχή ενός νέου (3ου) προγράμματος χρηματοδότησης, οι υφιστάμενοι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls) και τα νέα μέτρα λιτότητας αποτελούν (και θα συνεχίσουν να αποτελούν για κάποιο διάστημα) τους κύριους παράγοντες που ευθύνονται για την επιδείνωση του εγχώριου οικονομικού περιβάλλοντος.

Κατά συνέπεια, η επιτυχής ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων, η ταχεία εμπέδωση συνθηκών σταθερότητας στο εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα και η εμπροσθοβαρής αξιοποίηση του συμφωνηθέντος πακέτου (έως €35 δις) στήριξης της ελληνικής οικονομίας με ευρωπαϊκά κεφάλαια θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικούς μοχλούς ανάσχεσης του νέου υφεσιακού φαινομένου. Το εν λόγω φαινόμενο αναμένεται να συνεχισθεί τουλάχιστον έως και το β΄ τρίμηνο του 2016 καθώς, στο βαθμό που οι εκτιμήσεις μας αποδειχθούν ακριβείς, η μεταφορά (carryover) της ύφεσης του 2015 στο επόμενο έτος θα προσεγγίσει (και ενδεχομένως υπερβεί) τις -2 ποσοστιαίες μονάδες.

Τέλος, η μελέτη παρουσιάζει προκαταρκτικές εκτιμήσεις για την υφεσιακή επίπτωση των νέων δημοσιονομικών μέτρων που συμφωνήθηκαν με τους εταίρους της χώρας στη Σύνοδο Κορυφής της 12ης/13ης Ιουλίου του 2015. Η εν λόγω ανάλυση βασίζεται σε σειρά δεδομένων και προκαταρτικών εκτιμήσεων για τα δομή και το χρονικό προφίλ εφαρμογής του συνολικού πακέτου των νέων μέτρων. Βασίζεται επίσης σε σειρά υποθέσεων για το μέγεθος των σχετικών δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών (impact multipliers) καθώς και τη δυνητική μεσο-μακροπρόθεσμη επίπτωσή τους (persistence & hysteresis) στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν.

Συνολικά, οι υποθέσεις που λαμβάνονται υπ’ όψιν στην παρούσα ανάλυση υποδηλώνουν ότι, υποθέτοντας όλους τους άλλους παράγοντες σταθερούς, η καθαρή (αρνητική) επίπτωση του νέου πακέτου μέτρων στον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του ελληνικού ΑΕΠ θα είναι μεταξύ 0,5 και 1 ποσοστιαίας μονάδας (π.μ.) το 2015 και περίπου 1 π.μ. το 2016.