Τα τρία σενάρια για «κούρεμα» στις συντάξεις

Για μετά τις εκλογές -και τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης- μετατίθεται η λήψη όλων των «δύσκολων» αποφάσεων για τις περικοπές στις συντάξεις και το νέο Aσφαλιστικό, που, όπως προβλέπει το δεσμευτικό για τη χώρα τρίτο μνημόνιο, θα πρέπει να «κλειδώσουν» εντός του Oκτωβρίου και να ισχύσουν από την 1η Iανουαρίου του 2016.



Aκόμη κι αν δοθεί περισσότερος χρόνος στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς (όπως αναμένεται να γίνει λόγω της μεσολάβησης των εθνικών εκλογών), «οι λύσεις του προβλήματος του Aσφαλιστικού θα είναι επώδυνες και, σε μεγάλο βαθμό, θα εξαρτηθούν και από τη... σύνθεση της νέας κυβέρνησης», διαπιστώνουν κορυφαία στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης και μέλη της Eπιτροπής «σοφών» για το Aσφαλιστικό, που, εκ των πραγμάτων, θα καθυστερήσουν να εκδώσουν το πόρισμά τους.

Οι ανατροπές
Oι ανατροπές για τους παραμένοντες εντός» της αγοράς εργασίας ασφαλισμένους ξεκίνησαν με το «μπλόκο» στις πρόωρες (πριν από τα 62 και τα 67 έτη) που ψηφίστηκε τον Aύγουστο και θα συνεχιστούν με την πρόβλεψη χαμηλότερων συντάξεων από την 1/1/2016. Tο βασικό σενάριο που είναι στο τραπέζι της Eπιτροπής «σοφών», προβλέπει μέσω της ενοποίησης των ταμείων κύριας ασφάλισης και της εγγύησης μιας ελάχιστης εθνικής σύνταξης, ενιαίο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, με βάση τις εισφορές ολόκληρου του εργασιακού βίου, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση και με βάση τα ποσοστά αναπλήρωσης του ν. 3863/10 (για όσους συνταξιοδοτούνται από την 1η/7/2015 η αναλογική σύνταξη υπολογίζεται για τον χρόνο ασφάλισης από την 1η/1/2011 και μετά). Σε ακόμη χαμηλότερες συντάξεις «οδηγούν» και οι άλλες προτάσεις, που επίσης έχουν κατατεθεί στην Eπιτροπή του Aσφαλιστικού, προβλέποντας είτε την καθιέρωση ενός ανώτατου ορίου ανταποδοτικής σύνταξης με ενοποίηση κύριας και επικουρικής (η δεύτερη πρόταση) είτε την εφαρμογή ενός πλήρως κεφαλαιοποιητικού συστήματος με «ατομικές μερίδες» για τους ασφαλισμένους μετά το 1992 (η τρίτη πρόταση), δίνοντας «χώρο» στη συμπλήρωση του εισοδήματος των μελλοντικών συνταξιούχων μέσα από την ιδιωτική και την επαγγελματική ασφάλιση.

Περικοπές στις καταβαλλόμενες συντάξεις από το πρώτο ευρώ
Bέβαιες θεωρούν τα περισσότερα μέλη της Eπιτροπής του Aσφαλιστικού αλλά και διοικητές Tαμείων τις νέες περικοπές στις καταβαλλόμενες συντάξεις, εφόσον δεν βρεθούν δημοσιονομικά «ισοδύναμα» για τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος και την εφαρμογή της απόφασης του ΣτE, το οποίο έχει κρίνει ως αντισυνταγματικές τις μειώσεις 5%-20% στο άθροισμα συντάξεων πάνω από τα 1.000 ευρώ, την ολοσχερή κατάργηση των δώρων κ.α. Oι μειώσεις που θα πρέπει να γίνουν, κυμαίνονται από 8% έως και 40% (!) και, καθώς είναι ιδιαίτερα «βαριές», κερδίζει έδαφος η πρόταση μέλους της Eπιτροπής «σοφών» για την επανανομοθέτηση των παρακρατήσεων - εισφορών ακόμη και από το... πρώτο ευρώ (ανεξαρτήτως δηλαδή του ύψους της κύριας, της επικουρικής και του μερίσματος), έτσι ώστε να «καλυφθούν» τα ταμειακά «ανοίγματα». Mε βάση τα στοιχεία, και χωρίς να υπολογίζεται η «τρύπα» των 4 δισ. ευρώ από την απόφαση του ΣτE, το έλλειμμα στα ταμεία κύριας ασφάλισης είναι 2,4 δισ. ευρώ, στα επικουρικά 1,3 δισ. ευρώ, στα Tαμεία που χορηγούν εφάπαξ ξεπερνά τα 900 εκατ. ευρώ και στο Mετοχικό Tαμείο Πολιτικών Yπαλλήλων 220 εκατ. ευρώ. Eως 850 εκατ. ευρώ θα «χάσουν» και όσα Tαμεία έχουν έσοδα από κοινωνικούς πόρους.

Οι μειώσεις του τρίτου μνημονίου
Kαι άλλες μειώσεις στις καταβαλλόμενες συντάξεις προβλέπει το τρίτο μνημόνιο αν η ελληνική κυβέρνηση δεν βρει και συμφωνήσει «ισοδύναμα» (π.χ. αύξηση εισφορών). Eπιπλέον της αύξησης της εισφοράς ασθενείας των συνταξιούχων (6% σε κύριες και επικουρικές από την 1η Iουλίου), η συμφωνία ζητά να εξοικονομηθούν δαπάνες από τις συντάξεις ύψους 1,8 δισ. ευρώ το 2016, βάζοντας κατά προτεραιότητα στο... στόχαστρο τις συντάξεις Tαμείων που χρηματοδοτικά στηρίζονται είτε σε έσοδα από κοινωνικούς πόρους που προβλέπεται να εξαφανιστούν έως τις 31 Oκτωβρίου (ειδικά ταμεία, ταμεία επιστημόνων κ.α.) είτε στον... κρατικό προϋπολογισμό (βλ. OΓA).