Πρόβες Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου σε τρία μέτωπα

Ακόμη κι αν κανείς προσπαθούσε να κλείσει τα μάτια του στην πραγματικότητα, δεν θα μπορούσε παρά να ακούει τα τύμπανα του πολέμου που ηχούν ολοένα πιο καθαρά και δυνατά από διάφορα σημεία του πλανήτη.




Από την Ουκρανία και τη Βαλτική, όπου για ακόμη μια φορά αλλάζουν βίαια τα σύνορα της Ευρώπης. Από τη Μέση Ανατολή, όπου για πρώτη φορά μετά τον Ψυχρό Πόλεμο αεροπλάνα του ΝΑΤΟ και της επίδοξης διαδόχου της Σοβιετικής Ένωσης, της Ρωσίας του Πούτιν, βομβαρδίζουν αντίπαλους στόχους και κάνουν επικίνδυνους ελιγμούς για να μη συγκρουστούν μετωπικά. Ακόμη και από τη νοτιοανατολική Ασία, όπου η ανερχόμενη παγκόσμια υπερδύναμη, η Κίνα, ασφυκτιά από τον κλοιό των Αμερικανών και των συμμάχων τους και δεν διστάζει να τους προκαλεί στρατιωτικά για να διασφαλίσει μεγαλύτερο ζωτικό χώρο και επιρροή.

Η απειλή ενός «θερμού επεισοδίου», το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε ραγδαία κλιμάκωση και γενικευμένη έκρηξη, με την άμεση εμπλοκή δεκάδων χωρών από τη μία και την άλλη πλευρά, είναι πιο ορατή παρά ποτέ. Και φυσικά, σε μια τέτοια απευκταία περίπτωση, δεν θα έχουμε να κάνουμε με ένα δήθεν τυχαίο γεγονός ή «ατύχημα», αλλά για μια ξεκάθαρα πολιτική επιλογή ενός εκ των ισχυρών του πλανήτη. Εξάλλου, όπως έχει πλέον επιβεβαιωθεί από την ιστορία, «η πολιτική πρόθεση είναι ο σκοπός, ενώ ο πόλεμος είναι το μέσο και το μέσο δεν μπορεί να θεωρηθεί ανεξάρτητα από τον σκοπό» -ή, με πιο απλά λόγια, «ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα». Ουσιαστικά, για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, και στα τρία προαναφερθέντα «μέτωπα» βρίσκονται αυτή την περίοδο σε εξέλιξη παράτολμες πρόβες ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ενός πολέμου το ξέσπασμα του οποίου αρκετοί αναλυτές έχουν χαρακτηρίσει εδώ και πολύ καιρό αναπόφευκτο, επικαλούμενοι και πάλι την ιστορική εμπειρία, που θέλει κάθε μεγάλη οικονομική κρίση, ειδικά εφόσον συνοδεύεται από αλλαγή του κυρίαρχου παραγωγικού μοντέλου, να οδηγεί σε μια τέτοιου είδους ολοκληρωτική και αποφασιστική αναμέτρηση. Με συνέπεια την εκτεταμένη καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων και τη ριζική αναδιάταξη των παγκόσμιων συσχετισμών, καθώς οι προηγούμενοι είναι πλέον ξεπερασμένοι. Ας είμαστε, τουλάχιστον, προετοιμασμένοι...
Πρόβες Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου σε τρία μέτωπα

Νοτιανατολική ΑΣΙΑ
Ο δράκος και το γεράκι

Κίνα, Ρωσία, Β. Κορέα VS ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ν. Κορέα, Ταϊβάν, Φιλιππίνες, Ινδονησία, Αυστραλία

Δύο ημέρες μετά την πολυσυζητημένη συνάντηση του Μπαράκ Ομπάμα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στη Νέα Υόρκη, στις 29 Σεπτεμβρίου, ένα από τα πιο προηγμένα «φονικά όπλα» των Αμερικανών, το αεροπλανοφόρο «Ρόναλντ Ρίγκαν», έδενε σε λιμάνι της φίλης και συμμάχου Ιαπωνίας, αντικαθιστώντας το σχετικά απαρχαιωμένο «Τζορτζ Ουάσινγκτον». Ήταν ένα ακόμη βήμα προς την καίρια ενίσχυση του Έβδομου Στόλου των ΗΠΑ στον Ειρηνικό, όπου οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να μεταφέρουν το 60% της ναυτικής τους δύναμης, αξιολογώντας προφανώς ως ζωτικής σημασίας την εκεί παρουσία τους και επίδειξη ισχύος. Και δεν ήταν το τελευταίο: Μία μόλις εβδομάδα αργότερα, την ώρα που κλιμακώνεται η αντιπαράθεση με αφορμή τη ρωσική στρατιωτική εμπλοκή στη Συρία, η Ουάσινγκτον «διέρρευσε» πως σχεδιάζει να μεταφέρει μεγάλες ναυτικές δυνάμεις στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, γύρω από ένα νησιωτικό σύμπλεγμα (Σπράτλι) τα οποία διεκδικεί το Πεκίνο από τις γύρω χώρες, αμφισβητώντας εμπράκτως την ηγεμονία του και αυξάνοντας κατακόρυφα τον κίνδυνο ενός «θερμού επεισοδίου».
Πρόβες Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου σε τρία μέτωπα

Όλοι, εξάλλου, φαίνεται πρακτικά να προετοιμάζονται για κάτι τέτοιο. Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός, για του λόγου το αληθές, αγνοώντας τις σφοδρές αντιδράσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό, προχώρησε σε νομοθετική ρύθμιση με την οποία «γκρεμίζεται» ένας από τους βασικούς πυλώνες της μεταπολεμικής περιόδου, που δεν επέτρεπε στη χώρα να λαμβάνει μέρος σε στρατιωτικές επιχειρήσεις εκτός των συνόρων της. Όσο για τους άλλους συμμάχους των ΗΠΑ, συνεχίζουν να εξοπλίζονται σαν αστακοί.

Αλλά και η άλλη πλευρά δεν μένει αδρανής. Οι Κινέζοι, εκτός από τη συστηματική διεκδίκηση ευρύτερων περιοχών στις οποίες φιλοδοξούν να έχουν τον πρώτολόγο και την ανακήρυξη ζωνών απαγόρευσης πτήσεων, ρίχνουν αμέτρητα δισεκατομμύρια στις ένοπλες δυνάμεις τους, τις οποίες εκσυγχρονίζουν με τη βοήθεια και των Ρώσων -μάλιστα, ανάμεσα στα άλλα υπερόπλα που ισχυρίζονται ότι διαθέτουν, είναι και ένας νέος πύραυλος που μπορεί να πλήξει καίρια το μεγάλο ατού των Αμερικανών, δηλαδή τα αεροπλανοφόρα τους. Οι σύμμαχοί τους, Βορειοκορεάτες, μοιάζουν να έχουν κολημμένο το δάχτυλο στον διακόπτη των πυρηνικών τους, απειλώντας με ολοκαύτωμα την περιοχή. Οι δε Ρώσοι πυκνώνουν με τη σειρά τους τις «παρενοχλήσεις» των Ιαπώνων στη συνοριογραμμή, διεκδικώντας και αυτοί αμφισβητούμενες περιοχές, όπως είναι οι Κουρίλες Νήσοι.
Πρόβες Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου σε τρία μέτωπα

Το παζλ είναι περίπλοκο και εξαιρετικά επικίνδυνο, όπως εύκολα αντιλαμβάνεται ο καθένας. Και απειλεί να δικαιώσει όσους ισχυρίζονται ότι δεν μεταφέρεται προς Ανατολάς μόνο το κέντρο βάρους της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά και η απειλή μιας παγκοσμίων διαστάσεων σύρραξης. Ή μήπως αυτά πάνε... πακέτο;

ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Η μπαρουταποθήκη του πλανήτη απέκτησε πυροκροτητή...

Ρωσία, Ιράν, Ιράκ, Συρία, Χεζμπολάχ VS ΗΠΑ, Σ. Αραβία, Τουρκία | ? Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία και Ισραήλ

Η ανακοίνωση για τον θάνατο του Ιρανού στρατηγού Χουσεΐν Χαμεντανί, του υπαρχηγού της αφρόκρεμας των Φρουρών της Επανάστασης ο οποίος σκοτώθηκε λίγο έξω από το Χαλέπι, στις σφοδρές μάχες του συριακού στρατού με τους αντάρτες, δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας για τον βαθμό εμπλοκής της Τεχεράνης στον εμφύλιο που μαίνεται στη χώρα εδώ και πάνω από τέσσερα χρόνια. Το ίδιο συμβαίνει βεβαίως και με τη Ρωσία, η οποία εδώ και μία εβδομάδα βομβαρδίζει ανηλεώς τις θέσεις όλων ανεξαιρέτως των αντιπάλων του συμμάχου της, Μπασάρ αλ-Άσαντ -του Ισλαμικού Κράτους, της αλ-Κάιντα, του Ελεύθερου Συριακού Στρατού, μηδέ εξαιρουμένων ένοπλων ομάδων που έχουν εκπαιδευτεί και εξοπλιστεί από τη CIA.

Είναι πλέον φανερό πως η Μόσχα έχει αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων στην περιοχή, τόσο σε στρατιωτικό όσο και σε διπλωματικό επίπεδο, όπως αποδεικνύει το αμυντικό σύμμφωνο που έχει υπογράψει με την Τεχεράνη, τη Βαγδάτη και τη Δαμασκό (το οποίο είναι σαφές ότι περιλαμβάνει, ατύπως έστω, και τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ, ενώ πιθανότατα προβλέπει βομβαρδισμούς και στο Ιράκ), αλλά και η συντονισμένη εναέρια και χερσαία επιχείρηση που έχει εξαπολυθεί στο βόρειο τμήμα της Συρίας. Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις που συνηγορούν στο συμπέρασμα ότι ο Πούτιν λειτούργησε με τέτοια ταχύτητα ώστε κατάφερε να αιφνιδιάσει σχεδόν τους πάντες και να τους φέρει προ τετελεσμένων.

Ειδικά η Τουρκία είναι φανερό ότι βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση μετά την εμπλοκή των Ρώσων. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η στάση της απέναντι στις παραβιάσεις του εναέριου χώρου της από ρωσικά μαχητικά: ενώ στο παρελθόν δεν είχε διστάσει να καταρρίψει τα συριακά αεροσκάφη που βρέθηκαν σε ανάλογη θέση, τώρα περιορίστηκε σε φραστικές απειλές και ζήτησε επειγόντως τη στήριξη και τη βοήθεια του ΝΑΤΟ, καθώς ο φόβος μιας κατά μέτωπο σύρραξης με τους Ρώσους είναι μεγάλος. Ακόμη και στις ΗΠΑ (έστω κι αν δεχτούμε ότι σε ανώτατο επίπεδο δεν υπήρχε άγνοια των κινήσεων του Πούτιν), πηγές του Κογκρέσου δήλωναν προχθές ότι ξεκινά επείγουσα έρευνα στις μυστικές υπηρεσίες, καθώς υπάρχει έντονη δυσφορία για τη δεύτερη συνεχόμενη αποτυχία τους, μετά την περυσινή προσάρτηση-εξπρές της Κριμαίας, να προειδοποιήσουν για τις ρωσικές ενέργειες.

Όσο για τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, συνεχίζουν να τηρούν μια απόσταση σχετικής ασφαλείας από τον πόλεμο, ενώ και η στάση τους σε διπλωματικό επίπεδο είναι πιο ισορροπημένη. Έτσι, ενώ οι Βρετανοί αντιδρούν μάλλον χλιαρά στους ρωσικούς βομβαρδισμούς, η Γαλλία (που επίσης έχει στείλει τα αεροσκάφη της στη Συρία) και η Γερμανία επιμένουν ότι δεν υπάρχει λύση χωρίς τη Ρωσία και το Ιράν -ενώ οι πάντες, εμμέσως, αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο ο Άσαντ να παίξει ρόλο για μια μεταβατική περίοδο.

Το Ισραήλ, από την πλευρά του, τηρεί στάση αναμονής και δεν δείχνει να καίγεται για να φύγει ο Άσαντ, ενώ θέλει να διατηρήσει τις καλές του σχέσεις με τη Μόσχα (οι Ρωσοεβραίοι είναι ισχυρός παράγοντας στη χώρα). Η δε Σαουδική Αραβία, ανήκει μάλλον στους χαμένους, αλλά δεν έχει και πολλά περιθώρια να δράσει αυτόνομα.

Με απλά λόγια: Μια ισορροπία τρόμου, που μπορεί να διαταραχθεί ανά πάσα στιγμή.

ΟΥΚΡΑΝΙΑ-ΒΑΛΤΙΚΗ
Εικόνες (νέου;) Ψυχρού Πολέμου

Ρωσία, Λευκορωσία VS ΗΠΑ, Βρετανία, Πολωνία, Βαλτικές χώρες, Νορβηγία, Δανία

Στις αρχές Οκτωβρίου, ο ουκρανικός στρατός δήλωσε πως άρχισε να αποσύρει τα τεθωρακισμένα και το ελαφρύ πυροβολικό από την πρώτη γραμμή των μαχών με τους αυτονομιστές στις ανατολικές επαρχίες του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ. Κι αυτοί, σαν σε αντάλλαγμα, ανακοίνωσαν ότι αναβάλουν τη διεξαγωγή των επίμαχων περιφερειακών εκλογών που επίχαν προγραμματιστεί για τις 18 Οκτωβρίου και την 1η Νοεμβρίου, κερδίζοντας τα εύσημα από τη Δύση και η Μόσχα. Μετά από όλα αυτά, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Πέτρο Ποροσένκο, έσπευσε περιχαρής να δηλώσει ότι αυτό που συμβαίνει τώρα «δεν είναι απλώς μια κατάπαυση του πυρός, αλλά μια πραγματική εκεχειρία».

Βαίνει, λοιπόν, προς το τέλος του ο εμφύλιος που ξέσπασε την άνοιξη του 2014 και έχει στοιχίσει μέχρι στιγμής τη ζωή σε πάνω από 8.000 ανθρώπους, στρατιώτες και αμάχους;

Λήγει επιτέλους ο συναγερμός στα βορειοανατολικά σύνορα της ΕΕ, όπου ο πόλεμος είχε κάνει απειλητικά την εμφάνισή του, για πρώτη φορά μετά τη διάλυση της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας;

Και ήρθε, άραγε, η ώρα ώστε να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την άρση των αμφίπλευρων οικονομικών κυρώσεων, που έχουν προκαλέσει σοβαρά πλήγματα τόσο στη ρωσική όσο και στην ευρωπαϊκή οικονομία, επιδεινώνοντας τις επιπτώσεις της παγκόσμιας κρίσης;

Καλά θα ήταν, αλλά ας μην βιαζόμαστε να εξάγουμε συμπεράσματα. Ο ίδιος ο Ποροσένκο, άλλωστε, ξεκαθάρισε προς τους συμπατριώτες του ότι «η τελική νίκη απέχει πολύ» και δεν θα έρθει πριν την πλήρη επανάκτηση του ελέγχου της ανατολικής Ουκρανίας από το Κίεβο -αν και ξέρει ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει ποτέ, ενώ Ρώσοι και αυτονομιστές είναι γνωστό ότι έχουν βάλει στο μάτι και τη Μαριούπολη. Η Μόσχα, από την πλευρά της, δια στόματος του εκπροσώπου του Πούτιν, διεμήνυσε ότι θα προχωρήσει σε αντίποινα εάν η Βρετανία συνεχίσει να μεταφέρει στρατεύματα και εξοπλισμό στην ανατολική Ευρώπη -όμως, ξέρει καλά ότι αυτό θα συνεχίσει να γίνεται, καθώς το ΝΑΤΟ εντείνει την πίεση γύρω από τα σύνορα της Ρωσίας, οχυρώνει τη Βαλτική και δεν αποκλείεται, κάποια στιγμή, να εντάξει στους κόλπους του και το τμήμα της Ουκρανίας που ελέγχει η φιλοδυτική κυβέρνηση.

Η (χρεοκοπημένη οικονομικά) Ουκρανία είναι πλέον ντε φάκτο διχοτομημένη. Εάν αυτό αναγνωριστεί και ντε γιούρε, τότε ίσως αποφευχθούν τα χειρότερα. Εάν παραμείνει μια χαίνουσα πληγή, ο κίνδυνος ανάφλεξης θα είναι διαρκώς υπαρκτός -άλλωστε, εικονικές αερομαχίες ΝΑΤΟϊκών και ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών διεξάγονται στη Βαλτική πολύ πριν οι Ρώσοι επέμβουν στη Συρία.