Σχέδιο για «πάγωμα» πλειστηριασμών 1ης κατοικίας

«Πάγωμα» πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας για χρέη προς την Εφορία τουλάχιστον έως το τέλος του 2017 προωθεί η κυβέρνηση.



Το κυβερνητικό σχέδιο προβλέπει καθιέρωση ορίων προστασίας πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς αντίστοιχων με αυτά για τα κόκκινα τραπεζικά δάνεια και για όσους έχουν ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές. Στο σχέδιο τροπολογίας που έχει ήδη καταρτιστεί μάλιστα προβλέπεται η δυνατότητα παράτασης της προστασίας της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο (εφορίες, τελωνεία) και πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2017, με κοινή απόφαση των υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών. Ουσιαστικά θα ακολουθείται για φυσικά πρόσωπα η ίδια διαδικασία με τον νόμο Κατσέλη που αφορά σε χρέη προς τράπεζες, εφορίες, Ταμεία. Η εγκύκλιος θα ξεκαθαρίζει ότι το ίδιο καθεστώς προστασίας θα ισχύει και για όσους έχουν χρέη, όχι όμως και δάνεια. Με τον τρόπο αυτό, η ψήφιση της τροπολογίας θα βάζει «φρένο» στους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας φορολογουμένων με χαμηλά εισοδήματα και σχετικά μικρής αξίας σπίτια. Με ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών, με αφορμή και τη χθεσινή συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής και δημοσιεύματα στον Τύπο, διευκρινίζει ότι:

[1] Σχετικά με τις αναφερόμενες ως «εργατικές» κατοικίες του Ευόσμου Θεσσαλονίκης, από τα στοιχεία της ΓΓΔΕ προκύπτει ότι πρόκειται για μικρά διαμερίσματα (περί τα 50 τετραγωνικά). Όλα ανήκουν σε μεγαλοκατασκευαστή, ο οποίος έχει χρέος 12,5 εκατ. ευρώ και είναι άγνωστης διαμονής, ενώ σύμφωνα με το TAXIS τα συγκεκριμένα διαμερίσματα είναι κενά.

[2] Τα περί έξαρσης των πλειστηριασμών είναι παραπλανητικά. Aπό στοιχεία προκύπτει ότι ήδη πριν την κρίση πραγματοποιούνταν ετησίως πάνω από 40.000 πλειστηριασμοί. Άρα δεν πρόκειται για ένα φαινόμενο που προέκυψε τα τελευταία χρόνια, πολύ δε περισσότερο την τελευταία διετία.
Σχέδιο για «πάγωμα» πλειστηριασμών 1ης κατοικίας

Αντιθέτως, από τις αρχές του 2015 έπαψαν να γίνονται πλειστηριασμοί, μέχρι να διαμορφωθεί το απαραίτητο προστατευτικό πλαίσιο. Αφού αυτό διαμορφώθηκε, η πολύμηνη αποχή των δικηγόρων είχε ως αποτέλεσμα να έχουν συσσωρευτεί όλες οι υποθέσεις στο τελευταίο τρίμηνο του 2016.

Συγκεκριμένα Μέσα Ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι θα γίνουν «600 πλειστηριασμοί μέχρι το τέλος του έτους». Πιθανότατα πρόκειται για λανθασμένη ανάγνωση των στοιχείων μίας από τις διαθέσιμες πηγές πληροφόρησης, του ιστοχώρου του Ενιαίου Ταμείου Νομικών όπου αναφέρονται 635 πλειστηριασμοί, πλην όμως μόνο οι 23 αφορούν το 2016 και οι υπόλοιποι το 2017, ενώ συμπεριλαμβάνονται απαιτήσεις προς κινητές αξίες και αξιώσεις ιδιωτών προς ιδιώτες.

[3] Με νόμο που φέρνουμε άμεσα στη Βουλή δημιουργούμε μηχανισμό ρύθμισης χρεών σε εμπόρους και επιχειρηματίες. Πλειστηριασμοί λόγω εμπορικών χρεών γίνονταν ανέκαθεν λόγω του πτωχευτικού κώδικα, άρα έμποροι και επιχειρηματίες δεν εμπίπτουν στην προστασία από πλειστηριασμούς.

[4] Οι πλειστηριασμοί μπορεί να διακριθούν με βάση τον επισπεύδοντα εκπλειστηριαστή σε τρεις γενικές κατηγορίες:

i. Υποθέσεις μεταξύ ιδιωτών (περίπου 40%), που προφανώς αποτελούν ειδική περίπτωση και το Δημόσιο έχει περιορισμένη αρμοδιότητα.

ii. Υποθέσεις φορέων του Δημοσίου (περίπου 10% αφορά ΓΓΔΕ, δήμοι, ασφαλιστικά ταμεία), που ιεραρχούνται με προτεραιότητα σε όσες αφορούν μη συνεργάσιμους μεγαλοφειλέτες και σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, σε καμία περίπτωση δεν πλήττουν α' κατοικία.

iii. Για την περίπτωση των τραπεζών (το υπόλοιπο 50%), το Υπουργείο διαμόρφωσε τον τελευταίο χρόνο προστατευτικό θεσμικό πλαίσιο, που περιλαμβάνει:

Με την αναθεώρηση του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (πρώην Ν. Κατσέλη) δημιουργήσαμε ένα ισχυρό δίκτυ προστασίας.

Συγκεκριμένα:

• Το πεδίο εφαρμογής του Νόμου επεκτάθηκε και σε φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές.

• Μπορούν να ενταχθούν σε προστατευτικές ρυθμίσεις για την πρώτη κατοικία 2 στους 3 δανειολήπτες.

• Για το 25% που αντιστοιχεί στους πιο αδύναμους, προβλέπεται η ενίσχυσή τους από το κράτος, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις δόσεις.

• Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, προστατεύονται οι δανειολήπτες-αιτούντες που διαθέτουν ακίνητο αντικειμενικής αξίας έως 180.000-280.000 ευρώ και εισόδημα έως 13.906-40.801 ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος του νοικοκυριού.

Αναδιάρθρωση των δανείων με βάση την πραγματική δυνατότητα του νοικοκυριού

• Οι υπόχρεοι για την τήρησή του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών (τράπεζες, χρηματοδοτικά ιδρύματα και εταιρίες διαχείρισης) οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα και αναλόγως να προτείνουν ρύθμιση του δανείου.

• Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα προκύπτει αφού αφαιρεθούν από το συνολικό καθαρό εισόδημα του δανειολήπτη οι Εύλογες Δαπάνες Διαβίωσης,

Μέχρι το 2018 δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση δανείων που συνδέονται με πρώτη κατοικία:

• ανεξαρτήτως κατηγορίας, δηλαδή όχι μόνο τα στεγαστικά δάνεια αλλά και τα καταναλωτικά δάνεια, τα επισκευαστικά δάνεια, τα δάνεια ελεύθερων επαγγελματιών, εμπόρων, αγροτών, καθώς και τα δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που έχουν διασφάλιση σε πρώτη κατοικία.

• με αντικειμενική αξία μέχρι 140.000 ευρώ (άνω του 90% του συνόλου στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας).

Πλέγμα προστασίας διεκδικούν και οι συμβολαιογράφοι

Διεκδικούμε τη δημιουργία ενός πλέγματος προστασίας της πρώτης κατοικίας όχι μόνο έναντι των τραπεζών, αλλά και έναντι του Δημοσίου και των φορέων του σημειώνει ο κ. Γ. Ρούσικας πρόεδρος των συμβολαιογράφων. Πρέπει να δημιουργηθεί, συνέχισε, ένα πλήρες και σαφές νομικό πλαίσιο που θα προστατεύει την πρώτη κατοικία όσων συμπολιτών μας αποδεδειγμένα δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις που έχουν έναντι τραπεζών και Δημοσίου. Γιατί ο Νόμος Κατσέλη αφορά μόνο σε οφειλές προς τις τράπεζες, όχι όμως και για οφειλές προς το Δημόσιο.

Εξάλλου η συντονιστική επιτροπή των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος αποφάσισε προχθές την αποχή των συμβολαιογράφων από τη διενέργεια πλειστηριασμών απαιτώντας «από την ελληνική πολιτεία και από όλο το πολιτικό και δικαϊκό σύστημα να λάβει συγκεκριμένες αποφάσεις προκειμένου να επιλυθεί το μείζον ζήτημα των πλειστηριασμών και ειδικότερα των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας και να διασφαλίσει τη νομιμότητα και την ομαλότητα της διαδικασίας». Ετσι χθες δεν διενεργήθηκαν πλειστηριασμοί στη χώρα.

ΔΙΑΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ Γ. ΠΙΤΣΙΛΗ
Οι εφορίες δεν βγάζουν στο «σφυρί» πρώτες κατοικίες

Οι εφορίες δεν εκτελούν προγράμματα πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας ανέφερε χθες ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Γ. Πιτσιλής, προσθέτοντας ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει ελάχιστοι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας για φορολογούμενους με μεγάλες οφειλές προς το Δημόσιο «που υπερβαίνουν εξαψήφια ή επταψήφια νούμερα».

Το μέτρο της κατάσχεσης και του πλειστηριασμού ακίνητης περιουσίας επιβάλλεται συνήθως σε περιπτώσεις φορολογουμένων που χρωστούν στο Δημόσιο πολύ μεγάλα ποσά. Η ισχύουσα νομοθεσία επιτρέπει κατασχέσεις και πλειστηριασμούς ακινήτων ακόμη και για πολύ μικρά χρέη προς το Δημόσιο, καθώς προβλέπει ότι το ελάχιστο ποσό οφειλής για το οποίο μπορούν να ληφθούν αυτά τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης είναι τα 500 ευρώ. Στην πράξη όμως το μέτρο της κατάσχεσης και του πλειστηριασμού ακινήτου λαμβάνεται σε περίπτωση που το χρέος υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ. Πάντως οι μεγαλοοφειλέτες ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο βρίσκονται αντιμέτωποι με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς επί των ακινήτων τους, ακόμη και αυτών που χρησιμοποιούν ως πρώτη κατοικία. Κι αυτό γιατί η πρώτη κατοικία δεν προστατεύεται βάσει κάποιου νόμου από τους πλειστηριασμούς για χρέη προς το Δημόσιο.

Τα όρια προστασίας της πρώτης κατοικίας που ισχύουν σήμερα για τα χρέη προς τις τράπεζες αφορούν πρώτη κατοικία με αντικειμενική αξία έως 180.000 ευρώ προκειμένου για άγαμους, με προσαύξηση 20.000 ευρώ για κάθε παιδί έως και το τρίτο. Παράλληλα, προβλέπεται και εισοδηματικό κριτήριο.

Για το θέμα των πλειστηριασμών ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Κ. Κόλλιας, δήλωσε ότι απαιτείται άμεσα νομοθετική παρέμβαση, που θα προστατεύει την πρώτη κατοικία όσων έχουν πραγματικά χαμηλά εισοδήματα, και, ταυτόχρονα, δεν θα αποτελέσει δίχτυ προστασίας για τους έχοντες, αλλά κατ΄ επάγγελμα κακοπληρωτές.