Χάος με τις ασφαλιστικές εισφορές ελεύθερων επαγγελματιών, Α.Ε. και εργαζόμενων με «μπλοκάκι»

Σε πραγματικό γρίφο εξελίσσεται το καθεστώς ασφάλισης των ελευθέρων επαγγελματιών με βάση το νέο καθεστώς που προβλέπεται από το νόμο 4387/2016 για την περίοδο από 1/1/2017 και μετά.



Διευκρινιστικές Εγκύκλιοι δεν έχουν εκδοθεί ακόμη από το αρμόδιο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και τα ερωτηματικά πληθαίνουν όσο πλησιάζουμε την κρίσιμη ημερομηνία των αλλαγών.

Η φύση και τα χαρακτηριστικά των αλλαγών είναι προβληματικά και γίνονται ακόμη περισσότερο προβληματικά, όσο δεν υπάρχουν απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα.

Ένα πρώτο ερώτημα αφορά τη βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών.

Ο νόμος προβλέπει ότι οι εισφορές υπολογίζονται με βάση τα φορολογητέα εισοδήματα του προηγούμενου έτους. Επομένως οι εισφορές για το 2017 θα πρέπει να υπολογιστούν με βάση τα εισοδήματα του 2016. Πράγμα αδύνατον όμως, αφού τα εισοδήματα αυτά θα δηλωθούν στην καλύτερη περίπτωση Μάϊο ? Ιούνιο του 2017.

Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας μελετά ένα εναλλακτικό σενάριο, έτσι ώστε να χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμό των εισφορών του 2017 τα εισοδήματα του 2015 και σταδιακά να υπάρξει συμψηφισμός. Όμως οι διαφορές στα εισοδήματα μεταξύ των ετών 2015 και 2017 μπορεί να είναι μεγάλες , όπως συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις. Μπορεί για παράδειγμα το 2017 κάποιος που έχει τα μισά εισοδήματα σε σχέση με το 2015 να πληρώσει προσαυξημένες εισφορές; Είναι αντικειμενικά πολύ δύσκολο.

Ένα άλλο πολύ μεγάλο θέμα είναι τα γνωστά «μπλοκάκια».

Περιττό να πούμε ότι αυτή την περίοδο και μέχρι το τέλος του χρόνου εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι με «μπλοκάκι» θα διακόψουν τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Πρόκειται σε ένα μεγάλο βαθμό για εργαζόμενους που ανήκουν στην κατηγορία των νέων ασφαλισμένων , δηλαδή με ασφάλιση για πρώτη φορά μετά την 1/1/1993.

Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι είχαν απαλλαγή από την ασφάλιση του ΟΑΕΕ , εφόσον παράλληλα ήταν ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ από μισθωτή εργασία. Τώρα με το νέο ασφαλιστικό καθεστώς είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν εισφορά και στον ΟΑΕΕ, για σύνταξη και περίθαλψη δηλαδή 26,95% επί του φορολογητέου εισοδήματος . Αυτό σημαίνει ότι για ένα εισόδημα μηνιαίο 500 ευρώ θα κληθεί πέρα από το φόρο να πληρώσει ο εργαζόμενος και ασφαλιστική εισφορά 135 ευρώ το μήνα , που δεν πλήρωνε μέχρι σήμερα.

Από την άλλη πλευρά πως αλήθεια μπορεί να εφαρμοστεί η διάταξη που αναφέρεται στους εργαζόμενους με μπλοκάκια , ανάλογα με τον αριθμό των εργοδοτών τους;

Η διάταξη που πρόκειται να εφαρμοστεί από 1/1/2017 προβλέπει ότι στην περίπτωση απασχόλησης μέχρι και σε 2 εργοδότες οι εισφορές που καταβάλλονται στον ΟΑΕΕ επιμερίζονται , σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για τους μισθωτούς , δηλαδή 1/3 για τον εργαζόμενο και 2/3 για τον εργοδότη. Αντίθετα για όσους έχουν σύμβαση με 3 ή περισσότερους εργοδότες, οι εισφορές καταβάλλονται στο σύνολο από τους ίδιους τους εργαζόμενους.

Ποιος όμως μπορεί αυτό να το ελέγξει και τι γίνεται όταν στη διάρκεια του ίδιου έτους , υπάρχει συνεργασία άλλοτε με ένα ή δύο εργοδότες και άλλοτε με τρείς ή περισσότερους;

Την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση μιλάει για ενιαίο και απλό νέο σύστημα , η εφαρμογή του νόμου 4387/2016 δείχνει το ακριβώς αντίθετο και οδηγεί σε ένα δυσνόητο και δύσκολα εφαρμόσιμο πλαίσιο.

ENA ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟ
Την ίδια στιγμή που μιλάνε για τα εκατοντάδες ασφαλιστικά πακέτα ειδικά στο ΙΚΑ και την ανάγκη απλοποίησης , θεσμοθετούν ένα ασφαλιστικό πακέτο για κάθε ασφαλισμένο.

Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι στο ΙΚΑ έχουμε 28 ασφαλιστικές κατηγορίες, στον ΟΑΕΕ 14 , στον ΟΓΑ 7 κ.ο.κ και τώρα με το «ενιαίο» σύστημα , έχουμε μια ασφαλιστική κατηγορία για κάθε ασφαλισμένο!

Εκεί που επίσης δεν μπορεί κανένας να προβλέψει τι ακριβώς θα γίνει είναι η ασφάλιση των μελών Ανωνύμων Εταιρειών.

Επισημαίνουμε ότι υποχρέωση ασφάλισης έχουν τα μέλη του Δ.Σ. των Α.Ε. τα οποία ταυτόχρονα είναι μέτοχοι με ποσοστό 3% και άνω.

Σε ποια βάση θα υπολογιστούν οι εισφορές; Πάντως όχι με το φορολογητέο εισόδημα της εταιρείας και το ποσοστό συμμετοχής , όπως συμβαίνει στις άλλες εταιρείες Ο.Ε. Ε.Ε., κ.λ.π. Θα υπολογιστούν με βάση τα μερίσματα και τη διανομή κερδών και πότε; Όταν και εφόσον γίνει αυτή η διανομή;

Υπάρχουν λοιπόν πολλά θέματα που θα πρέπει να διευκρινιστούν και είμαστε στο παρά πέντε

Μέσα σε όλα τα άλλα προβλήματα που έχει το ασφαλιστικό , το νέο καθεστώς εισφορών αποτελεί από μόνο του ένα ξεχωριστό πρόβλημα

Και αν μη τι άλλο, από τη στιγμή που σε αυτή τουλάχιστον τη φάση η κυβέρνηση εμμένει στην ορθότητα των επιλογών της, επιβάλλεται να αποσαφηνίσει πλήρως το νέο πλαίσιο που θα εφαρμοστεί από τις αρχές του νέου χρόνου.

Τα «χαράτσια» για τους ελεύθερους επαγγελματίες

Για τη σύνταξη: Από 1/1/2017 το ποσοστό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για τον κλάδο της κύριας σύνταξης θα είναι 20% επί του μηνιαίου εισοδήματος (καθαρό φορολογητέο) από την άσκηση δραστηριότητας κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος. Αντί δηλαδή των «κλειστών» ασφαλίστρων που έως και φέτος πληρώνουν (όσοι...πληρώνουν), στην πρώτη εφαρμογή του μέτρου, ελλείψει στοιχείων για το πραγματικό εισόδημα, θα ληφθούν υπόψη τα εισοδήματα του 2015 και, στο εξάμηνο του 2017, θα γίνει «εκκαθάριση» με βάση τις φορολογικές δηλώσεις. Σε περίπτωση ζημιών ή μηδενικών κερδών η ελάχιστη βάση υπολογισμού της εισφοράς θα είναι ο κατώτατος μισθός (586,08 ευρώ), δηλαδή θα καταβάλλονται 117,22 ευρώ.

Για την υγειονομική περίθαλψη: Η ασφαλιστική εισφορά των ελεύθερων επαγγελματιών θα είναι 6,95% επί του ασφαλιστέου εισοδήματός τους. Η ελάχιστη εισφορά θα είναι, με βάση την πρόβλεψη του νόμου, 40,80 ευρώ (586,08 ευρώ Χ 6,95%).

* Δεν περιλαμβάνονται οι εισφορές για επικουρική ασφάλιση (7%) και εφάπαξ (4%)

Τι θα πληρώσουν τα «μπλοκάκια»

Για τις εισφορές των αμειβομένων με «μπλοκάκι» το άρθρο 39 παράγραφος 9 του νόμου Κατρούγκαλου προβλέπει ότι στους ασφαλισμένους οι οποίοι αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών και για τους οποίους προκύπτει ότι το εισόδημά τους προέρχεται από την απασχόληση σε ένα ή και δύο πρόσωπα (φυσικά και νομικά) εφαρμόζονται αναλογικά ως προς το ύψος, τον τρόπο υπολογισμού και τον υπόχρεο καταβολής της εισφοράς οι διατάξεις του άρθρου 38. Δηλαδή θα γίνεται επιμερισμός της εισφοράς για σύνταξη (20%) με τον εργοδότη οπότε ο εργαζόμενος θα καταβάλλει το 6,67% για την απασχόλησή του, αφού αυτή δηλωθεί, στον κάθε εργοδότη και ο εργοδότης το 13,33%. Αν αυτό ισχύσει, αντίστοιχος επιμερισμός θα πρέπει να γίνει και για την εισφορά ασθενείας η οποία θα είναι 7,10%, οπότε ο εργαζόμενος θα καταβάλλει το 2,55% και ο εργοδότης το 4,55%. «Ανοικτό» παραμένει, ωστόσο, αν θα επιβληθεί και η εισφορά για την επικουρική ασφάλιση 7% (3,5% ο εργαζόμενος και 3,5% ο εργοδότης) αφού η σχετική «κάλυψη» είναι υποχρεωτική για τους «μισθωτούς» με βάση το νόμο σε αντίθεση με την παροχή του εφάπαξ για το οποίο η εισφορά έχει οριστεί σε 4%. Ο κίνδυνος μετακύλισης στον εργαζόμενο ολόκληρου του βάρους της ασφάλισης (34,10% επί των αποδοχών) μέσω ...περικοπής του «μισθού» είναι υπαρκτός με δεδομένες τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας αλλά και την αποφυγή πρόσθετων υποχρεώσεων (καταβολή δώρων, επιδόματος αδείας κ.α.) από τον εργοδότη.

Οι ανώτατες επιβαρύνσεις

Το ανώτατο όριο μηνιαίου ασφαλιστέου εισοδήματος έχει οριστεί στα 5.860,80 (το δεκαπλάσιο του κατώτατου μισθού άγαμου μισθωτού ηλικίας άνω των 25 ετών) που σημαίνει εισφορά 1.172,16 ευρώ τον μήνα για τη σύνταξη και 407,32 ευρώ για την ασθένεια.