Συντάξεις: Ανατροπές - σοκ για «παλαιούς» και «νέους»

Προσωπικές διαφορές έως 39% θα δουν οι συνταξιούχοι -και οι δανειστές που μόνιμα ζητούν περικοπές από τη συνταξιοδοτική δαπάνη- μέχρι τα τέλη του 2017.



Σύμφωνα με την εγκύκλιο - οδηγία του αρμόδιου υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης έως τα τέλη του 2017 θα έχουν επανυπολογιστεί οι συντάξεις και τον Ιανουάριο του 2018 θα αποτυπωθούν στα ενημερωτικά σημειώματα των συνταξιούχων.

Οι διαφορές, μετά τον επανυπολογισμό των καταβαλλόμενων συντάξεων (με βάση τα νέα χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης της «ανταποδοτικής» σύνταξης και την προσθήκη της εθνικής σύνταξης), μπορεί να είναι οριακές για όσους είχαν χαμηλές αποδοχές και λίγα χρόνια ασφάλισης σε Ταμεία που δεν έδιναν «μπόνους» (π.χ. στο ΤΑΕ ή στο ΤΣΑ), όμως, για τους περισσότερους είναι μεγάλες αν συγκριθούν οι «παλαιές» και οι «νέες» συντάξεις. Κυμαίνονται δε από 6% έως και 39%:

Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της Κοινωνικής ασφάλισης:

• Από 6% έως 8% θα είναι η προσωπική διαφορά, μεταξύ των «παλαιών» και των «νέων» συντάξεων για όσους λαμβάνουν τα κατώτατα όρια του ΙΚΑ (443,77 ευρώ αντί 486,84 ευρώ με 15έτη ασφάλισης) ή προέρχονται από «μη ευγενή» ταμεία (830 ευρώ έναντι 885 ευρώ από το ΤΑΕ με 36 χρόνια) ενώ μπορεί να είναι και μηδενικές (810 ευρώ έναντι 815 ευρώ από το ΤΣΑ με 33 χρόνια ασφάλισης).

• Εως 22% φτάνουν κατά μέσο όρο οι προσωπικές διαφορές για τους προερχόμενους από το ΙΚΑ και το Δημόσιο (με... 40 χρόνια ασφάλισης).

• Από 30% έως και 39% φτάνουν οι προσωπικές διαφορές για όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί ή συνταξιοδοτούνται από το Δημόσιο με λιγότερα από 34 χρόνια ασφάλισης ή από το πρώην ΤΕΒΕ (λόγω του «μπόνους» των 220 ευρώ που το Ταμείο ενσωμάτωνε σε όλες τις κατηγορίες των συντάξεων, συμπεριλαμβανομένων και των κατώτατων).

Ποσό αναφοράς για τον καθορισμό της προσωπικής διαφοράς είναι η καθαρή προ φόρου σύνταξη, όπως προκύπτει μετά την επιβολή των μνημονιακών περικοπών που καταργούνται. Υπολογίζεται δηλαδή η νέα σύνταξη με βάση το σύστημα Εθνική • Ανταποδοτική και η διαφορά που προκύπτει ανάμεσα στο παλιό προ φόρου ποσό (ενσωματώνονται όλες οι προηγούμενες μνημονιακές μειώσεις) με το σημερινό προ φόρου ποσό είναι η προσωπική διαφορά του συνταξιούχου.

Αυτή -σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο - συμψηφίζεται από 1.1.2019 κατ’ έτος και μέχρι την πλήρη εξάλειψή της με την εκάστοτε αύξηση των νέων συντάξεων. Στην διαδικασία μπαίνουν όλες οι συντάξεις που αφορούν σε αιτήσεις μέχρι 12/5/2016. Εξαιρούνται οι συντάξεις ΟΓΑ και της Τράπεζας της Ελλάδος. Ειδικότερα, όπως επισημαίνει στην Ημερησία ο εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος καθίσταται σαφές πως:

[1] Για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης στις παλιές συντάξεις θα ληφθεί υπόψη το σύνολο του πραγματικού χρόνου ασφάλισης και γι' αυτό είναι πιθανόν να προκύψουν διαφορές σε σχέση με το χρόνο βάσει του οποίου υπολογίστηκε η καταβαλλόμενη σύνταξη. Για παράδειγμα εάν ο συνταξιούχος είχε συνολικό χρόνο ασφάλισης 45 ετών όμως η σύνταξή του με βάση το παλιό καθεστώς υπολογίστηκε για 40 έτη ασφάλισης, στο ηλεκτρονικό αρχείο θα πρέπει να καταχωρισθεί η πληροφορία ότι ο συνολικός χρόνος ασφάλισης είναι 45 έτη. Αντίστοιχα, εάν ο συνταξιούχος είχε συνολικό χρόνο ασφάλισης 15 ετών όμως η σύνταξή του υπολογίστηκε για 20 έτη πρέπει να καταχωρισθεί ότι ο συνολικός χρόνος ασφάλισης είναι 15 έτη.

[2] Ξεχωριστή διαδικασία προβλέπεται για τους διπλοσυνταξιούχους, τους ασφαλισμένους δηλαδή που δικαιώθηκαν δύο συντάξεις από ίδιο δικαίωμα. Θα ακολουθηθεί η διαδικασία που προβλέπει ο νόμος για την παράλληλη ασφάλιση. Δηλαδή, όπως εξηγούν ειδικοί, οι δυο συντάξεις θα συγχωνευθούν επί της ουσίας σε μια ανταποδοτική σύνταξη και η σημερινή δεύτερη θα συνιστά προσαύξηση της πρώτης. Ειδική μέριμνα θα πρέπει να υπάρξει από τις υπηρεσίες και του ΕΤΑΑ • ΤΣΑΥ, δεδομένου ότι η αναπροσαρμογή των κύριων συντάξεων αφορά και την λήψη παροχής από τον Κλάδο Μονοσυνταξιούχων.

[3] Προσωπική διαφορά θα καθοριστεί και για τις εισφορές υπέρ ΑΚΑΓΕ και ασθενείας, δεδομένου ότι θα διαφέρουν μεταξύ της παλιάς και της νέας σύνταξης.

[4] Στην προσωπική διαφορά επίσης μπαίνουν: τυχόν οικογενειακά επιδόματα που δίδονται με τη σύνταξη, το πρόσθετο «πέναλτι» του 10% μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ορίου συνταξιοδότησης ή το οργανικό ποσό μέχρι τη συμπλήρωση των 67.

Σε περίπτωση όμως που μελλοντικά υπάρξει διαφοροποίηση των στοιχείων αυτών (διακοπή καταβολής οικογενειακού επιδόματος, συμπλήρωση του ορίου ηλικίας για πλήρη σύνταξη, συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας), οι φορείς θα προχωρούν σε νέο υπολογισμό της προσωπικής διαφοράς.

[5] Στις συντάξεις χηρείας αναπροσαρμόζεται το ποσό όμως η προσωπική διαφορά και η νέα σύνταξη επιμερίζεται μεταξύ των δικαιοδόχων σύμφωνα με τα ποσοστά που προβλέπονται από το παλιό καθεστώς.

[6] Όσοι λαμβάνουν μειωμένη γήρατος, η μείωση θα περάσει μόνο στην εθνική και όχι στην ανταποδοτική.

Δικαίωση

Περιορισμένες περιπτώσεις δικαίωσης «προσωπικής διαφοράς» για τους νέους συνταξιούχους.

Κι αυτό επειδή για να λάβει κανείς «προσωπική διαφορά» θα πρέπει η νέα του σύνταξη να υπολείπεται κατά 20% και πλέον της παλιάς, ακόμη και μετά από όλες τις μνημονιακές περικοπές που έχουν επιβληθεί από το 2010 και μετά. Η σύγκριση για να εξακριβωθεί αν δικαιούται κάποιος νέος συνταξιούχος «προσωπική διαφορά» γίνεται ανάμεσα στην καθαρή προ φόρου σύνταξη, όπως αυτή προκύπτει μετά την επιβολή των μνημονιακών περικοπών που καταργούνται και την καθαρή προ φόρου σύνταξη που προκύπτει με το νέο τρόπο υπολογισμού. Συγκρίνονται δηλαδή η μεικτή παλιά σύνταξη αφαιρούμενων όλων των μνημονιακών περικοπών και η μεικτή νέα αφαιρούμενων των εισφορών υπέρ ΑΚΑΓΕ και υγείας.