«Μικρό καλάθι» για το νέο έτος κρατά η αγορά

Απαισιοδοξία για την πορεία της οικονομίας τη νέα χρονιά που ανατέλλει επικρατεί στην αγορά.



Παρά το κλίμα αισιοδοξίας που καλλιεργείται από το Μέγαρο Μαξίμου, η αβεβαιότητα για το μέλλον και κυρίως η απογοητευτική εικόνα που παρουσιάζει η κατανάλωση ψαλιδίζουν τις ελπίδες για βελτίωση των συνθηκών μέσα στο 2017. Υπάρχουν μάλιστα κάποιοι που εκφράζουν φόβους για σοβαρή επιδείνωση της κατάστασης τους επόμενους μήνες, εάν δεν κλείσει σύντομα η αξιολόγηση και ξεκαθαρίσει το τοπίο γύρω από το ελληνικό χρέος και τονίζουν πως η χώρα δεν αντέχει να ξαναζήσει ημέρες του 2015, καθώς όπως λένε «τα πράγματα στο διεθνές περιβάλλον έχουν αλλάξει άρδην και σίγουρα όχι προς το συμφέρον μας».



Με χαμηλές προσδοκίες ετοιμάζεται να υποδεχθεί τη νέα χρονιά ο επιχειρηματικός κόσμος, ο οποίος δεν περιμένει θεαματική βελτίωση της κατάστασης στην ελληνική οικονομία. Ανθρωποι της αγοράς που μίλησαν στην «Η» αναφέρουν πως δεν υπάρχει κάτι που να δημιουργεί αισιοδοξία ότι τα πράγματα θα αλλάξουν προς το καλύτερο το 2017, αντίθετα όλες οι ενδείξεις είναι απογοητευτικές. «Από την εικόνα της κατανάλωσης και τα επίπεδα ρευστότητας έως τη φορολογία και τα κίνητρα για νέες επενδύσεις, όλα είναι αρνητικά», σημειώνει ο διευθύνων σύμβουλος της αλευροβιομηχανίας Μύλοι Λούλη, Νίκος Φωτόπουλος, προσθέτοντας πως υπό τις παρούσες συνθήκες δεν βλέπει φως στο τούνελ.

Στο ίδιο μήκος κύματος ο πρόεδρος της Ικτίνος (Μάρμαρα), Ευάγγελος Χαϊδάς και ο γνωστός επιχειρηματίας, Γιάννης Χήτος (Ζαγόρι, Green Cola, Ολυμπιακή Ζυθοποιία, Yoda.gr), o οποίος δεν θεωρεί πως γίνονται τα κατάλληλα βήματα για να βγει η χώρα από τον φαύλο κύκλο της στασιμότητας, ενώ δεν κρύβει την απογοήτευσή του για την υπερφορολόγηση που υφίστανται σήμερα οι εταιρείες.

«Περιμένουμε να δούμε κάτι να αλλάζει, αλλά δυστυχώς δεν βλέπουμε να γίνεται τίποτα. Το μόνο που κάνουν οι ιθύνοντες είναι να στραγγαλίζουν την ιδιωτική κατανάλωση με νέους φόρους. Εάν δεν ανακάμψει η κατανάλωση, η οικονομία θα σέρνεται, καθώς ο τουρισμός από μόνος του δεν είναι ικανός να κάνει τη διαφορά. Μακάρι να διαψευσθώ», επισημαίνει ο ίδιος.

Μεγάλο μέρος της απαισιοδοξίας πηγάζει από την αδυναμία της κυβέρνησης να κλείσει έγκαιρα τη δεύτερη αξιολόγηση και να βάλει τέλος στην αβεβαιότητα. Οι διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς, σύμφωνα με στελέχη επιχειρήσεων κρατούν για μια ακόμη φορά περισσότερο απ’ ό,τι αντέχει η αγορά, η οποία περιμένει με αγωνία τα χρήματα της δόσης (υπολογίζεται πως θα εκταμιευθούν περίπου 6 δισ. ευρώ, μέρος των οποίων θα χρησιμοποιηθούν για την εξόφληση των οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες).

Οι τέσσερις φόβοι...
Το θολό τοπίο γύρω από την αξιολόγηση είναι και ο μεγαλύτερος φόβος του επιχειρηματικού κόσμου για τη νέα χρονιά, ο οποίος τρομάζει στο ενδεχόμενο να φθάσουν και πάλι τα πράγματα στο απροχώρητο, όπως συνέβη με την πρώτη αξιολόγηση. Και αυτό γιατί όσο εκκρεμεί η ολοκλήρωση της αξιολόγησης, τόσο θα επιδεινώνεται το ήδη ασφυκτικό κλίμα, υποσκάπτοντας την προσπάθεια εξόδου από την κρίση.

Παράλληλα, θα τροφοδοτούνται τα σενάρια περί Grexit, τα οποία επανήλθαν στην επιφάνεια με αφορμή την εκλογολογία που άνοιξε μετά τις έκτακτες παροχές στους χαμηλοσυνταξιούχους εν αγνοία των δανειστών, ενώ εγχώριοι και ξένοι επενδυτές που θέλουν να τοποθετηθούν στην Ελλάδα θα συνεχίσουν να τηρούν στάση αναμονής, αναστέλλοντας μέχρι νεωτέρας ακόμη και προγραμματισμένες επενδύσεις. Επιπλέον, με την αξιολόγηση μετέωρη, η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της ΕΚΤ θα παραμείνει άπιαστο όνειρο, όπως και τα οφέλη του για την ελληνική οικονομία.

Έντονη ανησυχία υπάρχει και για τις επιπτώσεις της υπερ-φορολόγησης. Εκτός από το κύμα ανατιμήσεων σε μια σειρά από προϊόντα και υπηρεσίες, πολλοί φοβούνται πως η υπέρμετρη αύξηση των φόρων θα εκτοξεύσει την παραοικονομία και το λαθρεμπόριο σε πρωτοφανή επίπεδα, πλήττοντας τις υγιείς επιχειρήσεις.

Ήδη, στους κλάδους των καπνικών, του αλκοόλ και του κρασιού το λαθρεμπόριο τείνει να ξεφύγει από κάθε έλεγχο, με τους επαγγελματίες να εκλιπαρούν την ππολιτεία να εντατικοποιήσει τους ελέγχους και να πάρει πίσω τους φόρους.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΒΟΛ, Νικήτα Πρίντζο, το τελευταίο διάστημα αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται επικίνδυνα τα φαινόμενα παραοικονομίας στον αγροτικό κόσμο, καθώς «αρκετοί παραγωγοί προτιμούν να πωλούν μαύρα και να μην κόβουν τιμολόγια για να αποφύγουν τη φορολογία», παρότι γνωρίζουν πως αυτές οι πωλήσεις έχουν υψηλό ρίσκο.

(Ήδη στο Θεσσαλικό κάμπο υπάρχουν παραγωγοί που πούλησαν μαύρα και δεν έλαβαν ποτέ τα χρήματά τους).

Ο άλλος μεγάλος φόβος είναι να εξαντληθούν τα λιγοστά αποθέματα ρευστότητας εξαιτίας της αδυναμίας των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την οικονομία με ανταγωνιστικά επιτόκια και να προχωρήσουν σε μαζικές αναδιαρθρώσεις δανείων.

«Από την εποχή που μοίραζαν αφειδώς χρήματα, τώρα έχουν κλείσει εντελώς την στρόφιγγα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ακόμη και υγιείς εταιρείες να μην μπορούν να δανειστούν», σημειώνει ο κ. Χαϊδάς.

... και η μια προσδοκία
Τέλος, προβληματισμός υπάρχει για την πορεία διάσωσης του Μαρινόπουλου, καθώς το σχέδιο διάσωσης φαίνεται να σκοντάφτει στη Δικαιοσύνη. Η καθυστέρηση στην επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης απειλεί την προσπάθεια εξυγίανσης του άλλοτε πανίσχυρου ομίλου από τον Σκλαβενίτη, ο οποίος προσφέρθηκε να παίξει τον ρόλο του «λευκού ιππότη» προκειμένου να μη χαθούν 11.000 θέσεις εργασίας και να πτωχεύσουν περί τους 2.500 μικροπρομηθευτές της αλυσίδας. «Ο Μαρινόπουλος αποτελεί το μεγάλο ερώτημα. Στη περίπτωση που καταρρεύσει, θα ταρακουνηθεί το σύμπαν», υπογραμμίζει με νόημα ο επικεφαλής της ΕΨΑ, Μιχάλης Τσαούτος.

Η μόνη προσδοκία, όπως τουλάχιστον αυτή εκφράζεται τη δεδομένη στιγμή, αφορά στη ρύθμιση του ελληνικού χρέους, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι θα κλείσει η αξιολόγηση. Κάτι τέτοιο εκτιμάται πως θα βελτίωνε αισθητά το κλίμα καθώς θα συνέβαλε στην αποκατάσταση της σταθερότητας και θα έδιωχνε την αβεβαιότητα, στέλνοντας θετικό σήμα στις διεθνείς αγορές και στους επενδυτές για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

«ΘΑ ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΕΙ ΤΟ ΤΟΠΙΟ»
Οι εκλογές λύση, όχι πρόβλημα

Η πολιτική αστάθεια, όσο παράξενο και να ακούγεται, φοβίζει λιγότερο από ποτέ τον επιχειρηματικό κόσμο. Για κάποιους μάλιστα, η προσφυγή σε πρόωρες κάλπες μπορεί να δώσει λύση στο σημερινό αδιέξοδο.

«Οι εκλογές θα βοηθήσουν να ξεκαθαρίσει το τοπίο, και να δούμε ποιος μπορεί να δώσει ώθηση στην οικονομία, η οποία σήμερα έχει αποτελματωθεί», σημειώνει ο κ. Χαϊδάς, ενώ ο κ. Τσαούτος τρομάζει περισσότερο από τις συνέπειες που έχει η αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον παρά από την πιθανότητα να στηθούν πρόωρες κάλπες.

Για τον κ. Χήτο, οι εκλογές θα αποτελούσαν απειλή εάν θα έθεταν σε κίνδυνο, εάν είχαμε κατακτήσει πράγματα, κάτι που στην προκειμένη περίπτωση δεν ισχύει, αφού η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ικανοποιητικά.

Περιμένουν, αλλά βλέπουν το 2017 ίδιο με το 2016 και την ανάπτυξη άπιαστο όνειρο

Η βιομηχανική περιοχή της Θεσσαλίας από 5.000 εργαζόμενους πριν από μερικά χρόνια, σήμερα έχει μόλις 500

Γιάννης Χήτος Green Cola & Yoda
«Περιμένουμε να δούμε κάτι, αλλά δυστυχώς δεν γίνεται τίποτα. Αντίθετα, το μόνο που κάνουν είναι να στραγγαλίζουν την ιδιωτική κατανάλωση με νέους φόρους. Όσο δεν δίνονται κίνητρα για νέες επενδύσεις, η ψυχολογία των καταναλωτών δεν τονώνεται και δεν ανακάμπτει η κατανάλωση, δύσκολα θα αλλάξουν τα πράγματα. Μακάρι να διαψευσθώ».

Νίκος Φωτόπουλος Μύλοι Λούλη
«Δεν βλέπω φως στο τούνελ, εάν δεν γίνει κάτι για να πάρει μπροστά η ανάπτυξη και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, ώστε να τονωθεί η ζήτηση και να αναθερμανθεί η κατανάλωση. Περιμένω τα πράγματα το 2017 να είναι το ίδιο άσχημα με το 2016».

Νικήτας Πρίντζος ΕΒΟΛ
«Παρότι μιλάμε διαρκώς για ανάπτυξη, δυστυχώς δεν την βλέπω να έρχεται από πουθενά. Μακάρι να κάνω λάθος, αλλά δεν υπάρχει λόγος να αισιοδοξώ. Τα προβλήματα στην αγορά είναι πολλά και η παραγωγή διαρκώς συρρικνώνεται. Η βιομηχανική περιοχή της Θεσσαλίας από 5.000 εργαζόμενους πριν από μερικά χρόνια, σήμερα έχει μόλις 500».

Μιχάλης Τσαούτος ΕΨΑ
«Δυστυχώς η κατάσταση παραμένει δύσκολη. Στα θέματα που θα απασχολήσουν την αγορά είναι η υπερφορολόγηση, η οποία θα φέρει περισσότερη παραοικονομία, ενώ η υπόθεση του Μαρινόπουλου παραμένει το μεγάλο ερώτημα. Πηγή ανησυχίας είναι και το διεθνές περιβάλλον, το οποίο μπορεί να επηρεάσει και τη χώρα μας».

Ευάγγελος Χαϊδάς Ικτίνος
«Δεν βλέπω κάτι που να μας ανοίγει τους ορίζοντες. Η κατάσταση στην οικονομία δεν είναι καλή και όποιος ασχολείται με την οικονομία μπορεί να το διαπιστώσει. Το επενδυτικό περιβάλλον παραμένει εχθρικό, και γι’ αυτό άλλωστε δεν έρχονται και οι επενδύσεις που περιμένουμε από το εξωτερικό».