Η δραματική καθυστέρηση (ακόμα και επί
ένα έτος) στην απονομή των νέων κύριων συντάξεων, η οποία σημειώθηκε με
απόλυτη ευθύνη της κυβέρνησης, μέχρι στιγμής "κουκούλωνε" το πρόβλημα.
Ωστόσο, πλέον αυτό αποκαλύφθηκε και προκαλεί νέα δημοσιονομική "τρύπα".
Ο λόγος για τις επικουρικές συντάξεις
και για τα εφάπαξ, τα οποία μέχρι τώρα βρισκόταν σε "λήθαργο" λόγω της
καθυστέρησης έκδοσης οριστικών αποφάσεων για τις κύριες συντάξεις. Δεν
υπολογίζονταν (αφού εκκρεμούσαν οι κύριες συντάξεις) και, έτσι, δεν
καταγράφονταν στους κρατικούς "λογαριασμούς".
Ωστόσο, η ανάγκη να λάβει η κυβέρνηση
την υποδόση από τους "θεσμούς" οδήγησε στην επιτάχυνση της πληρωμής
οφειλών προς ιδιώτες. Και, ανάμεσά τους, στην εκκαθάριση και στην
απονομή των κύριων συντάξεων. Με την κίνησή της αυτή η κυβέρνηση
"ενεργοποίησε" αυτόματα και την έκδοση μαζικών οριστικών αποφάσεων για
εφάπαξ και επικουρικές συντάξεις.
Οι νέες κύριες συντάξεις έχουν αρχίσει
πλέον να δίδονται μαζικά. Έτσι, το ίδιο πρέπει να γίνει με τις νέες
επικουρικές συντάξεις και τα εφάπαξ.
Γι' αυτό αναμένεται να γιγαντωθεί
ραγδαία το ήδη τεράστιο stock των εκκρεμών αιτήσεων για επικουρικές
συντάξεις και εφάπαξ και, επομένως, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του
υπερταμείου επικουρικού και εφάπαξ (ΕΤΕΑΕΠ) αλλά και του κρατικού
Προϋπολογισμού.
Σκληρό "τίμημα"
Αυτό σημαίνει πως το υπερταμείο
επικουρικού και εφάπαξ θα πρέπει να βρει πολύ περισσότερα κεφάλαια για
την ικανοποίησή τους από όσα αρχικά είχε προϋπολογίσει.
Παράλληλα, θα "εγγραφούν" στον κρατικό
Προϋπολογισμό του 2018 αντίστοιχα περισσότερα –σε σχέση με όσα αρχικά
υπολογιζόνταν– ληξιπρόθεσμα χρέη προς τους ασφαλισμένους.
Εξάλλου, εμμέσως θα επιβαρυνθούν
οικονομικά όχι μόνο το υπερταμείο επικουρικού και εφάπαξ και το κράτος,
αλλά και οι ίδιοι οι συνταξιούχοι.
Και αυτό, γιατί το "τίμημα" το οποίο
τους επιφυλάσσει η κυβέρνηση για την επιτάχυνση της εκκαθάρισης των
εκκρεμών αιτήσεων για τις κύριες συντάξεις δεν είναι άλλο από την ακόμα
μεγαλύτερη αναμονή για την απονομή των επικουρικών συντάξεων και των
εφάπαξ.
Η τάση αυτή έχει αρχίσει ήδη από φέτος
να φαίνεται στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπερταμείου για τις επικουρικές
και τα εφάπαξ, την ίδια στιγμή που ήδη καταγράφονται ακραίες
καθυστερήσεις στην απονομή των συγκεκριμένων παροχών.Έως και 3 χρόνια
φτάνει η αναμονή για τα εφάπαξ (π.χ., δημοτικών υπαλλήλων), ενώ 2 χρόνια
είναι ο μέσος χρόνος αναμονής για της επικουρικές.
Τα εφάπαξ καθυστερούν κυρίως λόγω του
πολύ αργού ρυθμού της εκκαθάρισης των αιτήσεων (1.500-2.000 απονομές
κάθε μήνα), ενώ οι επικουρικές λόγω ελλείψεως οικονομικών πόρων. Κανένας
από αυτούς τους λόγους δεν πρόκειται να εκλείψει το 2018, σύμφωνα με
τις ίδιες πηγές.
Έτσι, η μεγάλη αναμονή όχι μόνο θα
συνεχιστεί, αλλά και θα ενταθεί για τους συνταξιούχους, καθώς το
υπερταμείο επικουρικού και εφάπαξ "φορτώνεται" απότομα με νέο όγκο
αιτήσεων.
"Καμπανάκι"
Το "καμπανάκι" της ενδεχόμενης ακόμα
μεγαλύτερης αναμονής λόγω του εν εξελίξει νέου κύματος αιτήσεων χτύπησαν
μιλώντας στο "Κ" κορυφαία στελέχη του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής
Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ).
Σύμφωνα με τις πηγές αυτές, το πλήθος
των εκκρεμών αιτήσεων για εφάπαξ ανέρχεται σε 60.000, ενώ για
επικουρικές σε 115.000-120.000.
Η απονομή όλων των εκκρεμών εφάπαξ απαιτεί κονδύλια ύψους 850 εκατ. ευρώ και των επικουρικών μέχρι και 400 εκατ. ευρώ.
Συνολικά, δηλαδή, το ΕΤΕΑΕΠ πρέπει να
δώσει 1,250 δισ. ευρώ για την εκκαθάριση όλων των εκκρεμών αιτήσεων
επικουρικών και εφάπαξ.
Ο αριθμός αυτός παρέμενε πάνω-κάτω
στάσιμος εδώ έναν χρόνο, γιατί είχε κολλήσει η εκκαθάριση νέων κύριων
συντάξεων, παρά το γεγονός ότι ο νόμος Κατρούγκαλου έχει τεθεί σε ισχύ
από τον Μάιο του 2016.
Και αυτό, γιατί το υπουργείο Εργασίας
είχε καθυστερήσει τραγικά να εκδώσει όλες τις απαιτούμενες εφαρμοστικές
εγκυκλίους για τον υπολογισμό τους, ενώ η καθυστέρηση αυτή διευκόλυνε τη
διαμόρφωση μιας εξαιρετικά καλύτερης από την αναμενόμενη εκτέλεσης του
προϋπολογισμού του ΕΦΚΑ.
Νέο stock 550-700 εκατ. ευρώ
Πιο συγκεκριμένα, η εν εξελίξει
επιτάχυνση της απονομής των νέων κύριων συντάξεων αναμένεται να αυξήσει
κατά 20.000 έως 30.000 το stock των εκκρεμών αιτήσεων για επικουρικές
και κατά επιπλέον 20.000-30.000 τις αιτήσεις για τα εφάπαξ.
Το κόστος για την ικανοποίησή τους (μαζί με τα αναδρομικά των επικουρικών) εκτιμάται συνολικά κοντά στα 550-700 εκατ. ευρώ.
Για να ικανοποιηθεί το επερχόμενο
"βουνό" αιτήσεων για επικουρικές και εφάπαξ, θα πρέπει να αξιοποιηθούν
τα αποθεματικά του ΕΤΕΑΕΠ, σύμφωνα με αρμόδια στελέχη του.
Και αυτό, γιατί, όταν φτάσει η ώρα για
την απονομή των συγκεκριμένων παροχών στους δικαιούχους (το νωρίτερο
μετά τα μέσα του 2018), δεν θα υπάρχει καμία "ειδική χρηματοδότηση" από
τις δόσεις του προγράμματος προσαρμογής, μιας και αυτό προβλέπεται να
έχει λήξει έως τότε.
Στο μεταξύ, οι εισφορές τις οποίες
εισπράττει ο κλάδος εφάπαξ του ΕΤΕΑΕΠ κατατίθενται στην Τράπεζα της
Ελλάδος, ενώ οι εισφορές που εισπράττει ο κλάδος του επικουρικού μετά
βίας αρκούν για την καταβολή των επικουρικών συντάξεων.
"Μαγική εικόνα" το πλεόνασμα
Οι εξελίξεις αυτές θα δυναμιτίσουν το 2018 τα πλεονάσματα τα οποία εμφάνισαν τα ασφαλιστικά ταμεία φέτος.
Το πλεόνασμα, μάλιστα, το οποίο
εμφανίζει ο ΕΦΚΑ, αλλά και το ΕΤΕΑΕΠ (λόγω των εξαιρετικά χαμηλών εξόδων
για νέες συντάξεις και των αυξημένων εσόδων από εισφορές), θα
αποτελέσει το όχημα στο οποίο βασίζεται η σχεδιαζόμενη απονομή του
"κοινωνικού μερίσματος" τον ερχόμενο Δεκέμβριο.
Η "μαγική εικόνα" αυτή φτάνει πλέον προς
το τέλος της, καθώς θα διογκωθεί δραματικά ο όγκος των εκκρεμών
αιτήσεων για επικουρικές-εφάπαξ, αλλά θα αρχίσει να αυξάνεται και πάλι ο
όγκος των εκκρεμών αιτήσεων για κύριες συντάξεις. Έτσι, ούτε το
πλεόνασμα του ΕΦΚΑ , αλλά και του ΕΤΕΑΕΠ, θα είναι αυτό που ήταν έως
τώρα (200 εκατ. ευρώ και 120 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα), καθώς φεύγει το
2017 και έρχεται το 2018.
Ενδέχεται, μάλιστα, να αντιστραφεί ακόμα
και ριζικά προς τα μέσα-τέλη του 2018, καθώς θα πλησιάζει η ώρα των
νέων εκτεταμένων περικοπών στις κύριες συντάξεις την 1/1/2019.
