Οιονεί "αντισυνταγματικό", εξοντωτικό για τους συνταξιούχους και αφόρητο για τους ελεύθερους επαγγελματίες αποδεικνύεται το νέο Ασφαλιστικό που έφερε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, δύο χρόνια, σχεδόν, μετά την ψήφισή του.
Η διαρροή απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) περί "αντισυνταγματικότητας’" των εισφορών των αυτοαπασχολουμένων, αλλά και της ένταξης των ασφαλιστικών ταμείων του στον Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) δεν ήταν παρά μόνο η "κορυφή του παγόβουνου" της κρίσης στη διαδικασία εφαρμογής του ασφαλιστικού νόμου Κατρούγκαλου, ο οποίος έχει τεθεί σε ισχύ από τις 13 Μαΐου του 2016.
Συνολικά, από τον Μάιο του 2016 μέχρι και σήμερα, δηλαδή τον Απρίλιο του 2018, έχουν γίνει 26 προσφυγές στο ΣτΕ εναντίον του.
Ανεξάρτητα, όμως, από το ποιες τελικά θα είναι οι αποφάσεις του ΣτΕ, αλλά και από το αν και κατά πόσο η κυβέρνηση θα τις λάβει υπόψη της για να τροποποιήσει εν μέρει ή συνολικά τον σχετικό νόμο (μετά την έξοδο από το Μνημόνιο), αυτός έχει απονομιμοποιηθεί στα μάτια των εργαζομένων (μισθωτών, αυτοαπασχολουμένων, αγροτών), των συνταξιούχων, αλλά και των εργοδοτών όπως φαίνεται από τις αντιδράσεις όλων των εκπροσώπων τους.
Και αυτό γιατί τα πλεονάσματα των ταμείων επετεύχθησαν κυρίως λόγω των άγριων περικοπών στις συντάξεις, ενώ το νέο σύστημα υπολογισμού των εισφορών των επαγγελματιών αποδείχθηκε τραγικό για τους ίδιους.
Την ίδια στιγμή, τα χρέη προς τα Ταμεία (31,2 δισ. ευρώ) εξακολουθούν κάθε τρίμηνο να καταρρίπτουν το ρεκόρ του προηγούμενου, ενώ η πολυαναμενόμενη "ρύθμιση των 120 δόσεων" κάθε άλλο παρά φαίνεται να δικαιώνει τις προσδοκίες τις οποίες καλλιέργησε η κυβέρνηση.
Πλεονάσματα στις πλάτες των συνταξιούχων
Το γεγονός ότι ο ΕΦΚΑ έχει πετύχει, από πέρσι κιόλας, πλεόνασμα 200 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του έναντι προβλέψεων για έλλειμμα 1 δισ. ευρώ, αλλά και φέτος προβλέπει πλέον πλεόνασμα 455 εκατ. ευρώ έναντι προβλέψεων για πλεόνασμα 200 εκατ. ευρώ, δεν φαίνεται να αλλάζει την στάση των ασφαλισμένων απέναντί του.
Και αυτό γιατί:
-Οι θετικές αποκλίσεις στην εκτέλεση του προϋπολογισμού του ΕΦΚΑ οφείλονται κατά βάση στην καταβολή λιγότερων και χαμηλότερων εκ των αρχικά αναμενόμενων νέων συντάξεων. Με άλλα λόγια, οι νέοι συνταξιούχοι -και όχι οι νεοπροσληφθέντες ελαστικά απασχολούμενοι της "δίκαιης ανάπτυξης"- πληρώνουν εν πολλοίς τα πλεονάσματα του ΕΦΚΑ του 2017-2018.
-Ήταν πάλι οι συνταξιούχοι -οι παλιοί και, μάλιστα, οι πιο φτωχοί- που υπέστησαν μειώσεις στις αποδοχές τους το 2016 λόγω της δραματικής περικοπής του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) από τον Ιούνιο του ίδιου έτους.
Εξάλλου, κατά το ίδιο έτος (2016) υπέστησαν άγριες περικοπές όλα τα μερίσματα των συνταξιούχων του Δημοσίου, επιτυγχάνοντας έτσι ισοσκελισμό στον προϋπολογισμό του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων.
Επίσης, το 2016, μία στις πέντε ήδη καταβαλλόμενες επικουρικές συντάξεις μειώθηκαν, η έκδοση νέων επικουρικών συντάξεων "πάγωσε", οι εισφορές υπέρ του επικουρικού αυξήθηκαν κατά 1 μονάδα (από 6% στο 7%), ενώ τα εφάπαξ (από αιτήσεις μετά τον Σεπτέμβριο του 2013) κόπηκαν. Έτσι το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών πέτυχε "πλεόνασμα" το 2017.
-Και όλα αυτά ήταν μόνο η αρχή, όπως αποδείχθηκε. Μόλις έκλεισε ο νόμος Κατρούγκαλου έναν χρόνο, δηλαδή πέρσι τον Μάιο, η κυβέρνηση δέχθηκε την εντολή των θεσμών για μείωση και των καταβαλλομένων κύριων συντάξεων -μέσω της περικοπής της "προσωπικής διαφοράς"- από την 1/1/2019. Έτσι κατέρρευσε και η "κόκκινη γραμμή" του ίδιου νόμου, σύμφωνα με την οποία δεν θα πληγούν οι συντάξεις που είχαν δοθεί έως 12/5/2016…
Φιάσκο διαρκείας με τις νέες ασφαλιστικές εισφορές
Αν οι άγριες περικοπές σε κοντά 1 εκατομμύριο παροχές (νέες και ήδη καταβαλλόμενες) των συνταξιοδοτικών ταμείων (ΕΦΚΑ, ΕΤΕΑΕΠ, ΜΤΠΥ) το 2016 -2017 πέτυχαν τον στόχο τους -δηλαδή να εξορθολογίσουν τον προϋπολογισμό τους-, τα μέτρα τα οποία αφορούσαν τις ασφαλιστικές εισφορές των μη μισθωτών (ελευθέρων επαγγελματιών, αγροτών) απέτυχαν παταγωδώς.
-Πρώτα απ’ όλα , κάθε άλλο παρά επαληθεύθηκαν οι κυβερνητικές προβλέψεις για "επιστροφή" εκατοντάδων χιλιάδων μη μισθωτών στην ασφάλιση λόγω των "μειωμένων" -κατά το Υπουργείο Εργασίας- εισφορών που έφερε ο νέος τρόπος υπολογισμός τους με βάση το εισόδημά τους από 1/1/2017. Έτσι τα έσοδα από τις εισφορές των μη μισθωτών το 2017 παρέμειναν πάνω-κάτω στα ίδια επίπεδα με τα έσοδα του 2016 δηλαδή, ενώ ίσχυε ο προηγούμενος τρόπος υπολογισμού.
-Κατά δεύτερον, οι αλλαγές στον νέο τρόπο υπολογισμό των εισφορών είναι συνεχείς, προκαλώντας αναταραχή στους κόλπους των αυτοαπασχολούμενων. Ο νόμος Κατρούγκαλου προέβλεπε αρχικά τον υπολογισμό των εισφορών από 1/1/2017 με βάση το καθαρό δηλωτέο εισόδημα του προηγούμενου έτους. Επειδή, όμως, στις αρχές του 2017 δεν είχαν γίνει οι φορολογικές δηλώσεις, οι εισφορές υπολογίστηκαν με βάση το καθαρό εισόδημα του 2015, αιφνιδιάζοντας τους αυτασφαλισμένους.
-Το χειρότερο, όμως, ήταν πως το 2017, ενώ είχε ξεκινήσει η καταβολή των εισφορών με βάση το καθαρό εισόδημα του 2015, με εντολή των θεσμών, πέρασε διάταξη που όριζε πως η βάση υπολογισμού των εισφορών, από 1/1/2018, δεν θα είναι το καθαρό αλλά το ακαθάριστο εισόδημα (καθαρό εισόδημα και συνεισφορές), παραχωρώντας μόνο μια μεταβατική έκπτωση 15% για φέτος, η οποία όμως θα καταργηθεί από 1/1/2019.
Η διαρροή απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) περί "αντισυνταγματικότητας’" των εισφορών των αυτοαπασχολουμένων, αλλά και της ένταξης των ασφαλιστικών ταμείων του στον Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) δεν ήταν παρά μόνο η "κορυφή του παγόβουνου" της κρίσης στη διαδικασία εφαρμογής του ασφαλιστικού νόμου Κατρούγκαλου, ο οποίος έχει τεθεί σε ισχύ από τις 13 Μαΐου του 2016.
Συνολικά, από τον Μάιο του 2016 μέχρι και σήμερα, δηλαδή τον Απρίλιο του 2018, έχουν γίνει 26 προσφυγές στο ΣτΕ εναντίον του.
Ανεξάρτητα, όμως, από το ποιες τελικά θα είναι οι αποφάσεις του ΣτΕ, αλλά και από το αν και κατά πόσο η κυβέρνηση θα τις λάβει υπόψη της για να τροποποιήσει εν μέρει ή συνολικά τον σχετικό νόμο (μετά την έξοδο από το Μνημόνιο), αυτός έχει απονομιμοποιηθεί στα μάτια των εργαζομένων (μισθωτών, αυτοαπασχολουμένων, αγροτών), των συνταξιούχων, αλλά και των εργοδοτών όπως φαίνεται από τις αντιδράσεις όλων των εκπροσώπων τους.
Και αυτό γιατί τα πλεονάσματα των ταμείων επετεύχθησαν κυρίως λόγω των άγριων περικοπών στις συντάξεις, ενώ το νέο σύστημα υπολογισμού των εισφορών των επαγγελματιών αποδείχθηκε τραγικό για τους ίδιους.
Την ίδια στιγμή, τα χρέη προς τα Ταμεία (31,2 δισ. ευρώ) εξακολουθούν κάθε τρίμηνο να καταρρίπτουν το ρεκόρ του προηγούμενου, ενώ η πολυαναμενόμενη "ρύθμιση των 120 δόσεων" κάθε άλλο παρά φαίνεται να δικαιώνει τις προσδοκίες τις οποίες καλλιέργησε η κυβέρνηση.
Πλεονάσματα στις πλάτες των συνταξιούχων
Το γεγονός ότι ο ΕΦΚΑ έχει πετύχει, από πέρσι κιόλας, πλεόνασμα 200 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του έναντι προβλέψεων για έλλειμμα 1 δισ. ευρώ, αλλά και φέτος προβλέπει πλέον πλεόνασμα 455 εκατ. ευρώ έναντι προβλέψεων για πλεόνασμα 200 εκατ. ευρώ, δεν φαίνεται να αλλάζει την στάση των ασφαλισμένων απέναντί του.
Και αυτό γιατί:
-Οι θετικές αποκλίσεις στην εκτέλεση του προϋπολογισμού του ΕΦΚΑ οφείλονται κατά βάση στην καταβολή λιγότερων και χαμηλότερων εκ των αρχικά αναμενόμενων νέων συντάξεων. Με άλλα λόγια, οι νέοι συνταξιούχοι -και όχι οι νεοπροσληφθέντες ελαστικά απασχολούμενοι της "δίκαιης ανάπτυξης"- πληρώνουν εν πολλοίς τα πλεονάσματα του ΕΦΚΑ του 2017-2018.
-Ήταν πάλι οι συνταξιούχοι -οι παλιοί και, μάλιστα, οι πιο φτωχοί- που υπέστησαν μειώσεις στις αποδοχές τους το 2016 λόγω της δραματικής περικοπής του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) από τον Ιούνιο του ίδιου έτους.
Εξάλλου, κατά το ίδιο έτος (2016) υπέστησαν άγριες περικοπές όλα τα μερίσματα των συνταξιούχων του Δημοσίου, επιτυγχάνοντας έτσι ισοσκελισμό στον προϋπολογισμό του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων.
Επίσης, το 2016, μία στις πέντε ήδη καταβαλλόμενες επικουρικές συντάξεις μειώθηκαν, η έκδοση νέων επικουρικών συντάξεων "πάγωσε", οι εισφορές υπέρ του επικουρικού αυξήθηκαν κατά 1 μονάδα (από 6% στο 7%), ενώ τα εφάπαξ (από αιτήσεις μετά τον Σεπτέμβριο του 2013) κόπηκαν. Έτσι το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών πέτυχε "πλεόνασμα" το 2017.
-Και όλα αυτά ήταν μόνο η αρχή, όπως αποδείχθηκε. Μόλις έκλεισε ο νόμος Κατρούγκαλου έναν χρόνο, δηλαδή πέρσι τον Μάιο, η κυβέρνηση δέχθηκε την εντολή των θεσμών για μείωση και των καταβαλλομένων κύριων συντάξεων -μέσω της περικοπής της "προσωπικής διαφοράς"- από την 1/1/2019. Έτσι κατέρρευσε και η "κόκκινη γραμμή" του ίδιου νόμου, σύμφωνα με την οποία δεν θα πληγούν οι συντάξεις που είχαν δοθεί έως 12/5/2016…
Φιάσκο διαρκείας με τις νέες ασφαλιστικές εισφορές
Αν οι άγριες περικοπές σε κοντά 1 εκατομμύριο παροχές (νέες και ήδη καταβαλλόμενες) των συνταξιοδοτικών ταμείων (ΕΦΚΑ, ΕΤΕΑΕΠ, ΜΤΠΥ) το 2016 -2017 πέτυχαν τον στόχο τους -δηλαδή να εξορθολογίσουν τον προϋπολογισμό τους-, τα μέτρα τα οποία αφορούσαν τις ασφαλιστικές εισφορές των μη μισθωτών (ελευθέρων επαγγελματιών, αγροτών) απέτυχαν παταγωδώς.
-Πρώτα απ’ όλα , κάθε άλλο παρά επαληθεύθηκαν οι κυβερνητικές προβλέψεις για "επιστροφή" εκατοντάδων χιλιάδων μη μισθωτών στην ασφάλιση λόγω των "μειωμένων" -κατά το Υπουργείο Εργασίας- εισφορών που έφερε ο νέος τρόπος υπολογισμός τους με βάση το εισόδημά τους από 1/1/2017. Έτσι τα έσοδα από τις εισφορές των μη μισθωτών το 2017 παρέμειναν πάνω-κάτω στα ίδια επίπεδα με τα έσοδα του 2016 δηλαδή, ενώ ίσχυε ο προηγούμενος τρόπος υπολογισμού.
-Κατά δεύτερον, οι αλλαγές στον νέο τρόπο υπολογισμό των εισφορών είναι συνεχείς, προκαλώντας αναταραχή στους κόλπους των αυτοαπασχολούμενων. Ο νόμος Κατρούγκαλου προέβλεπε αρχικά τον υπολογισμό των εισφορών από 1/1/2017 με βάση το καθαρό δηλωτέο εισόδημα του προηγούμενου έτους. Επειδή, όμως, στις αρχές του 2017 δεν είχαν γίνει οι φορολογικές δηλώσεις, οι εισφορές υπολογίστηκαν με βάση το καθαρό εισόδημα του 2015, αιφνιδιάζοντας τους αυτασφαλισμένους.
-Το χειρότερο, όμως, ήταν πως το 2017, ενώ είχε ξεκινήσει η καταβολή των εισφορών με βάση το καθαρό εισόδημα του 2015, με εντολή των θεσμών, πέρασε διάταξη που όριζε πως η βάση υπολογισμού των εισφορών, από 1/1/2018, δεν θα είναι το καθαρό αλλά το ακαθάριστο εισόδημα (καθαρό εισόδημα και συνεισφορές), παραχωρώντας μόνο μια μεταβατική έκπτωση 15% για φέτος, η οποία όμως θα καταργηθεί από 1/1/2019.
