Σε μια περίοδο που οι περισσότερες οικονομίες του ευρωπαϊκού Νότου ταλανίζονται από τα τεράστια βάρη των «κόκκινων» δανείων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους οι τράπεζες, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί προχωρούν ένα βήμα παραπέρα, λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα για την αποτροπή δημιουργίας δεύτερης γενιάς μη εξυπηρετούμενων δανείων στο μέλλον.
Η ολομέλεια της Ευρωβουλής ενέκρινε χθες μέτρα για τον περιορισμό της πιθανής συγκέντρωσης μη εξυπηρετούμενων δανείων στο μέλλον, σε συνέχεια της άτυπης συμφωνίας που είχε επιτευχθεί τον περασμένο Δεκέμβριο μεταξύ των ευρωβουλευτών και του Συμβουλίου. Οι νέοι κανόνες δεν αφορούν τα ισχύοντα δάνεια, αλλά εκείνα που θα συναφθούν μετά την οριστική ολοκλήρωση της νέας νομοθεσίας.
Η προσωρινή συμφωνία με το Συμβούλιο, που εγκρίθηκε χθες οριστικά από την ολομέλεια, αναφέρει ότι ένα τραπεζικό δάνειο θα θεωρείται μη εξυπηρετούμενο μετά την παρέλευση 90 ημερών χωρίς ο οφειλέτης (εταιρεία ή φυσικό πρόσωπο) να έχει πληρώσει τις συμφωνηθείσες δόσεις ή τόκους. Όταν οι πελάτες δεν τηρούν τις συμφωνηθείσες συμφωνίες αποπληρωμής, η τράπεζα πρέπει να δεσμεύσει περισσότερα κεφάλαια με την υπόθεση ότι το δάνειο δεν θα επιστραφεί.
Αυτό αυξάνει την ανθεκτικότητα της τράπεζας σε δυσμενείς διαταραχές, διευκολύνοντας τον ιδιωτικό καταμερισμό κινδύνων, μειώνοντας ταυτόχρονα την ανάγκη για δημόσια παρέμβαση. Όπως τονίζεται, η αντιμετώπιση ενδεχόμενων μελλοντικών ΜΕΔ είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της τραπεζικής ένωσης, γιατί διατηρεί τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και ενθαρρύνει τη χορήγηση δανείων για τη δημιουργία ανάπτυξης και θέσεων εργασίας εντός της Ένωσης.
Προληπτική εγγύηση
Με βάση έναν κοινό ορισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες εισάγουν μια «προληπτική εγγύηση», δηλαδή μια κοινή ελάχιστη κάλυψη ζημιών από τις τράπεζες.
Ειδικότερα, ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε μεταξύ του Συμβουλίου και της Ευρωβουλής προβλέπει ότι για τα δάνεια που δεν έχουν εξασφαλίσεις οι τράπεζες θα πρέπει να καλύπτουν το 35% της έκθεσής τους δύο χρόνια από τη στιγμή που αυτά θα καταστούν μη εξυπηρετούμενα, ενώ τρία χρόνια μετά θα προχωρούν στην πλήρη κάλυψή τους.
Για τα δάνεια που έχουν κινητές εγγυήσεις, οι τράπεζες θα καλύπτουν το 25% της έκθεσής τους τρία χρόνια από τη στιγμή που καταστούν ληξιπρόθεσμα, το 35% σε τέσσερα χρόνια, το 80% σε έξι χρόνια και το 100% σε επτά χρόνια.
Τέλος, για δάνεια με εξασφαλίσεις σε ακίνητα, το χρονοδιάγραμμα προβλέπει την κάλυψη της έκθεσης από την πλευρά των τραπεζών σε ποσοστό 25% έπειτα από τρία χρόνια, 35% έπειτα από τέσσερα χρόνια, 55% έπειτα από πέντε χρόνια, 70% έπειτα από έξι χρόνια, 80% έπειτα από επτά χρόνια, 85% έπειτα από οκτώ χρόνια και το 100% έπειτα από εννέα χρόνια.
Κάλυψη ζημιών
Κάθε τράπεζα θα πρέπει να δημιουργήσει αποθεματικά για την κάλυψη ζημιών από μελλοντικά δάνεια τα οποία θα μπορούσαν να μετατραπούν σε μη εξυπηρετούμενα. Οι προϋποθέσεις αυτές θα διαφέρουν, ωστόσο, ανάλογα με τα επίπεδα αποδεκτής πιστωτικής προστασίας των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αν π.χ. έχουν κατατεθεί εγγυήσεις ή αν είναι μη εξασφαλισμένα. Το είδος των εγγυήσεων που χρησιμοποιούνται, εάν για παράδειγμα αποτελούν υποθηκευμένα ακίνητα, θα λαμβάνεται επίσης υπ’ όψιν.
Όπως τονίζει η Ευρωβουλή, τα μέτρα θα συμβάλουν στην ενίσχυση της Τραπεζικής Ένωσης, στη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, καθώς και στην κερδοφορία των τραπεζών μέσω της ενθάρρυνσης του δανεισμού, ο οποίος με τη σειρά του θα φέρει θέσεις εργασίας και ανάπτυξη σε όλη την Ευρώπη.
Μειώνονται οι κίνδυνοι
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Οικονομικής και Νομισματικής Επιτροπής της Ευρωβουλής, Ρομπέρτο Γκουλτιέρι, που είναι και ο ένας εκ των δύο εισηγητών της έκθεσης, ο νέος κανονισμός αποτελεί σημαντικό βήμα για τη μείωση των κινδύνων στον τραπεζικό τομέα. Κι αυτό γιατί, όπως είπε, οι νέες εφαρμόσιμες δικλίδες ασφαλείας θα οδηγήσουν σε μια πιο συνετή διαχείριση για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, αποφεύγοντας τις αθέλητες αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία, στους καταναλωτές και στους υπόλοιπους δανειολήπτες.
Fitch: Οφέλη στον ευρωπαϊκό Νότο από το TLTRO III
Οι τράπεζες του ευρωπαϊκού Νότου θα επωφεληθούν περισσότερο από τον νέο γύρο μακροπρόθεσμης φθηνής χρηματοδότησης (TLTRO III) της ΕΚΤ, καθώς θα μειώσει τους κινδύνους και το κόστος αναχρηματοδότησης για τις ιταλικές τράπεζες και θα προσφέρει ευελιξία στη χρηματοδότηση των ισπανικών τραπεζών, όπως εκτιμά ο οίκος Fitch.
Oι ιταλικές και ισπανικές τράπεζες αναμένεται να αποκομίσουν το μεγαλύτερο μέρος από τη νέα χρηματοδότηση της ΕΚΤ. Παρ’ όλα αυτά, η Fitch εκτιμά ότι οι ιταλικές τράπεζες θα αντλήσουν λιγότερα δάνεια από τον τρίτο γύρο συγκριτικά με τον δεύτερο γύρο χρηματοδότησης. Οι ασθενέστερες τράπεζες της Ιταλίας θα χρησιμοποιήσουν μεγαλύτερη χρηματοδότηση από το TLTRO III σε σχέση με τους πιο ισχυρούς ανταγωνιστές τους που έχουν καλύτερη πρόσβαση στην αγορά. Ενδεχομένως να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν φθηνή χρηματοδότηση για να επενδύουν κατά καιρούς και σε ιταλικά κρατικά ομόλογα, στην περίπτωση που οι αποδόσεις είναι ελκυστικές, ειδικά εάν η πιστωτική ανάπτυξη εξακολουθήσει να είναι εξασθενημένη, καθώς η οικονομία της Ιταλίας επιβραδύνεται.
Η χρήση του TLTRO III από τις ισπανικές τράπεζες αναμένεται να είναι περισσότερο ευκαιριακή, σύμφωνα με τον οίκο, εστιάζοντας περισσότερο στην αύξηση της κερδοφορίας τους και όχι μόνο στην αντικατάσταση της σημερινής χρηματοδότησης από το TLTRO II.
Στις υπόλοιπες αγορές, η Fitch περιμένει ότι η ανάληψη χρηματοδότησης από τον τρίτο γύρο θα είναι κατά το πλείστον ευκαιριακή, με εξαίρεση την Ελλάδα και την Κύπρο, όπου υπάρχει μεγαλύτερη διαρθρωτική ανάγκη, λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό κόστος χρηματοδότησης από την αγορά.
Η ολομέλεια της Ευρωβουλής ενέκρινε χθες μέτρα για τον περιορισμό της πιθανής συγκέντρωσης μη εξυπηρετούμενων δανείων στο μέλλον, σε συνέχεια της άτυπης συμφωνίας που είχε επιτευχθεί τον περασμένο Δεκέμβριο μεταξύ των ευρωβουλευτών και του Συμβουλίου. Οι νέοι κανόνες δεν αφορούν τα ισχύοντα δάνεια, αλλά εκείνα που θα συναφθούν μετά την οριστική ολοκλήρωση της νέας νομοθεσίας.
Η προσωρινή συμφωνία με το Συμβούλιο, που εγκρίθηκε χθες οριστικά από την ολομέλεια, αναφέρει ότι ένα τραπεζικό δάνειο θα θεωρείται μη εξυπηρετούμενο μετά την παρέλευση 90 ημερών χωρίς ο οφειλέτης (εταιρεία ή φυσικό πρόσωπο) να έχει πληρώσει τις συμφωνηθείσες δόσεις ή τόκους. Όταν οι πελάτες δεν τηρούν τις συμφωνηθείσες συμφωνίες αποπληρωμής, η τράπεζα πρέπει να δεσμεύσει περισσότερα κεφάλαια με την υπόθεση ότι το δάνειο δεν θα επιστραφεί.
Αυτό αυξάνει την ανθεκτικότητα της τράπεζας σε δυσμενείς διαταραχές, διευκολύνοντας τον ιδιωτικό καταμερισμό κινδύνων, μειώνοντας ταυτόχρονα την ανάγκη για δημόσια παρέμβαση. Όπως τονίζεται, η αντιμετώπιση ενδεχόμενων μελλοντικών ΜΕΔ είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της τραπεζικής ένωσης, γιατί διατηρεί τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και ενθαρρύνει τη χορήγηση δανείων για τη δημιουργία ανάπτυξης και θέσεων εργασίας εντός της Ένωσης.
Προληπτική εγγύηση
Με βάση έναν κοινό ορισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες εισάγουν μια «προληπτική εγγύηση», δηλαδή μια κοινή ελάχιστη κάλυψη ζημιών από τις τράπεζες.
Ειδικότερα, ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε μεταξύ του Συμβουλίου και της Ευρωβουλής προβλέπει ότι για τα δάνεια που δεν έχουν εξασφαλίσεις οι τράπεζες θα πρέπει να καλύπτουν το 35% της έκθεσής τους δύο χρόνια από τη στιγμή που αυτά θα καταστούν μη εξυπηρετούμενα, ενώ τρία χρόνια μετά θα προχωρούν στην πλήρη κάλυψή τους.
Για τα δάνεια που έχουν κινητές εγγυήσεις, οι τράπεζες θα καλύπτουν το 25% της έκθεσής τους τρία χρόνια από τη στιγμή που καταστούν ληξιπρόθεσμα, το 35% σε τέσσερα χρόνια, το 80% σε έξι χρόνια και το 100% σε επτά χρόνια.
Τέλος, για δάνεια με εξασφαλίσεις σε ακίνητα, το χρονοδιάγραμμα προβλέπει την κάλυψη της έκθεσης από την πλευρά των τραπεζών σε ποσοστό 25% έπειτα από τρία χρόνια, 35% έπειτα από τέσσερα χρόνια, 55% έπειτα από πέντε χρόνια, 70% έπειτα από έξι χρόνια, 80% έπειτα από επτά χρόνια, 85% έπειτα από οκτώ χρόνια και το 100% έπειτα από εννέα χρόνια.
Κάλυψη ζημιών
Κάθε τράπεζα θα πρέπει να δημιουργήσει αποθεματικά για την κάλυψη ζημιών από μελλοντικά δάνεια τα οποία θα μπορούσαν να μετατραπούν σε μη εξυπηρετούμενα. Οι προϋποθέσεις αυτές θα διαφέρουν, ωστόσο, ανάλογα με τα επίπεδα αποδεκτής πιστωτικής προστασίας των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αν π.χ. έχουν κατατεθεί εγγυήσεις ή αν είναι μη εξασφαλισμένα. Το είδος των εγγυήσεων που χρησιμοποιούνται, εάν για παράδειγμα αποτελούν υποθηκευμένα ακίνητα, θα λαμβάνεται επίσης υπ’ όψιν.
Όπως τονίζει η Ευρωβουλή, τα μέτρα θα συμβάλουν στην ενίσχυση της Τραπεζικής Ένωσης, στη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, καθώς και στην κερδοφορία των τραπεζών μέσω της ενθάρρυνσης του δανεισμού, ο οποίος με τη σειρά του θα φέρει θέσεις εργασίας και ανάπτυξη σε όλη την Ευρώπη.
Μειώνονται οι κίνδυνοι
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Οικονομικής και Νομισματικής Επιτροπής της Ευρωβουλής, Ρομπέρτο Γκουλτιέρι, που είναι και ο ένας εκ των δύο εισηγητών της έκθεσης, ο νέος κανονισμός αποτελεί σημαντικό βήμα για τη μείωση των κινδύνων στον τραπεζικό τομέα. Κι αυτό γιατί, όπως είπε, οι νέες εφαρμόσιμες δικλίδες ασφαλείας θα οδηγήσουν σε μια πιο συνετή διαχείριση για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, αποφεύγοντας τις αθέλητες αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία, στους καταναλωτές και στους υπόλοιπους δανειολήπτες.
Fitch: Οφέλη στον ευρωπαϊκό Νότο από το TLTRO III
Οι τράπεζες του ευρωπαϊκού Νότου θα επωφεληθούν περισσότερο από τον νέο γύρο μακροπρόθεσμης φθηνής χρηματοδότησης (TLTRO III) της ΕΚΤ, καθώς θα μειώσει τους κινδύνους και το κόστος αναχρηματοδότησης για τις ιταλικές τράπεζες και θα προσφέρει ευελιξία στη χρηματοδότηση των ισπανικών τραπεζών, όπως εκτιμά ο οίκος Fitch.
Oι ιταλικές και ισπανικές τράπεζες αναμένεται να αποκομίσουν το μεγαλύτερο μέρος από τη νέα χρηματοδότηση της ΕΚΤ. Παρ’ όλα αυτά, η Fitch εκτιμά ότι οι ιταλικές τράπεζες θα αντλήσουν λιγότερα δάνεια από τον τρίτο γύρο συγκριτικά με τον δεύτερο γύρο χρηματοδότησης. Οι ασθενέστερες τράπεζες της Ιταλίας θα χρησιμοποιήσουν μεγαλύτερη χρηματοδότηση από το TLTRO III σε σχέση με τους πιο ισχυρούς ανταγωνιστές τους που έχουν καλύτερη πρόσβαση στην αγορά. Ενδεχομένως να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν φθηνή χρηματοδότηση για να επενδύουν κατά καιρούς και σε ιταλικά κρατικά ομόλογα, στην περίπτωση που οι αποδόσεις είναι ελκυστικές, ειδικά εάν η πιστωτική ανάπτυξη εξακολουθήσει να είναι εξασθενημένη, καθώς η οικονομία της Ιταλίας επιβραδύνεται.
Η χρήση του TLTRO III από τις ισπανικές τράπεζες αναμένεται να είναι περισσότερο ευκαιριακή, σύμφωνα με τον οίκο, εστιάζοντας περισσότερο στην αύξηση της κερδοφορίας τους και όχι μόνο στην αντικατάσταση της σημερινής χρηματοδότησης από το TLTRO II.
Στις υπόλοιπες αγορές, η Fitch περιμένει ότι η ανάληψη χρηματοδότησης από τον τρίτο γύρο θα είναι κατά το πλείστον ευκαιριακή, με εξαίρεση την Ελλάδα και την Κύπρο, όπου υπάρχει μεγαλύτερη διαρθρωτική ανάγκη, λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό κόστος χρηματοδότησης από την αγορά.
