Η πολιτική διαπραγμάτευση για τα πρωτογενή πλεονάσματα την Πέμπτη αλλάζει "τερέν". Θα συζητηθεί - ως μέρος του θέματος "Ελλάδα" - στη σύνοδο του EuroWorking Group.
Πρόκειται για την πρώτη επίσημη επαφή του νέου Προέδρου του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) Μιχάλη Αργυρού με τους επιτελείς των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης και με τους εκπροσώπους των Θεσμών.
Και τούτο λίγες ώρες πριν από την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, για την οποία αναμένεται να υπάρξει επίσης έντονο ενδιαφέρον ενημέρωσης.
Οι πολιτικές επαφές ουσιαστικά έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό, ενώ στα "κέντρα" των θεσμών ολοκληρώνεται η προετοιμασία και νέοι "υπολογισμοί" για την επίσκεψη που θα έχουν στην Αθήνα μετά τις 16 Σεπτεμβρίου με στόχο να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατό η τέταρτη αξιολόγηση.
Θα προηγηθεί στις 13 Σεπτεμβρίου η πρώτη σύνοδος του Eurogroup με την συμμετοχή του ΥΠΟΙΚ Χρήστου Σταϊκούρα.
Το τελικό ορόσημο είναι μία πολιτική συμφωνία στο Eurogroup του Δεκεμβρίου. Μία πρώτη εικόνα επιχειρείται να υπάρξει όμως πολύ νωρίτερα, με στόχο την κατάθεση (σε συμφωνία με τους θεσμούς) τον Οκτώβριο του νέου Προϋπολογισμού, αλλά και του 2ου φορολογικού νομοσχεδίου (με τον πολιτικό σχεδιασμό 4ετίας στο πεδίο των φοροελαφρύνσεων).
Στο θέμα των πλεονασμάτων, σύμφωνα με πληροφορίες, η συζήτηση κινείται σε δύο στάδια: ένα βραχυπρόθεσμο και ένα μακροπρόθεσμο.
Το βραχυπρόθεσμο στάδιο συνδέεται με την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των κερδών ομολόγων, ενώ το μακροπρόθεσμο συνδέεται με την αλλαγή του στόχου (σήμερα υπάρχει δέσμευση για 3,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα έως το 2022 και για σταδιακή απομείωση του στη συνέχεια προς το 2,2% του ΑΕΠ).
Η αλλαγή στόχου
Η εν λόγω παραμετρική αλλαγή στον στόχο των πλεονασμάτων δεν μπορεί να καταστεί εφικτή - όπως έχει ξεκαθαρίσει και η ίδια η κυβέρνηση - το νωρίτερο πριν από τα μέσα του 2020 για να τεθεί σε ισχύ από το 2021. Συνδέεται με νέα ανάλυση βιωσιμότητας χρέους η οποία θα λαμβάνει υπόψη το πολύ πιο χαμηλό πλέον κόστος δανεισμού του ελληνικού δημοσίου.
Όπως έγραφε το Capital.gr, τα στοιχεία του ΟΔΔΗΧ δείχνουν ότι το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους έχει υποχωρήσει στο 1,4%, δημιουργώντας έναν δημοσιονομικό χώρο της τάξης τουλάχιστον του 0,5% του ΑΕΠ. Αυτή η δημοσιονομική ελάφρυνση μάλιστα ισχύει από τώρα κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερα περιθώρια μείωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων όταν θα υπάρξει η σχετική πολιτική απόφαση στο μέλλον.
Το πρώτο βήμα
Το βραχυπρόθεσμο ωστόσο βήμα, δηλαδή η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των πλεονασμάτων, επιχειρείται να γίνει άμεσα, δηλαδή να συνδεθεί με την τέταρτη Αξιολόγηση.
Το βήμα συνδέεται με την αλλαγή του τρόπου που υπολογίζονται τα κέρδη ομολόγων (ANFA και SNP). Στην εποχή του δευτέρου μνημονίου λογιζόταν ως έσοδα και προσμετρούνταν στα πλεονάσματα.
Ωστόσο, στο τρίτο μνημόνιο ο ορισμός αυτός άλλαξε, τα κέρδη εξαιρέθηκαν (δηλαδή αφαιρούνται για να προκύψει το τελικό πρωτογενές πλεόνασμα). Αυτή η εξαίρεση διατηρήθηκε και στο καθεστώς της μετα - προγραμματικής Ενισχυμένης Εποπτείας.
Η Ελληνική πλευρά φέρεται να ζητά μία εκ νέου αλλαγή του ορισμού. Ουσιαστικά δηλαδή ζητά μία επιστροφή στην παλαιότερη κατάσταση.
Ένα εναλλακτικό σχέδιο που έχει επίσης τεθεί στο τραπέζι είναι η σύνδεση των εν λόγω εσόδων με δαπάνες για επενδύσεις, όπως αναφέρεται και στην απόφαση του Eurogroup του 2018 (αναφέρεται ότι τα κέρδη μπορούν να οδεύουν είτε για μείωση του χρέους είτε για επενδύσεις μετά από έγκριση των ΥΠΟΙΚ). Η εν λόγω εκδοχή προϋποθέτει ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που θα ρυθμίζει τον τρόπο με τον οποίο οι εν λόγω δαπάνες για επενδύσεις θα εξαιρούνται από το πρωτογενή πλεονάσματα.
Σε κάθε περίπτωση, η πορεία της διαπραγμάτευσης σχετίζεται άμεσα με την προσπάθεια της κυβέρνησης να επιταχύνει το σκέλος των μεταρρυθμίσεων που πλέον θα πρέπει να έχουν νέα μορφή με βάση το δικό της πρόγραμμα.
Επίσης, ειδική σημασία θα έχει και η πορεία του ΑΕΠ. Αύριο η ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται να ανακοινώσει τα στοιχεία του β' εξαμήνου, τα οποία θα συνδιαμορφώσουν τις προβλέψεις για το σύνολο του 2019, αλλά και για το 2020.
Πρόκειται για την πρώτη επίσημη επαφή του νέου Προέδρου του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) Μιχάλη Αργυρού με τους επιτελείς των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης και με τους εκπροσώπους των Θεσμών.
Και τούτο λίγες ώρες πριν από την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, για την οποία αναμένεται να υπάρξει επίσης έντονο ενδιαφέρον ενημέρωσης.
Οι πολιτικές επαφές ουσιαστικά έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό, ενώ στα "κέντρα" των θεσμών ολοκληρώνεται η προετοιμασία και νέοι "υπολογισμοί" για την επίσκεψη που θα έχουν στην Αθήνα μετά τις 16 Σεπτεμβρίου με στόχο να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατό η τέταρτη αξιολόγηση.
Θα προηγηθεί στις 13 Σεπτεμβρίου η πρώτη σύνοδος του Eurogroup με την συμμετοχή του ΥΠΟΙΚ Χρήστου Σταϊκούρα.
Το τελικό ορόσημο είναι μία πολιτική συμφωνία στο Eurogroup του Δεκεμβρίου. Μία πρώτη εικόνα επιχειρείται να υπάρξει όμως πολύ νωρίτερα, με στόχο την κατάθεση (σε συμφωνία με τους θεσμούς) τον Οκτώβριο του νέου Προϋπολογισμού, αλλά και του 2ου φορολογικού νομοσχεδίου (με τον πολιτικό σχεδιασμό 4ετίας στο πεδίο των φοροελαφρύνσεων).
Στο θέμα των πλεονασμάτων, σύμφωνα με πληροφορίες, η συζήτηση κινείται σε δύο στάδια: ένα βραχυπρόθεσμο και ένα μακροπρόθεσμο.
Το βραχυπρόθεσμο στάδιο συνδέεται με την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των κερδών ομολόγων, ενώ το μακροπρόθεσμο συνδέεται με την αλλαγή του στόχου (σήμερα υπάρχει δέσμευση για 3,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα έως το 2022 και για σταδιακή απομείωση του στη συνέχεια προς το 2,2% του ΑΕΠ).
Η αλλαγή στόχου
Η εν λόγω παραμετρική αλλαγή στον στόχο των πλεονασμάτων δεν μπορεί να καταστεί εφικτή - όπως έχει ξεκαθαρίσει και η ίδια η κυβέρνηση - το νωρίτερο πριν από τα μέσα του 2020 για να τεθεί σε ισχύ από το 2021. Συνδέεται με νέα ανάλυση βιωσιμότητας χρέους η οποία θα λαμβάνει υπόψη το πολύ πιο χαμηλό πλέον κόστος δανεισμού του ελληνικού δημοσίου.
Όπως έγραφε το Capital.gr, τα στοιχεία του ΟΔΔΗΧ δείχνουν ότι το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους έχει υποχωρήσει στο 1,4%, δημιουργώντας έναν δημοσιονομικό χώρο της τάξης τουλάχιστον του 0,5% του ΑΕΠ. Αυτή η δημοσιονομική ελάφρυνση μάλιστα ισχύει από τώρα κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερα περιθώρια μείωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων όταν θα υπάρξει η σχετική πολιτική απόφαση στο μέλλον.
Το πρώτο βήμα
Το βραχυπρόθεσμο ωστόσο βήμα, δηλαδή η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των πλεονασμάτων, επιχειρείται να γίνει άμεσα, δηλαδή να συνδεθεί με την τέταρτη Αξιολόγηση.
Το βήμα συνδέεται με την αλλαγή του τρόπου που υπολογίζονται τα κέρδη ομολόγων (ANFA και SNP). Στην εποχή του δευτέρου μνημονίου λογιζόταν ως έσοδα και προσμετρούνταν στα πλεονάσματα.
Ωστόσο, στο τρίτο μνημόνιο ο ορισμός αυτός άλλαξε, τα κέρδη εξαιρέθηκαν (δηλαδή αφαιρούνται για να προκύψει το τελικό πρωτογενές πλεόνασμα). Αυτή η εξαίρεση διατηρήθηκε και στο καθεστώς της μετα - προγραμματικής Ενισχυμένης Εποπτείας.
Η Ελληνική πλευρά φέρεται να ζητά μία εκ νέου αλλαγή του ορισμού. Ουσιαστικά δηλαδή ζητά μία επιστροφή στην παλαιότερη κατάσταση.
Ένα εναλλακτικό σχέδιο που έχει επίσης τεθεί στο τραπέζι είναι η σύνδεση των εν λόγω εσόδων με δαπάνες για επενδύσεις, όπως αναφέρεται και στην απόφαση του Eurogroup του 2018 (αναφέρεται ότι τα κέρδη μπορούν να οδεύουν είτε για μείωση του χρέους είτε για επενδύσεις μετά από έγκριση των ΥΠΟΙΚ). Η εν λόγω εκδοχή προϋποθέτει ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που θα ρυθμίζει τον τρόπο με τον οποίο οι εν λόγω δαπάνες για επενδύσεις θα εξαιρούνται από το πρωτογενή πλεονάσματα.
Σε κάθε περίπτωση, η πορεία της διαπραγμάτευσης σχετίζεται άμεσα με την προσπάθεια της κυβέρνησης να επιταχύνει το σκέλος των μεταρρυθμίσεων που πλέον θα πρέπει να έχουν νέα μορφή με βάση το δικό της πρόγραμμα.
Επίσης, ειδική σημασία θα έχει και η πορεία του ΑΕΠ. Αύριο η ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται να ανακοινώσει τα στοιχεία του β' εξαμήνου, τα οποία θα συνδιαμορφώσουν τις προβλέψεις για το σύνολο του 2019, αλλά και για το 2020.
