Τους δύο λόγους που κρατούν την αξιολόγηση της Ελλάδας σε χαμηλά επίπεδα και μακριά από την επενδυτική βαθμίδα εξήγησε εμμέσως πλην σαφώς η Moody's, διαμηνύοντας έτσι πως περιμένει απτά αποτελέσματα σε αυτά τα μέτωπα προτού κρίνει ότι η ελληνική οικονομία μπορεί να βρεθεί στο κατώφλι του γκρουπ των χωρών με υψηλές αξιολογήσεις.
Σημειώνεται πως η αξιολόγηση που δίνει ο οίκος στην Ελλάδα είναι Β1 με σταθερές προοπτικές, διατηρώντας την έτσι τέσσερα σκαλοπάτια κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.
Σύμφωνα λοιπόν με τον οίκο, η Αχίλλειος πτέρνα της Ελλάδας είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει 1) στο μέτωπο της βιωσιμότητας της ανάπτυξης καθώς και 2) στον τραπεζικό της κλάδο. Όπως πάντως τονίζει η Moody’s, μετά τις εκλογές του Ιουλίου η Ελλάδα έχει ένα πιο σταθερό πολιτικό περιβάλλον, καθώς για πρώτη φορά από το 2009 κατάφερε ένα κόμμα να αποκτήσει αυτοδυναμία. Ωστόσο, το μακροοικονομικό προφίλ της Ελλάδας παραμένει αδύναμο, καθώς αντανακλά τη βελτίωση της εμπιστοσύνης των καταθετών μετά τον μηδενισμό του ELA και την πλήρη άρση των capital controls, ωστόσο, αντανακλά επίσης τις πολύ αδύναμες πιστωτικές συνθήκες που συνεχίζουν να υπάρχουν στην οικονομία, και οι οποίες χαρακτηρίζονται από το ακόμα υψηλό επίπεδο των προβληματικών δανείων των τραπεζών τα οποία και εξακολουθούν να αποτελούν τη μεγαλύτερη πρόκληση για τον κλάδο.
Οι προοπτικές της ανάπτυξης
Αν και εκτιμά ότι οι προοπτικές ανάπτυξης της Ελλάδας θα βελτιωθούν τα επόμενα δύο χρόνια, ωστόσο παραμένουν σημαντικά εμπόδια στη βιωσιμότητά της, όπως τα χαμηλά επίπεδα αποταμίευσης και οι χαμηλοί ρυθμοί επενδύσεων.
Η οικονομία της Ελλάδας αναπτύσσεται από τις αρχές του 2017 και αναμένει ότι η ανάκαμψη θα επιταχυνθεί ελαφρώς το 2019-2020, υποστηριζόμενη από τις ευνοϊκές συνθήκες της αγοράς εργασίας και τη βελτίωση της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων και των καταναλωτών τους τελευταίους μήνες. Η δημοσιονομική πολιτική θα στηρίξει την ανάκαμψη το 2020 και τα επόμενα χρόνια, σε αντίθεση με τα προηγούμενα αρκετά χρόνια, σημειώνει ο οίκος. Η ανταγωνιστικότητα του κόστους εργασίας βελτιώθηκε σημαντικά και η Ελλάδα κατάφερε να μειώσει ορισμένες από τις πολύ μεγάλες εσωτερικές και εξωτερικές ανισορροπίες, συμπεριλαμβανομένων των ιστορικά υψηλών ελλειμμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, αναφέρει η Moody's.
Όπως εκτιμά, η ανάπτυξη θα κινηθεί στο 2,5% το 2020-2021, τονίζοντας πως θα μπορούσε να είναι ισχυρότερη, ωστόσο αυτό θα εξαρτηθεί από την ανάκαμψη στις επενδύσεις. Σε αυτό θα λειτουργήσουν υποστηρικτικά οι κινήσεις στις οποίες έχει προχωρήσει η κυβέρνηση τους πέντε μήνες που βρίσκεται στην εξουσία, όπως οι μειώσεις φόρων, η μείωση γραφειοκρατίας και εμποδίων στις επενδύσεις. Ο οίκος επισημαίνει ωστόσο πως οι μακροπρόθεσμες προκλήσεις για την Ελλάδα περιλαμβάνουν τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία τα οποία επιδεινώνονται από το brain-drain.
Οι τράπεζες
Ο οίκος επισημαίνει πως οι πολύ αδύναμες πιστωτικές συνθήκες της Ελλάδας, αντικατοπτρίζουν τα συνεχιζόμενα υψηλά επίπεδα του χρέους του εγχώριου ιδιωτικού τομέα και το υψηλό απόθεμα των NPEs. Το χρέος του εγχώριου ιδιωτικού τομέα προς το ΑΕΠ ήταν περίπου 89% στο τέλος του 2018 από 118% το 2013, αντανακλώντας τη συνεχιζόμενη μείωση των ΝΡΕs από τις τράπεζες και την περαιτέρω αύξηση του ΑΕΠ, καθώς οι οικονομικές συνθήκες ομαλοποιούνται σταδιακά.
Η ποιότητα του ενεργητικού ωστόσο παραμένει η κύρια πρόκληση για τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες είχαν από τον Ιούνιο του 2019 είχαν περίπου 75,4 δισεκατομμύρια ευρώ NPEs. Οι τεράστιοι ακόμα όγκοι NPEs καταναλώνουν πόρους και μειώνουν την κερδοφορία και το κεφάλαιο των τραπεζών, επισημαίνει ο οίκος.
Ωστόσο, το σχέδιο "Ηρακλής" αποτελεί ένα ισχυρό όπλο στον δρόμο της βελτίωσης της ποιότητας του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών μέσω τιτλοποιήσεων, ενώ ο κλάδος αναμένεται να χρησιμοποιήσει και άλλα εργαλεία μείωσης των NPEs όπως οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, οι αναδιαρθρώσεις και οι διαγραφές.
Επίσης, όπως εκτιμά η Moody, μέσα στους επόμενους 12 με 18 μήνες οι ελληνικές τράπεζες θα επιχειρήσουν με αυξημένους ρυθμούς να αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές μέσω της έκδοσης μη εξασφαλισμένων τίτλων, καθώς το οικονομικό κλίμα θα βελτιώνεται περαιτέρω.
Σημειώνεται πως η αξιολόγηση που δίνει ο οίκος στην Ελλάδα είναι Β1 με σταθερές προοπτικές, διατηρώντας την έτσι τέσσερα σκαλοπάτια κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.
Σύμφωνα λοιπόν με τον οίκο, η Αχίλλειος πτέρνα της Ελλάδας είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει 1) στο μέτωπο της βιωσιμότητας της ανάπτυξης καθώς και 2) στον τραπεζικό της κλάδο. Όπως πάντως τονίζει η Moody’s, μετά τις εκλογές του Ιουλίου η Ελλάδα έχει ένα πιο σταθερό πολιτικό περιβάλλον, καθώς για πρώτη φορά από το 2009 κατάφερε ένα κόμμα να αποκτήσει αυτοδυναμία. Ωστόσο, το μακροοικονομικό προφίλ της Ελλάδας παραμένει αδύναμο, καθώς αντανακλά τη βελτίωση της εμπιστοσύνης των καταθετών μετά τον μηδενισμό του ELA και την πλήρη άρση των capital controls, ωστόσο, αντανακλά επίσης τις πολύ αδύναμες πιστωτικές συνθήκες που συνεχίζουν να υπάρχουν στην οικονομία, και οι οποίες χαρακτηρίζονται από το ακόμα υψηλό επίπεδο των προβληματικών δανείων των τραπεζών τα οποία και εξακολουθούν να αποτελούν τη μεγαλύτερη πρόκληση για τον κλάδο.
Οι προοπτικές της ανάπτυξης
Αν και εκτιμά ότι οι προοπτικές ανάπτυξης της Ελλάδας θα βελτιωθούν τα επόμενα δύο χρόνια, ωστόσο παραμένουν σημαντικά εμπόδια στη βιωσιμότητά της, όπως τα χαμηλά επίπεδα αποταμίευσης και οι χαμηλοί ρυθμοί επενδύσεων.
Η οικονομία της Ελλάδας αναπτύσσεται από τις αρχές του 2017 και αναμένει ότι η ανάκαμψη θα επιταχυνθεί ελαφρώς το 2019-2020, υποστηριζόμενη από τις ευνοϊκές συνθήκες της αγοράς εργασίας και τη βελτίωση της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων και των καταναλωτών τους τελευταίους μήνες. Η δημοσιονομική πολιτική θα στηρίξει την ανάκαμψη το 2020 και τα επόμενα χρόνια, σε αντίθεση με τα προηγούμενα αρκετά χρόνια, σημειώνει ο οίκος. Η ανταγωνιστικότητα του κόστους εργασίας βελτιώθηκε σημαντικά και η Ελλάδα κατάφερε να μειώσει ορισμένες από τις πολύ μεγάλες εσωτερικές και εξωτερικές ανισορροπίες, συμπεριλαμβανομένων των ιστορικά υψηλών ελλειμμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, αναφέρει η Moody's.
Όπως εκτιμά, η ανάπτυξη θα κινηθεί στο 2,5% το 2020-2021, τονίζοντας πως θα μπορούσε να είναι ισχυρότερη, ωστόσο αυτό θα εξαρτηθεί από την ανάκαμψη στις επενδύσεις. Σε αυτό θα λειτουργήσουν υποστηρικτικά οι κινήσεις στις οποίες έχει προχωρήσει η κυβέρνηση τους πέντε μήνες που βρίσκεται στην εξουσία, όπως οι μειώσεις φόρων, η μείωση γραφειοκρατίας και εμποδίων στις επενδύσεις. Ο οίκος επισημαίνει ωστόσο πως οι μακροπρόθεσμες προκλήσεις για την Ελλάδα περιλαμβάνουν τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία τα οποία επιδεινώνονται από το brain-drain.
Οι τράπεζες
Ο οίκος επισημαίνει πως οι πολύ αδύναμες πιστωτικές συνθήκες της Ελλάδας, αντικατοπτρίζουν τα συνεχιζόμενα υψηλά επίπεδα του χρέους του εγχώριου ιδιωτικού τομέα και το υψηλό απόθεμα των NPEs. Το χρέος του εγχώριου ιδιωτικού τομέα προς το ΑΕΠ ήταν περίπου 89% στο τέλος του 2018 από 118% το 2013, αντανακλώντας τη συνεχιζόμενη μείωση των ΝΡΕs από τις τράπεζες και την περαιτέρω αύξηση του ΑΕΠ, καθώς οι οικονομικές συνθήκες ομαλοποιούνται σταδιακά.
Η ποιότητα του ενεργητικού ωστόσο παραμένει η κύρια πρόκληση για τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες είχαν από τον Ιούνιο του 2019 είχαν περίπου 75,4 δισεκατομμύρια ευρώ NPEs. Οι τεράστιοι ακόμα όγκοι NPEs καταναλώνουν πόρους και μειώνουν την κερδοφορία και το κεφάλαιο των τραπεζών, επισημαίνει ο οίκος.
Ωστόσο, το σχέδιο "Ηρακλής" αποτελεί ένα ισχυρό όπλο στον δρόμο της βελτίωσης της ποιότητας του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών μέσω τιτλοποιήσεων, ενώ ο κλάδος αναμένεται να χρησιμοποιήσει και άλλα εργαλεία μείωσης των NPEs όπως οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, οι αναδιαρθρώσεις και οι διαγραφές.
Επίσης, όπως εκτιμά η Moody, μέσα στους επόμενους 12 με 18 μήνες οι ελληνικές τράπεζες θα επιχειρήσουν με αυξημένους ρυθμούς να αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές μέσω της έκδοσης μη εξασφαλισμένων τίτλων, καθώς το οικονομικό κλίμα θα βελτιώνεται περαιτέρω.
