Το δρόμο ώστε να παραταθεί η λειτουργία μίας ή δύο λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ μέχρι το 2030 χωρίς η εταιρεία να υποχρεώνεται σε ζημιές εξαιτίας του κόστους του διοξειδίου του άνθρακα, ανοίγει η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιστάθμιση του κόστους των εκπομπών που δικαιούνται συγκεκριμένοι κλάδοι της ενεργοβόρου βιομηχανίας.
Με ποιον τρόπο μπορεί να παραταθεί η λειτουργία τουλάχιστον μίας μονάδας λιγνίτη έως το 2030; Η Κομισιόν έθεσε σε διαβούλευση την αναθεωρημένη πρόταση για τις κατευθυντήριες γραμμές των κρατικών ενισχύσεων που έχουν ως στόχο την αντιμετώπιση της διαρροής του άνθρακα (δηλαδή της μετανάστευσης των βιομηχανιών σε περιοχές όπου δεν υπάρχει σύστημα φορολόγησης του άνθρακα).
Η πρόταση αυτή λοιπόν όχι απλώς διατηρεί το ποσοστό της αντιστάθμισης που θα λαμβάνουν μέχρι το 2030 οι μεγάλες βιομηχανίες αλουμινίου και χάλυβα, αλλά επιπλέον το αυξάνει, ενδεχομένως φτάνοντας έως και το 100% του κόστους που επιβαρύνει το κόστος ηλεκτρισμού, η φορολογία του άνθρακα.
Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής οι επιλέξιμοι τομείς μειώνονται σε 8 αντί για 14 που ήταν σήμερα. Μεταξύ των επιλέξιμων τομέων περιλαμβάνεται η παραγωγή αλουμινίου, η παραγωγή βασικού σιδήρου, χάλυβα και σιδηροκραμάτων.
Η μέγιστη ένταση της ενίσχυσης είναι 75% ωστόσο προβλέπεται δυνατότητα περαιτέρω μείωσης του έμμεσου κόστους εκπομπών CO2 ως ποσοστό επί της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της επιχείρησης, που μπορεί να φτάσει και το 100% σε περιπτώσεις που αποδεικνύεται ότι η επιβάρυνση του κόστους CO2 είναι δυσανάλογη για την επιχείρηση.
Όπως αναφέρει στο κείμενο της διαβούλευσης η Κομισιόν, στόχος των κατευθυντήριων γραμμών είναι να μειωθεί ο κίνδυνος της διαρροής άνθρακα ως προς το έμμεσο κόστος που προκύπτει για τις επιχειρήσεις από το σύστημα εμπορίας ρύπων (ETS) και ταυτόχρονα να δοθούν κίνητρα για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγικής διαδικασίας.
Τα κράτη μέλη μπορούν να αποζημιώσουν μέρος του έμμεσου κόστους που αντιμετωπίζουν βιομηχανικοί τομείς εξαιτίας του συστήματος ETS εφόσον ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Υπενθυμίζεται ότι το τρέχον σχήμα των κατευθυντήριων γραμμών λήγει στις 31 Δεκεμβρίου του 2020, ενώ το προτεινόμενο νέο σχήμα προβλέπεται να ισχύσει την περίοδο 2021 - 2030. Παράλληλα για τους μη επιλέξιμους κλάδους, όπως για παράδειγμα τη βιομηχανία τσιμέντου, η πρόταση της ΕΕ προβλέπει την αύξηση της φορολόγησης των εισαγόμενων προϊόντων.
Λιγνίτες
Η νέα αυξημένη αντιστάθμιση που θα εξασφαλίσουν ενεργοβόρες βιομηχανίες μπορεί να αποτελέσει το όχημα, πάνω στο οποίο θα μπορεί να διασφαλιστεί η βιώσιμη και κερδοφόρος λειτουργία τουλάχιστον μίας λιγνιτικής μονάδας της ΔΕΗ, ανεξαρτήτως του κόστους αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής CO2.
Εάν δηλαδή η ενέργεια της λιγνιτικής μονάδας, κατευθύνεται σε επιλέξιμες για αντιστάθμιση βιομηχανίες, τότε η λειτουργία της μονάδας θα είναι βιώσιμη: το κόστος των ρύπων δε θα επιβαρύνει τον βιομηχανικό πελάτη που θα αποζημιώνεται μέσω της αντιστάθμισης ενώ ταυτόχρονα η ΔΕΗ θα πληρώνεται κανονικά το πλήρες κόστος της συμπεριλαμβανομένων και των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων.
Πρακτικά, οι νέες κατευθυντήριες γραμμές, ανοίγουν το δρόμο ώστε η νέα μονάδα της ΔΕΗ Πτολεμαΐδα 5 να συνεχίσει να λειτουργεί με καύσιμο το λιγνίτη, ακόμη και μετά το 2023, έτος κατά το οποίο προγραμματίζει η εταιρεία να προχωρήσει η μετατροπή της μονάδας ώστε να χρησιμοποιεί εναλλακτικό καύσιμο.
Πληροφορίες θέλουν τις μεγάλες ενεργοβόρες βιομηχανίες της χώρας, που είναι επιλέξιμες για αντιστάθμιση, να είναι έτοιμες να καταθέσουν συγκεκριμένη πρόταση για διμερείς συμβάσεις που θα καλύπτουν το πλήρες κόστος για τουλάχιστον μία μονάδα λιγνίτη συμπεριλαμβανομένου και του κόστους των ρύπων.
Η συγκεκριμένη πρόταση αφενός θα δίνει λύση στο αδιέξοδο που αντιμετωπίζει η ΔΕΗ, καθώς το υψηλό κόστος ρύπων καθιστά ζημιογόνο τη λειτουργία των μονάδων λιγνίτη, αφετέρου θα δίνει διέξοδο στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ενεργοβόρες βιομηχανίες εξαιτίας του υψηλού ενεργειακού κόστους.
Τέλος, υπό προϋποθέσεις και εφόσον εξασφαλιστεί το πράσινο φως από την Κομισιόν, το σχήμα ηλεκτροδότησης της βιομηχανίας μέσω σύμβασης που θα συναφθεί με εταιρεία όχημα ειδικού σκοπού που θα δημιουργήσουν οι βιομηχανίες θα μπορούσε να "μετρήσει” και ως μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ, στο πλαίσιο της επίτευξης του στόχου για περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.
Με ποιον τρόπο μπορεί να παραταθεί η λειτουργία τουλάχιστον μίας μονάδας λιγνίτη έως το 2030; Η Κομισιόν έθεσε σε διαβούλευση την αναθεωρημένη πρόταση για τις κατευθυντήριες γραμμές των κρατικών ενισχύσεων που έχουν ως στόχο την αντιμετώπιση της διαρροής του άνθρακα (δηλαδή της μετανάστευσης των βιομηχανιών σε περιοχές όπου δεν υπάρχει σύστημα φορολόγησης του άνθρακα).
Η πρόταση αυτή λοιπόν όχι απλώς διατηρεί το ποσοστό της αντιστάθμισης που θα λαμβάνουν μέχρι το 2030 οι μεγάλες βιομηχανίες αλουμινίου και χάλυβα, αλλά επιπλέον το αυξάνει, ενδεχομένως φτάνοντας έως και το 100% του κόστους που επιβαρύνει το κόστος ηλεκτρισμού, η φορολογία του άνθρακα.
Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής οι επιλέξιμοι τομείς μειώνονται σε 8 αντί για 14 που ήταν σήμερα. Μεταξύ των επιλέξιμων τομέων περιλαμβάνεται η παραγωγή αλουμινίου, η παραγωγή βασικού σιδήρου, χάλυβα και σιδηροκραμάτων.
Η μέγιστη ένταση της ενίσχυσης είναι 75% ωστόσο προβλέπεται δυνατότητα περαιτέρω μείωσης του έμμεσου κόστους εκπομπών CO2 ως ποσοστό επί της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της επιχείρησης, που μπορεί να φτάσει και το 100% σε περιπτώσεις που αποδεικνύεται ότι η επιβάρυνση του κόστους CO2 είναι δυσανάλογη για την επιχείρηση.
Όπως αναφέρει στο κείμενο της διαβούλευσης η Κομισιόν, στόχος των κατευθυντήριων γραμμών είναι να μειωθεί ο κίνδυνος της διαρροής άνθρακα ως προς το έμμεσο κόστος που προκύπτει για τις επιχειρήσεις από το σύστημα εμπορίας ρύπων (ETS) και ταυτόχρονα να δοθούν κίνητρα για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγικής διαδικασίας.
Τα κράτη μέλη μπορούν να αποζημιώσουν μέρος του έμμεσου κόστους που αντιμετωπίζουν βιομηχανικοί τομείς εξαιτίας του συστήματος ETS εφόσον ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Υπενθυμίζεται ότι το τρέχον σχήμα των κατευθυντήριων γραμμών λήγει στις 31 Δεκεμβρίου του 2020, ενώ το προτεινόμενο νέο σχήμα προβλέπεται να ισχύσει την περίοδο 2021 - 2030. Παράλληλα για τους μη επιλέξιμους κλάδους, όπως για παράδειγμα τη βιομηχανία τσιμέντου, η πρόταση της ΕΕ προβλέπει την αύξηση της φορολόγησης των εισαγόμενων προϊόντων.
Λιγνίτες
Η νέα αυξημένη αντιστάθμιση που θα εξασφαλίσουν ενεργοβόρες βιομηχανίες μπορεί να αποτελέσει το όχημα, πάνω στο οποίο θα μπορεί να διασφαλιστεί η βιώσιμη και κερδοφόρος λειτουργία τουλάχιστον μίας λιγνιτικής μονάδας της ΔΕΗ, ανεξαρτήτως του κόστους αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής CO2.
Εάν δηλαδή η ενέργεια της λιγνιτικής μονάδας, κατευθύνεται σε επιλέξιμες για αντιστάθμιση βιομηχανίες, τότε η λειτουργία της μονάδας θα είναι βιώσιμη: το κόστος των ρύπων δε θα επιβαρύνει τον βιομηχανικό πελάτη που θα αποζημιώνεται μέσω της αντιστάθμισης ενώ ταυτόχρονα η ΔΕΗ θα πληρώνεται κανονικά το πλήρες κόστος της συμπεριλαμβανομένων και των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων.
Πρακτικά, οι νέες κατευθυντήριες γραμμές, ανοίγουν το δρόμο ώστε η νέα μονάδα της ΔΕΗ Πτολεμαΐδα 5 να συνεχίσει να λειτουργεί με καύσιμο το λιγνίτη, ακόμη και μετά το 2023, έτος κατά το οποίο προγραμματίζει η εταιρεία να προχωρήσει η μετατροπή της μονάδας ώστε να χρησιμοποιεί εναλλακτικό καύσιμο.
Πληροφορίες θέλουν τις μεγάλες ενεργοβόρες βιομηχανίες της χώρας, που είναι επιλέξιμες για αντιστάθμιση, να είναι έτοιμες να καταθέσουν συγκεκριμένη πρόταση για διμερείς συμβάσεις που θα καλύπτουν το πλήρες κόστος για τουλάχιστον μία μονάδα λιγνίτη συμπεριλαμβανομένου και του κόστους των ρύπων.
Η συγκεκριμένη πρόταση αφενός θα δίνει λύση στο αδιέξοδο που αντιμετωπίζει η ΔΕΗ, καθώς το υψηλό κόστος ρύπων καθιστά ζημιογόνο τη λειτουργία των μονάδων λιγνίτη, αφετέρου θα δίνει διέξοδο στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ενεργοβόρες βιομηχανίες εξαιτίας του υψηλού ενεργειακού κόστους.
Τέλος, υπό προϋποθέσεις και εφόσον εξασφαλιστεί το πράσινο φως από την Κομισιόν, το σχήμα ηλεκτροδότησης της βιομηχανίας μέσω σύμβασης που θα συναφθεί με εταιρεία όχημα ειδικού σκοπού που θα δημιουργήσουν οι βιομηχανίες θα μπορούσε να "μετρήσει” και ως μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ, στο πλαίσιο της επίτευξης του στόχου για περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.
