Ερχονται χιλιάδες 63.000 «λουκέτα» και απολύσεις

Εξαιρετικά δυσοίωνες έως εφιαλτικές είναι οι προβλέψεις για την πορεία της αγοράς τους επόμενους μήνες.



Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ, στο δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους 63.000 επιχειρήσεις -κυρίως μικρομεσαίες- κινδυνεύουν να «κατεβάσουν ρολά», αφήνοντας στον δρόμο περίπου 138.000 εργαζόμενους, ενώ νέες περικοπές περιμένουν τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα.

Οπως αναφέρει το Ινστιτούτο, η τελευταία κρίση που κορυφώθηκε με την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων επιδείνωσε σημαντικά τα πραγματικά μεγέθη των επιχειρήσεων, ενώ το κλείσιμο της συμφωνίας με τους θεσμούς δεν οδήγησε σε αναστροφή του αρνητικού κλίματος. Αντίθετα, οι ενδείξεις ανάσχεσης της υφεσιακής πορείας που παρουσιάστηκαν το δεύτερο εξάμηνο του 2014 άρχισαν να αναστρέφονται σημαντικά κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2015.

Η λύση που επιλέχθηκε στο τέλος της διαπραγμάτευσης, υπογραμμίζει η ΓΣΕΒΕΕ, παρότι αποσόβησε την άτακτη χρεοκοπία, επέτεινε τα αδιέξοδα για τις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες εκτός από την υπερχρέωση και την κάθετη πτώση της εσωτερικής ζήτησης έχουν να αντιμετωπίσουν ένα εξαιρετικά εχθρικό περιβάλλον ρυθμίσεων, που πλήττει τον ανταγωνισμό και οδηγεί σε περαιτέρω ολιγοπώληση της αγοράς. Το ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ εκτιμά ότι εξαιτίας της εφαρμογής του νέου εμπροσθοβαρούς προγράμματος λιτότητας στο επόμενο εξάμηνο θα σημειωθεί εκ νέου σημαντική υποχώρηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Δεν είναι τυχαίο πως το ισοζύγιο αρνητικών και θετικών επιχειρηματικών προσδοκιών για το δεύτερο εξάμηνο του 2015 εκτοξεύτηκε στα επίπεδα της περιόδου 2011-2012, ενώ σε όλους τους επιμέρους δείκτες οικονομικών προσδοκιών καταγράφονται συντριπτικά αρνητικές επιδόσεις και απαισιοδοξία για πάνω από επτά στις δέκα επιχειρήσεις.
Ερχονται χιλιάδες 63.000 «λουκέτα» και απολύσεις

Αύξηση της παραοικονομίας
Ειδικότερα, με βάση την έρευνα που διεξήχθη σε συνεργασία με την εταιρεία Marc στο διάστημα 21 έως 27 Ιουλίου σε δείγμα 1.005 μικρών επιχειρήσεων, το 46,3% των επιχειρήσεων θεωρεί ως πολύ πιθανό τον κίνδυνο λουκέτου (έναντι 32,9% στην αντίστοιχη έρευνα Φεβρουαρίου 2015), ενώ άμεσο κίνδυνο κλεισίματος το επόμενο εξάμηνο αντιμετωπίζει το 27,3 % των μικρών επιχειρήσεων.
Εκτιμάται ότι η μείωση επιχειρήσεων το επόμενο εξάμηνο θα είναι 63.000 και θα αφορά κυρίως τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, ενώ δεν αποκλείεται να παρατηρηθεί το φαινόμενο της μετατόπισης μέρος αυτών στον άτυπο τομέα της οικονομίας ή της μεταφοράς της έδρας. Ανησυχητική είναι η εικόνα σχετικά με τις μελλοντικές ροές απασχόλησης.

Ερχονται χιλιάδες 63.000 «λουκέτα» και απολύσεις

Οι προοπτικές για το επόμενο εξάμηνο παραμένουν αρνητικές, καθώς σχεδόν μία στις τέσσερις επιχειρήσεις προβλέπει μείωση του απασχολούμενου προσωπικού. Εντονο παρουσιάζεται το φαινόμενο στις επιχειρήσεις μεγαλύτερου μεγέθους (που απασχολούν από πέντε άτομα και άνω), όπου είναι εμφανής η πρόθεσή τους να προβούν σε νέα αναδιάρθρωση των θέσεων και του κόστους απασχόλησης, προκειμένου να ανταποκριθούν στα νέα οικονομικά βάρη και την αναιμική αναπτυξιακή προοπτική. Σύμφωνα με το σενάριο βάσης του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ, τα πιθανά λουκέτα επιχειρήσεων, που βρίσκονται στο «κόκκινο», συνεπάγονται κίνδυνο απώλειας 138.000 θέσεων συνολικής απασχόλησης (εργοδότες, αυτοαπασχολούμενοι, μισθωτοί).

Αδυναμία πληρωμής
Επιπλέον, το 41,1% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό να μειώσει μισθούς ή ώρες εργασίας στο επόμενο εξάμηνο, ενώ δεδομένης της έλλειψης προοπτικής για αύξηση της ζήτησης και των επενδύσεων, η πρακτική αυτή θα συνεχίσει να αποτελεί λύση ανάγκης για τις επιχειρήσεις.
Στο πεδίο των φορολογικών υποχρεώσεων, παρά τις ευεργετικές ρυθμίσεις των 100 δόσεων για φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές που αξιοποίησαν οι επιχειρήσεις μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2015 (τρεις στις δέκα δηλώνουν ότι έχει κάνει αίτηση υπαγωγής έναντι 11% για την προηγούμενη ρύθμιση), παραμένει η εκπεφρασμένη αδυναμία τους να εκπληρώσουν τις υψηλές φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις στο επόμενο εξάμηνο (το 37,9% δηλώνει αδυναμία πληρωμής). Μεγάλο μέρος των καθυστερημένων οφειλών αφορά τις ασφαλιστικές οφειλές προς το κύριο ασφαλιστικό ταμείο των επαγγελματιών, τον ΟΑΕΕ (35,6%).

Τέλος, παρότι ο επιχειρηματικός κόσμος εμφανίζεται αρκετά επιφυλακτικός και διχασμένος από τις πολιτικές διεργασίες και τη νέα εκλογική μάχη, θεωρούν ότι η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επικείμενες εκλογές καλείται, μαζί με την εξασφάλιση πολιτικής σταθερότητας, να αναζητήσει «λύσεις» για την επίτευξη οικονομικής ανάκαμψης και αποκατάστασης του κλίματος εμπιστοσύνης.

Βαρύς ο «λογαριασμός» των capital controls στην αγορά
Το 43% των επιχειρήσεων αδυνατεί να καταβάλει έγκαιρα τους μισθούς, παρότι μία στις τέσσερις έχει μειώσει τις αποδοχές των υπαλλήλων

Εξαιρετικά βαρύς είναι ο «λογαριασμός» που πληρώνει η αγορά από την επιβολή των capital controls. Σύμφωνα με την έρευνα του IME-ΓΣΕΒΕΕ, η μείωση του κύκλου εργασιών συνολικά για τις επιχειρήσεις κινήθηκε μεσοσταθμικά στο 48%, ενώ η κατανάλωση υποχώρησε κατά 50% ή κατά 3,8 δισ. ευρώ κατά το διάστημα αυτό. Σε επίπεδο απασχόλησης, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015, χάθηκαν 25.000 (εκ των οποίων οι 15.000 ήταν μισθωτής απασχόλησης, ενώ μία στις τέσσερις επιχειρήσεις δήλωσε ότι έχει μειώσει τις αποδοχές των υπαλλήλων.

Επιπλέον, το 43% των επιχειρήσεων αδυνατεί να καταβάλει έγκαιρα τους μισθούς, ενώ παραμένει, αν και μειούμενο (39% έναντι 43%), το καθεστώς εφαρμογής ευέλικτων μορφών απασχόλησης. Στα υπόλοιπα μεγέθη, τρεις στις τέσσερις επιχειρήσεις διαπιστώνουν και σε αυτό το εξάμηνο μείωση της ζήτησης (75,4%), των παραγγελιών (77,1%) και επιδείνωση της ρευστότητας (81,7%). Περαιτέρω, ο δείκτης αποεπένδυσης κινείται σε υψηλά επίπεδα, καθώς το 49,8% των επιχειρήσεων δήλωσε μείωση των επενδύσεων στο προηγούμενο εξάμηνο, ενώ μόνο το 4,9% αύξησε τις επενδύσεις. Η κατάσταση αυτή αποτελεί προάγγελο μιας συνέχισης της διολίσθησης της ελληνικής οικονομίας σε ένα νέο φαύλο κύκλο ύφεσης - αποεπένδυσης - υποαπασχόλησης των παραγωγικών συντελεστών. Τέλος, επιπτώσεις υπάρχουν και στην τσέπη του καταναλωτή, αφού έχει διπλασιαστεί ο αριθμός των επιχειρήσεων που δηλώνει ότι θα αυξήσει τις τιμές στο επόμενο εξάμηνο εξαιτίας της αύξησης των φόρων (από το 5,7% στο 12,6%).