Αύξηση του ΑΕΠ κατά 4 δισ. ευρώ και 32.000 θέσεις εργασίας από την καινοτομία

Αύξηση του ΑΕΠ κατά 4 δισ. ευρώ, 32.000 άμεσες και έμμεσες νέες θέσεις εργασίας, ανάσχεση της μετανάστευσης και επαναπατρισμό επιστημόνων που έφυγαν τα τελευταία χρόνια από τη χώρα, μπορεί να επιφέρει η εφαρμογή της πολιτικής ενίσχυσης των επιχειρήσεων για δράσεις έρευνας και καινοτομίας στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ.





Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από τη μελέτη του Ισραηλινού Οργανισμού ΥΟΖΜΑ σχετικά με τη χρηματοδότηση των δράσεων αυτών, που παραδόθηκε στο υπουργείο Ανάπτυξης και συζητήθηκε στο Συμβούλιο Καινοτομίας το οποίο συνεδρίασε σήμερα υπό τον υπουργό Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Κωστή Χατζηδάκη.

Μετά τη συνεδρίαση ο υπουργός δήλωσε: «Την προηγούμενη εβδομάδα, στην επίσκεψη της κ. Μέρκελ στην Αθήνα, θα έλεγα πως την παράσταση "έκλεψε" η συνάντησή της με τις νεοφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις. Γιατί εκεί φάνηκε πως υπάρχει και η δυναμική Ελλάδα, η Ελλάδα που δεν το βάζει κάτω, το παλεύει και νικάει.

Αυτή την Ελλάδα θέλουμε να στηρίξουμε με τη στρατηγική για την καινοτομία. Στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην εισήγηση που λάβαμε από τον Ισραηλινό Οργανισμό YOZMA, βάσει μιας συμβάσεως που είχαμε νωρίτερα υπογράψει. Αυτή η στρατηγική συζητήθηκε σήμερα στο Συμβούλιο Καινοτομίας».

Όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης, οι πέντε άξονες της μελέτης προβλέπουν:

Πρώτον, την ενίσχυση του θεσμού του Venture Capital.

Δεύτερον, τη θεσμοθέτηση στην Ελλάδα αυτού που λέγεται στα αγγλικά "Chief Technology Officer", ενός συντονιστή για θέματα τεχνολογίας και καινοτομίας σε κεντρικό επίπεδο.

Τρίτον, τη δημιουργία και στελέχωση γραφείων μεταφοράς τεχνογνωσίας στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά κέντρα, προκειμένου με αυτό τον τρόπο να διευκολυνθεί η σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή.

Τέταρτον, την προώθηση των λεγόμενων «θερμοκοιτίδων» επιχειρήσεων, προκειμένου να στηριχθεί στην πράξη η νεανική και νεοφυής επιχειρηματικότητα, πράγμα που θα γίνει από το νέο ΕΣΠΑ.

Και πέμπτον, παροχή κινήτρων για να υπάρξει και στην Ελλάδα, το σύστημα αυτό που είναι γνωστό διεθνώς ως «Επιχειρηματικοί Άγγελοι», (Business Angels) που είναι ένας θεσμός που στηρίζει τη νεανική επιχειρηματικότητα.

«Αυτός είναι και ο λόγος που με κατεύθυνση του ίδιου του πρωθυπουργού στο καινούργιο ΕΣΠΑ θα διπλασιαστούν τα κονδύλια που θα διατεθούν για την καινοτομία από το 4% του συνολικού προϋπολογισμού που ήταν μέχρι σήμερα, στο 8%» είπε ο υπουργός.

Η μελέτη

Ο Ισραηλινός Οργανισμός ανέλαβε την εκπόνηση εξειδικευμένων μελετών για τη διαμόρφωση της στρατηγικής καινοτομίας και χρηματοδότησης της επιχειρηματικότητας, στο πλαίσιο της συμφωνίας που υπέγραψε τον Οκτώβριο 2013 ο υπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Κωστής Χατζηδάκης κατά την επίσκεψη κυβερνητικού κλιμακίου υπό τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά στο Ισραήλ.

Η μελέτη προτείνει τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων για δράσεις έρευνας και καινοτομίας με ποσό συνολικού ύψους 1,17 δισ. ευρώ την προσεχή επταετία (δηλαδή κατά την περίοδο υλοποίησης του νέου ΕΣΠΑ), κεφάλαια τα οποία με τη μόχλευση ιδιωτικών πόρων μπορούν μέχρι και να διπλασιαστούν, και περιλαμβάνει πέντε άξονες πολιτικής. Ειδικότερα:

Α. Η δραστηριοποίηση του Ταμείου Νέας Οικονομίας (ΤΑΝΕΟ) ως «fund of funds» στον τομέα του επιχειρηματικού κεφαλαίου (venture capital) προτείνεται να γίνει με τρεις τρόπους:

1. Συμμετοχή του ΤΑΝΕΟ σε νέες εταιρίες επιχειρηματικού κεφαλαίου σε συνδυασμό με παροχή κινήτρων σε διεθνείς αντίστοιχες εταιρίες προκειμένου να συμμετάσχουν και αυτές. Στόχος είναι η χρηματοδότηση επιχειρήσεων που κατατάσσονται στο επίπεδο του early stage.

2. ​Επένδυση του ΤΑΝΕΟ σε υπάρχουσες ελληνικές εταιρίες επιχειρηματικού κεφαλαίου.

3. ​ Πιθανή δυνατότητα και συνεπενδύσεων του ΤΑΝΕΟ σε επιχειρήσεις early stage με ταυτόχρονη προσέλκυση επενδύσεων από ξένα κεφάλαια για τις ίδιες επιχειρήσεις. Η επένδυση του ΤΑΝΕΟ δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το ύψος της αντίστοιχης του ξένου επενδυτή.

Β. Σύσταση θέσης Συντονιστή Τεχνολογίας στο υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας που θα στελεχωθεί από άτομο με εμπειρία τόσο από τον χώρο της επιστήμης όσο και από τις επιχειρήσεις και θα διαχειρίζεται τη χρηματοδότηση των επενδύσεων στους τομείς έρευνας και τεχνολογίας.

Η αξιολόγηση των προτάσεων για ενίσχυση που θα υποβάλουν οι επιχειρήσεις θα είναι επαγγελματικού επιπέδου και με αυστηρά κριτήρια. Βασικά κριτήρια επιλογής των προτάσεων θα είναι η ενσωμάτωση καινοτομίας, η δυνατότητα εμπορικής προώθησης των προϊόντων στις ξένες αγορές, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας ενώ θα δίνεται έμφαση σε προϊόντα που θα παράγονται στην Ελλάδα ή με Έλληνες υπεργολάβους. Προβλέπεται επίσης ότι το 70% της επένδυσης στους τομείς αυτούς θα πρέπει να διοχετεύεται σε μισθούς, το 33% αυτού σε μισθούς μηχανικών (ή άλλων ειδικών επιστημόνων) και το 25% σε μισθούς νεοπροσλαμβανόμενων. Οι επενδύσεις που θα επιτυγχάνουν, θα επιστρέφουν στο Δημόσιο το 3% του τζίρου τους.

Γ. Μεταφορά Τεχνολογίας

Σύσταση Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας σε κάθε Πανεπιστήμιο που κάνει επιστημονική έρευνα. Το κράτος θα συνεισφέρει στα Γραφεία κεφάλαια διπλάσια από αυτά που θα συγκεντρώνουν από τον ιδιωτικό τομέα. Σε πρώτη φάση θα ενισχυθούν 15 Ακαδημαϊκά ιδρύματα με την παροχή χρηματοδότησης για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων των γραφείων για τέσσερα χρόνια. Τα Γραφεία Μεταφοράς Τεχνολογίας μεταξύ άλλων θα αναζητούν χρηματοδότηση από τη βιομηχανία, θα εκπροσωπούν τους ερευνητές και θα διαχειρίζονται τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας.

Δ. «Θερμοκοιτίδες» Τεχνολογίας

Ανάπτυξη του θεσμού των «θερμοκοιτίδων» επιχειρήσεων στους τομείς: Πληροφορικής-Επικοινωνιών, Φαρμάκων-Βιοτεχνολογίας, Ενέργειας, Τροφίμων και Αγροτικής Οικονομίας. Οι θερμοκοιτίδες υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις παρέχοντας πρόσβαση σε κεφάλαια, τεχνολογία, συμβουλευτική υποστήριξη, χώρους εγκατάστασης κ.α.

E. Επιχειρηματικοί Άγγελοι

Φοροαπαλλαγές για business angels (επιχειρηματικοί άγγελοι, ιδιώτες επενδυτές που παρέχουν κεφάλαια ή / και συμβουλευτικές υπηρεσίες κατά την ίδρυση μιας επιχείρησης, στους οποίους περιλαμβάνονται και η οικογένεια ή το κοινωνικό περιβάλλον του επιχειρηματία). Η επένδυση σύμφωνα με την πρόταση θα εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα του ατόμου ή της επιχείρησης που διαθέτει τα κεφάλαια. Προϋπόθεση θα πρέπει να είναι ωστόσο, οι δαπάνες για έρευνα της επιχείρησης που λαμβάνει τη χρηματοδότηση να καλύπτουν τουλάχιστον το 70 % του συνόλου των δαπανών της.

Η συνεδρίαση

Στη σημερινή συνεδρίαση του Συμβουλίου παρουσιάστηκε εισήγηση του Συντονιστή Καινοτομίας Γιάννη Παπαδόπουλου σχετικά με τη διαμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας των business angels, με βάση το καθεστώς που εφαρμόζεται σε χώρες όπως Ισραήλ, ΗΠΑ, Ολλανδία και σχετικές μελέτες του ΟΟΣΑ.

Σύμφωνα με την παρουσίαση, το πλαίσιο λειτουργίας του θεσμού στις χώρες αυτές περιλαμβάνει:

- Πιστοποίηση των business angels με θέσπιση ελάχιστων προϋποθέσεων που πρέπει να πληρούν ως προς τα κεφάλαια και την εμπειρία που διαθέτουν.

- Θέσπιση κινήτρων προκειμένου να προσελκύσουν επενδυτικά κεφάλαια. Στις περισσότερες χώρες τα κίνητρα είναι φορολογικά.

- Δημιουργία μητρώου επενδύσεων μέσω του οποίου θα παρακολουθείται η πορεία της επένδυσης και θα πιστοποιείται η επιλεξιμότητα του επενδυτή για τις φοροαπαλλαγές (πχ, δεν θεωρείται angel investment επένδυση διάρκειας έξι μηνών)

- Θέσπιση περιορισμών ως προς το προφίλ της επένδυσης: σύμφωνα με τη μελέτη του ΥΟΖΜΑ, τις μελέτες του ΟΟΣΑ κλπ, για να μπορεί να χαρακτηριστεί μια επένδυση angel investment θα πρέπει να πληρεί συγκεκριμένες προδιαγραφές: ενδεικτικά 70% της επένδυσης να είναι σε έρευνα και ανάπτυξη, εκ του οποίου 70% στη χώρα, και επίσης 70% του συνόλου να είναι σε μισθούς προσωπικού υψηλής προστιθέμενης αξίας ετησίως.