Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο καθώς πλέον και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες κατέθεσαν αίτημα για την παροχή έκτακτης ρευστότητας.
Το αίτημα μεταφέρθηκε στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος για λογαριασμό των Alpha Bank, Eurobank, Τράπεζας Πειραιώς και Εθνικής.
Αίτημα για ενεργοποίηση του Μηχανισμού Παροχής Έκτακτης Ρευστότητας ELA - (Emergency Liquidity Assistance) κατέθεσε πριν από λίγη ώρα η Τράπεζα της Ελλάδος προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι η ρευστότητα στις τράπεζες βρίσκεται σε δραματικό σημείο και η εκροή καταθέσεων είναι μεγαλύτερη απ' ότι αρχικά είχε υπολογισθεί.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές το ποσό το οποίο έχουν αιτηθεί οι τέσσερις τράπεζες είναι σημαντικά υψηλότερο απ' ότι είχε κατ' αρχήν γραφτεί για τις Alpha και Eurobank. Είναι δε τόσο μεγάλο, λένε οι ίδιες πηγές μέσα από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, που επιβεβαιώνουν τη ζημιά που έχει προκαλέσει η πολιτική αβεβαιότητα.
Δραματικές εξελίξεις - Αίτημα για παροχή ρευστότητας από τον ELA κατέθεσαν και οι τέσσερις τράπεζες - Προσέφυγε στην ΕΚΤ η Τράπεζα της Ελλάδος
Η αγορά έχει στεγνώσει, τα αποθέματα των τραπεζών έχουν εξαντληθεί καθώς μικροκαταθέτες αλλά και μεγάλοι αποταμιευτές έχουν αποσύρει τεράστια ποσά τον τελευταίο καιρό. Μόνο την Παρασκευή λένε οι ίδιες πηγές, η απόσυρση κεφαλαίων μπορεί να έχει φτάσει το 1 δισ. ευρώ.
Οι ραγδαίες αυτές εξελίξεις προκαλούν σεισμό, λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές και αποτελούν ηχηρό καμπανάκι για πολύ μεγάλη ζημιά που έχει υποστεί η οικονομία.
Υπενθυμίζεται ότι το πρωί της Παρασκευής έγινε γνωστό ότι μόνο η Eurobank και η Alpha Bank, αιτήθηκαν χρηματοδοτική γραμμή στήριξης από τον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας (ELA) μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος. Και οι δύο τράπεζες είχαν επιβεβαιώσει το γεγονός τονίζοντας ότι πρόκειται για μια προληπτική κίνηση.
Στελέχη της Εθνικής Τράπεζας και της Πειραιώς υποστήριζαν ότι δεν θα καταφύγουν στον έκτακτο μηχανισμό, ωστόσο, αργά το βράδυ η κατάσταση άλλαξε προς το χειρότερο.
Πότε προσφεύγουν
Η προσφυγή στο ELA πραγματοποιείται για να αντιμετωπιστούν οι παρούσες ανάγκες ρευστότητας, λόγω της σχετικής υποχώρησης που εμφανίζεται στο επίπεδο των καταθέσεων αλλά και τη συμμετοχή των τραπεζών στις εκδόσεις εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, καθώς και των εξελίξεων περί το ελβετικό φράγκο, σημειώνουν οι ίδιες πηγές.
Σημειώνεται ότι, η προσφυγή στο ELA βαρύνεται με αρκετά μεγαλύτερο κόστος, με επιτόκιο 1,55% έναντι επιτοκίου 0,05% με το οποίο δίδεται η βασική χρηματοδότηση της ΕΚΤ.
Τα αιτήματα των τραπεζών θα συζητηθούν πλέον άμεσα από την ΕΚΤ. Το ELA χορηγείται έπειτα από έγκριση της ΕΚΤ, αλλά βρίσκεται υπό την ευθύνη της εθνικής κεντρικής τράπεζας και δίνεται μόνο σε βιώσιμες τράπεζες, ενώ είναι απαραίτητη η παροχή εγγυήσεων.
Τι συνέβη
Η εκροή καταθέσεων μέσα στον Δεκέμβριο προφανώς επέτεινε τις πιέσεις για προσφυγή σε έναν μηχανισμό που, υπενθυμίζεται, βαρύνεται με υψηλότερο κόστος, συγκεκριμένα με επιτόκιο της τάξης του 1,55% αντί επιτοκίου 0,05% που έχει η βασική χρηματοδότηση.
Οι εξελίξεις γύρω από το ελβετικό φράγκο και την ισοτιμία με το ευρώ προκαλούν πλήγμα στις ελληνικές τράπεζες που κάποιοι το υπολογίζουν πάνω από 1,5 δισ. ευρώ. Σε συνδυασμό με την έλλειψη ρευστότητας λόγω της εκροής καταθέσεων και της κάλυψης εκδόσεων εντόκων του δημοσίου από το τραπεζικό σύστημα, ήρθε η απόφαση για προσφυγή στον ELA με τα αιτήματα των δύο τραπεζών να συζητούνται την επόμενη εβδομάδα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Πάντως, από όλες τις πλευρές συνιστάται ψυχραιμία και τονίζεται πως η όποια εκροή καταθέσεων είναι ελεγχόμενη και δεν μπορεί να δημιουργήσει άμεσο πρόβλημα στις τράπεζες και την οικονομία.
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών Γκ. Χαρδούβελης είχε πει ότι η εκροή καταθέσεων είναι της τάξης των 3 δισ. ευρώ. Σε ανακοίνωσή της πριν μερικές ημέρες η Τράπεζα της Ελλάδος είχε αναφέρει ότι είναι απόλυτα ελεγχόμενη η κατάσταση στις ελληνικές τράπεζες αλλά παρακολουθείται στενά. «Με αφορμή δημοσιεύματα που αφορούν σε εκροές καταθέσεων από τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει ότι η κατάσταση βρίσκεται υπό απόλυτο έλεγχο. Η Τράπεζα της Ελλάδος, μαζί με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και παρεμβαίνουν όποτε αυτό είναι αναγκαίο», ανέφερε η ανακοίνωση.
Φαίνεται ότι οι επόμενες ημέρες έκρυβαν πολύ αρνητικές εξελίξεις...
Εκτακτη
Αξίζει να σημειωθεί ότι η προσφυγή στον ELA είναι έκτακτη και δεν μπορεί να διαρκέσει πάνω από 6 μήνες. Γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη της ΕΚΤ αλλά υπό τον απόλυτο έλεγχο της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας που ανήκουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Ο μηχανισμός ELA αξιοποιείται σε έκτακτες περιπτώσεις και έχει προσωρινό χαρακτήρα. Παραχωρείται σε φερέγγυα πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ρευστότητα μέσω των αγορών ή μέσω της συνήθους συμμετοχής τους σε πράξεις ρευστότητας.
Σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΚΤ, η ΤτΕ θα πρέπει να ενημερώνει εγκαίρως το ΔΣ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε ποια τράπεζα έδωσε, πόσα χρήματα, πότε θα επιστραφούν, τους λόγους που το έκανε, την πιστοληπτική αξιολόγηση της τράπεζας, τυχόν συστημικές επιδράσεις κλπ. Μάλιστα σε περίπτωση που η ρευστότητα που δίνεται σε μια τράπεζα ξεπερνά τα 500 εκατ ευρώ τότε η ΤτΕ είναι υποχρεωμένη να ενημερώσει εκ των προτέρων την ΕΚΤ και να λάβει σχετική άδεια.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν προσφύγει ξανά στον έκτακτο μηχανισμό προκειμένου να ενισχύσουν τη ρευστότητά τους. Εγινε την περίοδο 2011- 2012 όταν η μαζική απόσυρση καταθέσεων είχε «γονατίσει» τις τράπεζες οι οποίες χρειάστηκαν περί τα 124 δισ. ευρώ για να ορθοποδήσουν. Η εντυπωσιακή πρόοδος της ελληνικής οικονομίας και των τραπεζών οδήγησε μέσα σε δύο χρόνια στην απαγκίστρωση από τον ELA.