Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τα σενάρια για συγχωνεύσεις

Η «επόμενη ημέρα» για τις τράπεζες, εφόσον υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές της χώρας, θα έλθει με πολλά και καθοριστικής σημασίας ανοιχτά ζητήματα.




Στην πρώτη γραμμή φυσικά το πότε θα λειτουργήσουν κανονικά τα πιστωτικά ιδρύματα, αλλά και το ανοιχτό πλέον θέμα της ανακεφαλαιοποίησής τους, τα σενάρια για συγχωνεύσεις, καθώς και το μείζον θέμα των καταθέσεων.

Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι η διασφάλιση της ευρωπαϊκής πορείας της Ελλάδας θα απομακρύνει τον κίνδυνο «κουρέματος» των καταθέσεων.

Στην περίπτωση μη συμφωνίας οι τράπεζες πτωχεύουν, περιέρχονται στον έλεγχο του Ευρωσυστήματος και τίθενται σε εκκαθάριση. Ο εκκαθαριστής θα οριστεί από το Ευρωσύστημα και όταν οι τράπεζες ανοίξουν εκ νέου θα συναλλάσσονται με ένα άλλο νόμισμα. Οι τράπεζες χάνουν τα περιουσιακά τους στοιχεία με πρώτες τις θυγατρικές τους στο εξωτερικό.

Συναλλαγές και περιορισμοί
Εφόσον υπογραφεί συμφωνία τότε η κατάσταση στο τραπεζικό σύστημα θα αρχίσει να ομαλοποιείται σταδιακά. Κατ’ αρχήν θα γίνει δυνατή η παροχή επαρκούς ρευστότητας μέσω του ELA στις συστημικές τράπεζες. Οι τράπεζες αναμένεται, σε αυτήν την περίπτωση, να ανοίξουν ή την επόμενη Τρίτη ή την Τετάρτη και τα υπόλοιπα καταστήματά τους, χωρίς όμως να αρθούν οι περιορισμοί που ισχύουν τώρα.

Η επιστροφή στην «κανονικότητα», στην κανονική δηλαδή διενέργεια συναλλαγών εκτιμάται πως μπορεί να ξεκινήσει από τις 20 Ιουλίου, με συνέχιση των capital controls, τα οποία πάντως θα διαφέρουν σε σχέση με τα ισχύοντα σήμερα.

Το όριο των ημερήσιων συναλλαγών θα είναι αυξημένο (πιθανόν στα 120 ευρώ) και οι συναλλαγές θα πραγματοποιούνται και στα γκισέ των τραπεζών. Σταδιακά το όριο θα επεκταθεί και θα υπολογίζεται σε μηνιαία βάση τόσο από τα ATM’s όσο και από τα ταμεία των τραπεζών. Θα οριστούν κάποιοι περιορισμοί σε ό,τι αφορά τις συναλλαγές με το εξωτερικό οι οποίοι σιγά- σιγά θα διευρύνονται και αυτοί. Θα ξεκινήσει να αποκαθίσταται σταδιακά η λειτουργία των πιστωτικών ιδρυμάτων σε ό,τι αφορά τις τραπεζικές εργασίες. Θα ξεκινήσουν να δίνονται πιστώσεις ώστε να βοηθηθεί η ομαλή λειτουργία του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.

Καταθέσεις και φόβοι για «κούρεμα»
Προχθές ο Β. Σόιμπλε δήλωνε ότι κανείς δεν ξέρει πώς θα τελειώσει η τραπεζική αργία στην Ελλάδα. Τα πράγματα δεν μπορούν να συνεχίσουν όπως είναι τώρα, σημείωνε ο Γερμανός υπουργός εντείνοντας την αγωνία χιλιάδων καταθετών. Μιλώντας στο Mega η πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Λούκα Κατσέλη αναφερόμενη στο θέμα του «κουρέματος» επισήμανε ότι «αυτό έχει να κάνει με τη φερεγγυότητα των τραπεζών. Οι εποπτικές αρχές και κυρίως η ΕΚΤ μαζί με τον Μηχανισμό Σταθερότητας, εγγυώνται τη σταθερότητα και τη φερεγγυότητα κάθε τράπεζας. Όσο γρηγορότερα μπει το τραπεζικό σύστημα σε ομαλή λειτουργία τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα κουρέματος». Η ίδια σημείωσε ότι «γίνονται προσπάθειες να ανοίξουν τα υποκαταστήματα σε 2- 4 ημέρες και να μπορέσουμε να προβούμε σε πολλές περισσότερες τραπεζικές υπηρεσίες και σταδιακά να ομαλοποιηθούν όλες οι τραπεζικές λειτουργίες όσο γρηγορότερα γίνεται».

Ωστόσο διευκρίνισε πως τα capital control θα παραμείνουν πολύ καιρό: «Με συμφωνία η ΕΚΤ θα αρχίσει να δίνει πάλι καινούργια ρευστότητα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα», κάτι που «θα επιτρέψει και τη λήξη της τραπεζικής αργίας που μπορεί να γίνει αμέσως ή πάρα πολύ γρήγορα αλλά και την άρση στην κίνηση κεφαλαίων, όχι αναγκαστικά ταυτόχρονα».

Πάντως, όπως τονίζουν παράγοντες της τραπεζικής αγοράς, η ζημιά η οποία έχει προκληθεί στις τράπεζες από την τραπεζική αργία, είναι μεγάλη και κανένας στην παρούσα φάση δεν μπορεί ακριβώς να την αποτιμήσει. Τα προβλήματα των τραπεζών συνοψίζονται στα κόκκινα δάνεια που έχουν αυξηθεί σημαντικά, στα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών και ιδιαίτερα στους τίτλους που λόγω της υποβάθμισής τους από τους διεθνείς οίκους έχασαν την αξία τους και στο ότι δεν εκτελούνται τραπεζικές εργασίες.

Ανακεφαλαιοποίηση
Τα δεδομένα αυτά διαμορφώνουν ένα νέο αρνητικό περιβάλλον για τις τράπεζες οι οποίες, όπως φαίνεται, θα χρειαστεί να ανακεφαλαιοποιηθούν. Οι τρόποι της ανακεφαλαιοποίησης αναμένεται να αποφασιστούν, αφού ξεκινήσει η κανονική λειτουργία τους.Ελληνες τραπεζίτες στο Reuters υπολογίζουν τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών σε 10-14 δισ. ευρώ.

Σε πρώτη φάση -μετά την επίτευξη συμφωνίας, οπότε θα υπάρξει και αναβάθμιση των ενεχύρων και των τίτλων των τραπεζών- θα αποτιμηθούν τα κεφάλαια των τραπεζών και οι νέες κεφαλαιακές ανάγκες, αφού οι τράπεζες περάσουν από διαδικασία stress tests.

Διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης με ίδια μέσα bail in
Η ΕΚΤ δεν είναι καθόλου βέβαιο πως στην περίπτωση της χώρας μας θα προκρίνει κούρεμα των καταθέσεων μέσω της διαδικασίας του bail in. Αν πάντως αυτό συμβεί, τότε εκτιμάται πως θα εφαρμοστεί σε καταθέσεις που υπερβαίνουν τα 100.000 ευρώ ανά καταθέτη ανά τράπεζα και δεν θα αποδώσει, διότι οι καταθέσεις στην Ελλάδα είναι πολύ μικρότερων ποσών.

Στην περίπτωση πάντως του bail in, επειδή στη χώρα μας δεν έχει υιοθετηθεί η σχετική κοινοτική οδηγία δεν αποκλείεται, νομικά τουλάχιστον, το «κούρεμα» των καταθέσεων από μικρότερα ποσά. Σε κάθε περίπτωση πριν από τους καταθέτες, τις περιουσίες τους θα χάσουν οι μέτοχοι και οι ομολογιούχοι των τραπεζών. Στη συνέχεια ο ESM θα δώσει ό,τι επιπλέον κεφάλαια χρειαστούν οι τράπεζες.

Στην περίπτωση του bail in θα εξεταστεί και το σενάριο συγχώνευσης των τραπεζών ώστε να μειωθούν τα κόστη. Οι τέσσερις τράπεζες να συγχωνευθούν σε δύο, κάτι το οποίο επίσης συναντά αντίλογο, καθώς δημιουργείται μεγάλη συγκέντρωση του τραπεζικού συστήματος.

Ανακεφαλαιοποίηση με τη διαδικασία του bail out
Οι τράπεζες μπορούν να ανακεφαλαιοποιηθούν με τη διαδικασία του bail out. Σε αυτήν την περίπτωση πάλι θα πρέπει να εξετασθεί μέσω stress tests η κεφαλαιακή τους θέση. Στη συνέχεια θα πραγματοποιηθεί ό,τι περίπου και στην προηγούμενη ανακεφαλαιοποίηση, δηλαδή τα κεφάλαια που θα τοποθετηθούν στις ελληνικές τράπεζες θα δοθούν από τους ιδιώτες μετόχους και η διαφορά θα καλυφθεί από κεφάλαια του ESM. Σε αυτήν την περίπτωση οι ιδιώτες μέτοχοι διατηρούν κομμάτι της περιουσίας τους και ασφαλώς δεν γίνεται κούρεμα των καταθέσεων. To σενάριο αυτό, το οποίο είναι και το ηπιότερο, φαίνεται πως είναι και αυτό που τελικώς θα προκριθεί.