Διορία έως το Σάββατο δίνουν οι Ευρωπαίοι εταίροι στην Ελλάδα προκειμένου να έλθει σε συμφωνία με τους θεσμούς και να αποφευχθεί το Grexit.
Η ελληνική πλευρά προσήλθε χθες στο Eurogroup χωρίς να προσκομίσει νέες προτάσεις, ωστόσο όπως αναφέρουν οι πληροφορίες ο νέος υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος παρουσίασε το σχέδιο της κυβέρνησης το οποίο θα στηρίζεται σε δύο άξονες. Ο ένας θα προβλέπει ένα βραχυπρόθεσμο πρόγραμμα ώστε να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες της χώρας και έτσι να αποφευχθεί ένα πιθανό «ατύχημα» στις τράπεζες και ο δεύτερος ένα πρόγραμμα σε βάθος διετίας που θα καλύπτει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας και παράλληλα θα περιλαμβάνεται αναπτυξιακό «πακέτο», αλλά και ρύθμιση του χρέους.
Και στις δύο περιπτώσεις η Ελλάδα θα αναλαμβάνει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την υλοποίηση σοβαρών μεταρρυθμίσεων, αλλά και δημοσιονομικής προσαρμογής. Το πρώτο «πακέτο» είναι πιθανό να έχει ως «μαγιά» την τελευταία πρόταση Γιούνκερ, ενώ στο δεύτερο «πακέτο», που θα είναι ουσιαστικά Μνημόνιο, θα τίθενται επί τάπητος όλα τα ζητήματα (ασφαλιστικό, εργασιακές σχέσεις κ.λπ.).
Ελληνικό σχέδιο δύο σημείων για τη χρηματοδότηση της οικονομίας
Σήμερα η ελληνική κυβέρνηση θα υποβάλει επίσημο αίτημα προς τον ESM για τη χρηματοδότηση ενός νέος προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας, το οποίο και θα εξεταστεί στη σημερινή τηλεδιάσκεψη του Eurogroup.
Παράλληλα, οι εταίροι ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση να καταθέσει το αργότερο μέχρι την Παρασκευή το πρωί ολοκληρωμένο πακέτο προτάσεων με μέτρα, μεταρρυθμίσεις και προαπαιτούμενα.
Εφόσον αυτό κριθεί επαρκές -ως βάση συζήτησης- τότε η συγκεκριμένη πρόταση θα παραπεμφθεί στους θεσμούς ώστε να καταλήξουν σε συνεργασία με την ελληνική ομάδα εργασίας στην τελική συμφωνία, η οποία θα πρέπει να επικυρωθεί στο Eurogroup του Σαββάτου. Ενώ αρχικά είχε υπάρξει η πληροφορία ότι το Eurogroup θα συνεδρίαζε την Κυριακή, λίγο πριν από τη διπλή Σύνοδο Κορυφής, κάποιοι υποστήριξαν ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος, ώστε να είναι διαχειρίσιμη πιθανή εμπλοκή στο παρά πέντε, πράγμα που έχει συμβεί ουκ ολίγες φορές.
Οι εταίροι σε επίπεδο Eurogroup, εφόσον υπάρξει συμφωνία, θα ζητήσουν δύο δεσμεύσεις από την Ελλάδα. Η μία θα έχει να κάνει με την υλοποίηση της ενδιάμεσης συμφωνίας και η άλλη μία ρητή αποδοχή από την πλευρά της χώρας για νέο πρόγραμμα που θα βασίζεται σε άξονες που θα έχουν αποφασιστεί εκ των προτέρων.
Εφόσον τα παραπάνω εξελιχθούν ομαλά, τότε θα ανοίξει ο δρόμος για μερική αποκατάσταση της ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Αφενός θα δοθεί δάνειο-γέφυρα προς τη χώρα ύψους 7 - 10 δισ. ευρώ, ώστε να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδος για το διάστημα που θα μεσολαβήσει έως την οριστική συμφωνία, και αφετέρου θα ανοίξει ο δρόμος ώστε η ΕΚΤ να αυξήσει τη ρευστότητα προς τις τράπεζες και να αρχίσει η στοιχειώδης λειτουργία των τραπεζών και κατ΄ επέκτασιν της οικονομίας.
Σύμφωνα με το Ansa, ο Αλ. Τσίπρας θα ζητήσει ποσό ύψους 7 δισ. ευρώ εντός των επόμενων 48 ωρών προκειμένου να αντιμετωπίσει την επείγουσα κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, το αίτημα του πρωθυπουργού έχει σκοπό στην κάλυψη των ληξιπρόθεσμων δανειακών υποχρεώσεων της χώρας ώστε να αποφύγει τη χρεοκοπία.
Τη μερική αισιοδοξία πάντως που είχε διαφανεί ενίσχυσε και η δήλωση του Ευκλ. Τσακαλώτου μετά τη λήξη του Eurogroup ότι «υπάρχει η πολιτική βούληση για ένα νέο ξεκίνημα».
Στην απευκταία περίπτωση, που διαψευσθούν οι προσδοκίες, είναι κάτι περισσότερο από σαφές ότι η χώρα εισέρχεται σε περιπέτεια και ουδείς είναι σε θέση να εκτιμήσει το πόσο μεγάλη θα είναι και τη «δραχμή» να πλησιάζει όσο ποτέ.
Παρασκήνιο
Η ημέρα δεν ξεκίνησε πάντως με τις καλύτερες προϋποθέσεις, τόσο σε επίπεδο Eurogroup όσο και Συνόδου Κορυφής. Οι δηλώσεις ήταν από επιφυλακτικές απέναντι στη χώρα μέχρι και εμπρηστικές, όπως για παράδειγμα αυτή της προέδρου της Λιθουανίας.
Αρχικά μάλιστα δημιουργήθηκε έντονος εκνευρισμός από τη διαρροή της είδησης ότι η Ελλάδα προσήλθε χωρίς προτάσεις στο Eurogroup. Εν συνεχεία πάντως όταν και ο πρόεδρος του Eurogroup Γ. Ντάισελμπλουμ μίλησε για τον οδικό χάρτη επίτευξης συμφωνίας, επέστρεψε η ηρεμία. Θετικές ήταν μάλιστα και οι διαρροές για τη στάση και την παρουσία του Ευκλ. Τσακαλώτου στο παρθενικό του Eurogroup.
Εν συνεχεία, ήρθε και το non paper από το Μαξίμου που περιέγραφε τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης.
Συγκεκριμένα ανέφερε: «Το σημερινό (χθεσινό) Eurogroup δεν είχε σκοπό να πάρει αποφάσεις, αλλά να προετοιμάσει τη Σύνοδο Κορυφής. Η ελληνική πλευρά έχει καταθέσει προτάσεις από την προηγούμενη Τρίτη, οι οποίες παραμένουν στο τραπέζι με ορισμένες βελτιώσεις.
Οι προτάσεις αυτές περιλαμβάνουν τις μεταρρυθμίσεις, τη χρηματοδότηση, το επενδυτικό πρόγραμμα καθώς και τη ρύθμιση του χρέους. Οι προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης θα συζητηθούν σήμερα και αύριο, ώστε, σύντομα, να κλείσει μια αμοιβαία επωφελής συμφωνία με βάση και την εντολή του δημοψηφίσματος. Συμφωνία που, παράλληλα, θα αποκαθιστά τη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα».
Παροχή βοήθειας με αυστηρές προϋποθέσεις
Το Eurogroup καλωσόρισε τον νέο Ελληνα υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, ο οποίος παρουσίασε την κατάσταση στην Ελλάδα μετά το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου.
Στο Eurogroup ανταλλάχθηκαν απόψεις για τα επόμενα βήματα.
Μετά τη συνάντηση, ο πρόεδρος του Eurogroup Γιερoύν Ντάισεμπλουμ ανακοίνωσε ότι η ελληνική κυβέρνηση θα υποβάλει ένα νέο αίτημα για χρηματοδοτική βοήθεια από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), το οποία αναμένεται να υποβληθεί σήμερα.
Το Eurogroup είναι έτοιμο να κάνει τηλεδιάσκεψη την ίδια ημέρα που θα λάβει το αίτημα.
Μετά την υποβολή του αιτήματος, ο πρόεδρος του Eurogroup θα ζητήσει από τους θεσμούς, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να εκτιμήσουν και να αναλύσουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας και τη βιωσιμότητα του χρέους. Με βάση την εκτίμηση αυτή, το Eurogroup θα μπορέσει να λάβει την απόφαση για το αν μπορούν να ξεκινήσουν οι επίσημες διαπραγματεύσεις.
«Ολα αυτά πρέπει να γίνουν σε λίγες ημέρες, καθώς έχουμε ελάχιστο χρόνο», δήλωσε ο κ. Ντάισεμπλουμ.
Σύμφωνα με τους κανονισμούς του ESM και τις συνθήκες της Ε.Ε., η οικονομική βοήθεια προς τις χώρες-μέλη παρέχεται κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις. Η προηγούμενη συμφωνία για οικονομική βοήθεια μεταξύ της Ελλάδας και του EFSM έληξε στις 30 Ιουνίου 2015.
Αξιόπιστες προτάσεις ζήτησαν οι Ευρωπαίοι υπουργοί
Να καταθέσει αξιόπιστες προτάσεις κάλεσαν χθες την ελληνική κυβέρνηση οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης προσερχόμενοι στη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup. Μάλιστα, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόφσκις έφθασε στο σημείο να πει ότι παρότι «δεν είναι στόχος μας η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, αν δεν αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη με ένα πλήρες πακέτο συμφωνίας, δεν μπορεί να αποκλειστεί το Grexit».
Ο κ. Ντομπρόφσκις τόνισε σε έντονο ύφος ότι η πρόοδος της προηγούμενης χρονιάς χάθηκε και τώρα απαιτείται ξεκάθαρη στρατηγική για την επόμενη μέρα. Έναν τόνο χαμηλότερα κινήθηκε στις δηλώσεις του ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ: «Είμαστε προετοιμασμένοι να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για τη συνοχή της Ευρωζώνης. Το όποιο πακέτο λύσης θα πρέπει να είναι αξιόπιστο. Ελπίζω να φθάσουμε σε λύση. Θα δούμε τι έχει να πει η ελληνική πλευρά, ποιες προτάσεις θα βάλει στο τραπέζι». Ο επίτροπος Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί επανέλαβε πως «η μπάλα είναι στην ελληνική πλευρά, λύσεις υπάρχουν, αλλά πρώτα πρέπει να δούμε αξιόπιστες προτάσεις» και συμπλήρωσε ότι «η Κομισιόν είναι έτοιμη να δουλέψει για να χτίσουμε το νέο πρόγραμμα».
Ιδιαίτερα σκληρός στις δηλώσεις του ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ανέφερε ότι «πρέπει να ρωτήσετε την Ελλάδα αν θα παραμείνει στο ευρώ» και συμπλήρωσε: «Η ελληνική κυβέρνηση δεν ήθελε πρόγραμμα και ο ελληνικός λαός το καταψήφισε. Σεβόμαστε την απόφασή του, αλλά εκτός προγράμματος η Ευρωζώνη δεν μπορεί να βοηθήσει την Ελλάδα». Ερωτηθείς για το ζήτημα της διαγραφής χρέους, το απέκλεισε παραπέμποντας στις ευρωπαϊκές συνθήκες: «Οποιος γνωρίζει τις Συνθήκες της Ε.Ε. ξέρει ότι μια διαγραφή χρέους εμπίπτει στις απαγορεύσεις διάσωσης της Ε.Ε.».
Ακόμα πιο σκληρός εμφανίστηκε ο υπουργός Οικονομικών της Μάλτας Εντουαρντ Σικλούνα, ο οποίος έδωσε πιθανότητες 50%-50% για παραμονή ή αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωζώνη και τόνισε ότι υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης προς την ελληνική πλευρά. Εξάλλου, αντίθετος σε πρόγραμμα-γέφυρα δήλωσε ο Φινλανδός υπουργός Οικονομικών Αλεξάντερ Στουμπ.
Πάντως, αναφορικά με το ζήτημα του ελληνικού χρέους κάθε άλλο παρά ενιαία ήταν η στάση που τήρησαν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης στις δηλώσεις τους πριν από το Eurogroup. Ο Ιρλανδός υπουργός Μάικλ Νούναν ανέφερε ότι το θέμα αποτελεί μέρος των διαπραγματεύσεων, ενώ αντιθέτως ο Σλοβάκος ομόλογός του, Πέτερ Καζιμίρ, το χαρακτήρισε «κόκκινη γραμμή» για τη χώρα του. Ο Ισπανός υπουργός Λουί ντε Γκίντος είπε ότι «δεν είναι η αναδιάρθρωση του χρέους το θέμα στην παρούσα συγκυρία», αλλά με τη διατύπωση αυτή άφησε ορθάνοιχτο παράθυρο για ελάφρυνση του χρέους σε επόμενη φάση.