Πόλεμος στο λαθρεμπόριο καπνικών με νέα, σύγχρονα «όπλα»

Με παρεμβάσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα, ώστε να ελέγχεται πλήρως η διακίνηση των προϊόντων αλλά και την υιοθέτηση αυστηρότερων ποινών για τους παραβάτες, φιλοδοξεί το νέο σχέδιου νόμου να αντιμετωπίσει το λαθρεμπόριο καπνικών που παρουσιάσθηκε.




Ο υπουργός Επικρατείας, Παναγιώτης Νικολούδης σημείωσε μάλιστα πως το φαινόμενο ξεφεύγει από τα στενά όρια του οικονομικού εγκλήματος καθώς συνδέεται με το «οργανωμένο έγκλημα» -σε αντίθεση με άλλα είδη λαθρεμπορίου στη χώρα, όπως των αλκοολούχων ποτών- και παράλληλα μπορεί να έχει πολύ σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Το φαινόμενο είπε, έχει λάβει επιδημικές διαστάσεις, προσθέτοντας ότι ένα στα πέντε τσιγάρα που καταναλώνονται σήμερα στην Ελλάδα υπολογίζεται πως είναι προϊόν λαθρεμπορίου. Όπως έγινε γνωστό, το νομοσχέδιο αναμένεται να τεθεί προς διαβούλευση μέχρι τις 10 Αυγούστου, ενώ στις αρχές Σεπτεμβρίου θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή. Το σχέδιο νόμου εισάγει τα εξής νέα στοιχεία:

[1] Ένα νέο σύστημα αδειοδότησης κάθε δραστηριότητας που έχει σχέση με την εφοδιαστική αλυσίδα καπνικών προϊόντων: Για τον σκοπό αυτό, ιδρύονται δύο κεντρικές βάσεις δεδομένων στη Διεύθυνση των ΕΦΚ και ΦΠΑ της Τελωνειακής Υπηρεσίας του υπουργείου Οικονομικών. Η πρώτη αφορά τους παραγωγούς καπνού και τις καπνοβιομηχανίες, ενώ η δεύτερη αφορά κάθε άλλη εμπορική ή επιχειρηματική δραστηριότητα εντός της εφοδιαστικής αλυσίδας καπνών και των προϊόντων τους. Για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες εντός της εφοδιαστικής αλυσίδας, ο κάθε ενδιαφερόμενος θα λαμβάνει ένα μοναδικό αριθμό μητρώου διακινητή καπνικών, το οποίο θα αναγράφεται υποχρεωτικά σε κάθε εμπορική συναλλαγή του, ώστε αυτή να μπορεί εύκολα να ταυτοποιηθεί και να ανιχνευθεί.

[2] Ένα σύγχρονο σύστημα ιχνηλασιμότητας στην εφοδιαστική αλυσίδα: Στο πλαίσιο αυτό, προβλέται να αντικατασταθούν οι ταινίες φορολογίας που φέρουν σήμερα οι συσκευασίες με άλλες ένσημες ταινίες, στις οποίες θα πιστοποιείται απλώς η καταβολή των νόμιμων δασμών ή φόρων αλλά και η αυθεντικότητα του προϊόντος. Η ταινία αυτή θα φέρει αναγνωριστικά στοιχεία που θα επιτρέπουν την επαλήθευση της αυθεντικότητας από τις ελεγκτικές υπηρεσίες με τη βοήθεια ειδικής φορητής συσκευής. Για την εξυπηρέτηση του συστήματος θα δημιουργηθεί στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων μια κεντρική βάση δεδομένων με την οποία θα μπορεί να συνδέεται κάθε μέρος του συστήματος ώστε να είναι δυνατή η καταχώριση, η παρακολούθηση και η ανίχνευση των απαιτούμενων στοιχείων. Κάθε προϊόν καπνού που δεν θα μπορεί να ιχνηλατηθεί θα αντιμετωπίζεται ως λαθρεμπόρευμα. Για την καλύτερη αντιμετώπιση του φαινομένου προβλέπεται η ίδρυση εντος του ΣΔΟΕ ενός ενιαίου επιχειρησιακού κέντρου δίωξης, το οποίο θα λειτουργεί ως ενιαία εθνική μονάδα ανάλυσης και διαχείρισης των πληροφοριών. Η αρμοδιότητα του κέντρου αυτού θα επεκτείνεται σε όλα τα προϊόντα που υπόκεινται σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ).

Κυρώσεις
Αλλαγές εισάγονται και στο επίπεδο των κυρώσεων, οι οποίες αυστηροποιούνται. Έτσι, εφεξής η σοβαρή τελωνειακή παράβαση θα τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο μέχρι 30.000 ευρώ, το οποιο σε περίπτωση υποτροπής θα τριπλασιάζεται, ενώ ως τελωνειακή παράβαση θα αντιμετωπίζεται (και όχι μόνο ως ποινικό αδίκημα) η κυκλοφορία προϊόντων καπνού χωρίς ενεργοποιημένη ένσημη ταινία φορολογίας και ασφάλειας. Για την πράξη αυτή, θα επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο από 40 μέχρι 100 ευρώ ανά πακέτο λιανικής, ενώ σε περίπτωση υποτροπής θα τριπλασιάζεται και θα αφαιρείται η άδεια λειτουργίας του παραβάτη για διάστημα τριών ετών. Επιπλέον, ποινικές κυρώσεις προβλέπονται τόσο όταν η παράβαση γίνεται κατ' επάγγελμα όσο και από εγκληματική οργάνωση.

Χάνονται φόροι
Σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ υπολογίζονται οι διαφυγόντες φόροι που στερειται το Δημόσιο από το λαθρεμπόριο καπνικών. Σύμφωνα με έρευνα του ΙΟΒΕ το διάστημα 2009-2013 οι διαφυγόντες φόροι από τα καπνικά ξεπέρασαν τα 2 δισ. ευρώ, ενώ μόνο το 2014 εκτιμάται ότι θα υπερέβησαν τα 700 εκατ. ευρώ.