Με τον νόμο 4336, που δημοσιεύτηκε στις 14 Αυγούστου, ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση των αλλαγών στο ασφαλιστικό, ενώ, όπως είναι γνωστό, θα ακολουθήσει και δεύτερος κύκλος τον Οκτώβριο, μετά τις εκλογές με την όποια κυβέρνηση προκύψει.
Πέρα από όσα έχουν συμπεριληφθεί στο κείμενο της συμφωνίας και είναι γνωστά, όπως η σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ, η αναπροσαρμογή και αύξηση των εισφορών για μεγάλες ομάδες ασφαλισμένων κ.λ.π., είναι δύσκολο να προβλέψει κανένας τι άλλο θα περιλαμβάνει η ατζέντα στο πλαίσιο της νέας μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού.
Ωστόσο, εκείνο που μπορούμε σήμερα να σχολιάσουμε είναι τις ήδη ψηφισμένες αλλαγές, πολλές από τις οποίες έχουν τεθεί ήδη σε εφαρμογή.
Στο πλαίσιο αυτό μπορούμε να περιγράψουμε τις νέες ρυθμίσεις με τρεις λέξεις: Σκληρότητα - αδικία - προχειρότητα. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά του νέου νομοθετήματος.
Ας δούμε, όμως, το νέο πλαίσιο πιο αναλυτικά και με συγκεκριμένα παραδείγματα, που τεκμηριώνουν τον ανωτέρω χαρακτηρισμό.
Είναι πολύ σκληρό, όταν δεν προβλέπεται εξαίρεση από τις ανατροπές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ούτε για τους πάσχοντες από βαριές και ανίατες ασθένειες. Όπως είναι γνωστό για συγκεκριμένες κατηγορίες αναπηρίας, όπως παραπληγικοί, τυφλοί, νευροπαθείς, μεταμοσχευμένοι κ.λπ. δίνεται η δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.
Αυτό ήταν απόλυτα λογικό και παράλληλα ευεργετικό για τα άτομα με αυτές τις μορφές αναπηρίας, που κατάφερναν να μπουν στην αγορά εργασίας παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες και να εργαστούν έστω για 15 χρόνια, με δεδομένο μάλιστα ότι το προσδόκιμο ζωής τους είναι χαμηλότερο από τα 60 έτη.
Μπορούν οι άνθρωποι αυτοί να εργάζονται μέχρι τα 62 ή τα 67; Κάποιοι παράγοντες από τα συναρμόδια υπουργεία μιλούν για διορθώσεις που θα γίνουν, αλλά μένει να το δούμε.
Είναι μεγάλη αδικία για κάποιον εργαζόμενο που συμπλήρωσε το ηλικιακό όριο για συνταξιοδότηση στις 14 Αυγούστου, ημερομηνία δημοσίευσης του νέου νόμου και όχι στις 13 του ίδιου μήνα να περιμένει μέχρι και πέντε χρόνια αργότερα για να πάρει τη σύνταξή του. Ειδικότερα, όταν συμβαίνει να είναι σήμερα άνεργος, αυτή η ανατροπή είναι ιδιαίτερα άδικη και επώδυνη. Ακόμη πιο άδικη είναι η ρύθμιση που προβλέπει τη χορήγηση μόνο της αναλογικής σύνταξης και μάλιστα μειωμένης κατά 40% σε πολλές περιπτώσεις. Συντάξεις δηλαδή που καταλήγουν να αποτελούν απλά βοηθήματα των 200 ευρώ.
Είναι μεγάλη η προχειρότητα με την οποία συντάχθηκαν πολλές από τις ασφαλιστικές ρυθμίσεις, όταν οι ασάφειες είναι τέτοιες που ακόμη και οι συντάκτες τους αδυνατούν να τις ερμηνεύσουν. Και βέβαια δεν ευθύνονται οι συντάκτες όταν πήραν στο παρά πέντε κείμενα από τους πολιτικούς τους προϊσταμένους, προϊόντα μιας συμφωνίας που έγινε με ό,τι μας έδωσαν οι «θεσμοί» και χωρίς την παραμικρή διαπραγμάτευση.
Το αποτέλεσμα είναι να μη γνωρίζει κανένας σήμερα τι ισχύει για πολλές ομάδες εργαζομένων σε σχέση με το συνταξιοδοτικό τους καθεστώς. Ψηφίστηκαν οι ρυθμίσεις συνοδευόμενες από δύο πίνακες με τα ηλικιακά όρια, χωρίς να μπορεί να εξηγήσει κανένας από τις αρμόδιες υπηρεσίες σε τι αφορά ο πρώτος και σε τι ο δεύτερος πίνακας.
Αναμένεται βέβαια η έκδοση υπουργικών αποφάσεων και εγκυκλίων που θα έχουν διευκρινιστικό χαρακτήρα , αλλά τι αλήθεια μπορεί να διορθωθεί με τον τρόπο αυτό από ένα καθ’ όλα προβληματικό νομοθέτημα; Το υπουργείο Εργασίας προχώρησε στη σύσταση επιτροπής για μελέτη εκ νέου του ασφαλιστικού. Επειδή συμμετέχουν στην επιτροπή έγκριτοι νομικοί και ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί θα ασχοληθούν και με μεγάλα νομικά προβλήματα των τελευταίων ρυθμίσεων, πολλές από τις οποίες -όπως οι ίδιοι λένε- έχουν έντονα τα στοιχεία της αντισυνταγματικότητας;
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές, θα πρέπει να ασχοληθεί αμέσως με τα μεγάλα νέα προβλήματα που έχουν ανακύψει μετά τις νομοθετικές παρεμβάσεις στον τομέα αυτό και να προβεί στις αναγκαίες διορθώσεις.