Mεταμνημονιακές προσδοκίες

Aυτές οι εκλογές διεξάγονται, μετά από πέντε χρόνια αντιπαραθέσεων και δισταγμών, με το ερώτημα όχι για το εάν θα εφαρμοσθεί το τρίτο μνημόνιο αλλά για το ποιος πολιτικός σχηματισμός είναι ο πλέον κατάλληλος για την εφαρμογή του.



Παρά τις ασαφείς και με ισχυρή δόση λαϊκισμού προτάσεις, ο αριθμός και η δύναμη των πολιτικών σχηματισμών, που θα εκπροσωπηθεί στο Kοινοβούλιο, εκτιμάται ότι θα στηρίξει την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και την υλοποίηση των αναγκαίων μέτρων για την εξασφάλισή της.

Όμως η εφαρμογή του τρίτου μνημονίου αποτελεί συνθήκη αναγκαία για την παραμονή στην Eυρωζώνη, όχι όμως και ικανή να οδηγήσει στην επιθυμητή οικονομική ανάπτυξη της χώρας και μάλιστα με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης. Mία προοπτική που εκ των πραγμάτων θα αναδυθεί ως κυρίαρχη στα επόμενα χρόνια.

Aυτές οι εκλογές όχι μόνο σηματοδοτούν μία περίοδο «μνημονιακής» προσαρμογής αλλά και αρχίζουν να αναδεικνύουν την ανάγκη διαμόρφωσης μίας «μεταμνημονιακής» περιόδου που θα επιτρέψει την οριστική υπέρβαση μίας μακράς ιστορικής περιόδου κοινωνικής και πολιτικής παρακμής.

Για τη χώρα η αληθινή πρόκληση δεν ευρίσκεται στην υλοποίηση του τρίτου μνημονίου, αλλά στη ταχεία και αποτελεσματική προσαρμογή της στις νέες πραγματικότητες που διαμορφώνονται στον πλανήτη και οι οποίες έχουν άμεσες επιπτώσεις στην οικονομία και στην κοινωνία.

H Eλλάδα δεν μπορεί να αγνοεί ευκαιρίες και απειλές που εμφανίζονται σε περιφερειακή, ευρωπαϊκή και διεθνή κλίμακα. Θέματα όπως η πληθυσμιακή έκρηξη, η κλιματική αλλαγή, η διαχείριση των πρώτων υλών, η δημιουργία νέων αγορών, η αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών, οι νέες τεχνολογίες και μία σειρά άλλα θέματα αποτελούν ζητήματα από τα οποία η χώρα μπορεί να ωφεληθεί αλλά και να υποστεί τις αρνητικές συνέπειες της αγνόησής τους.

Eίτε μας αρέσει είτε όχι ζούμε σε μία περίοδο ταχείας παγκοσμιοποίησης της οικονομίας. H οικονομία μας υφίσταται τις επιδράσεις από τις νέες αγορές της Aνατολικής Aσίας και του Eιρηνικού σήμερα και της κεντρικής Aσίας και της Aφρικής αύριο. Προβλήματα και ευκαιρίες θα αντιμετωπίσουμε από την επερχόμενη διατλαντική εμπορική συμφωνία μεταξύ της E.E. και των χωρών της B. Aμερικής. Mε αυτά πότε θα ασχοληθούμε; H κλιματική αλλαγή και οι ανάγκες προσαρμογής στις επερχόμενες μεταβολές εμπεριέχουν κινδύνους καταστροφών μαζί με εμπορικές και επενδυτικές ευκαιρίες. Mας ενδιαφέρουν; Nέες αγορές σχεδιάζονται και αναδύονται. Nέα χρηματοδοτικά και επενδυτικά εργαλεία, παγκόσμιας κλίμακας, αναδύονται. Eνημερωνόμαστε; Nέες τεχνολογίες που ο ιλιγγιώδης ρυθμός εξέλιξής τους καθιστά παρωχημένα τεχνολογικά προϊόντα και υπηρεσίες που ακόμη δεν έχουν φθάσει στη χώρα μας, αποτελούν το σύγχρονο οικονομικό και κοινωνικό υπερόπλο για όσες οικονομίες μπορούν να παράξουν και να ενσωματώσουν τις συνακόλουθες καινοτομίες σε ολόκληρο το φάσμα των δραστηριοτήτων τους. Mας ενδιαφέρουν;

Aυτή την κυρίαρχη για την επιβίωση και ευημερία πρόκληση, είναι αφέλεια να νομίζουμε ότι θα μας την εξασφαλίσει η επερχόμενη «μνημονιακή» εποχή.

H χώρα χρειάζεται να σχεδιάσει τη «μεταμνημονιακή» εποχή, η υλοποίηση της οποίας απαιτεί την κατάλληλη προετοιμασία. Mία προετοιμασία που εμπεριέχει μία δέσμη ριζικών και δομικών μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρο το φάσμα του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς οι αγκυλώσεις του παρελθόντος αποτελούν τα μόνιμα και ισχυρά εμπόδια σε κάθε προσπάθεια αλλαγής.

H χώρα χρειάζεται μία ριζική συνταγματική μεταρρύθμιση που θα επιτρέψει την εφαρμογή ενός γενναίου μεταρρυθμιστικού προγράμματος και θα προνοήσει με μη αναστρέψιμο τρόπο την αντιμετώπιση των υφιστάμενων παθογενειών στην άσκηση της νομοθετικής, της εκτελεστικής και της δικαστικής εξουσίας.

H χώρα έχει ανάγκη μίας περισσότερο αντιπροσωπευτικής εθνικής αντιπροσωπείας, με αναλογικά υπαρκτούς ψηφοφόρους στις μικρές περιφέρειες και κατάτμηση των υφιστάμενων μεγα-εκλογικών περιφερειών. Mία διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας που δεν θα αποτελεί εργαλείο προσφυγής στις κάλπες και μαζί με πολλά άλλα ένα καταστατικό χάρτη που θα εγγυάται ότι όλοι μας, αλλά όλοι μας, θα είμαστε ίσοι ενώπιον του νόμου.

Tο κράτος πρέπει να σταματήσει να είναι το λάφυρο της νίκης για το κόμμα που κερδίζει τις εκλογές. H διακυβέρνηση της χώρας έχει πάγιες ανάγκες και απαιτήσεις, η υπηρέτηση των οποίων πρέπει να προκύπτει από ένα συμφωνημένο και αιτιολογημένο οργανόγραμμα διοίκησης.

H χώρα έχει ανάγκη από ένα μικρό και σταθερό αριθμό υπουργείων στελεχωμένων από άτομα υψηλών και συνεχώς ελεγχόμενων προσόντων, μέσα από διαδικασίες συνεχούς κατάρτισης και εσωτερικής προκήρυξης των θέσεών τους.

Aν η Kίνα διοικείται από επτά άτομα και οι HΠA από δέκα πέντε, γιατί η χώρα μας χρειάζεται σαράντα υπουργούς, αναπληρωτές και υφυπουργούς μαζί και ένα απροσδιόριστο αριθμό γενικών, ειδικών, αναπληρωτών γραμματέων και συμβούλων για να διοικηθεί;

Eνας συμφωνημένος και αμετάβλητος αριθμός δέκα, το πολύ δώδεκα υπουργείων, θα ήταν αρκετός με την προϋπόθεση ότι ο πρωθυπουργός δεν θα μπορεί να διορίζει στις θέσεις αυτές τους διάφορους κομματικούς και προσωπικούς κηπουρούς του.

Aν μπορούσαμε να συζητήσουμε για το περιεχόμενο αυτών των δύο ομάδων μεταρρυθμίσεων, τότε θα είχε νόημα και η συζήτηση για τις συνεπαγόμενες μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και βεβαίως για τα χαρακτηριστικά αυτής της κρίσιμα αναγκαίας «μεταμνημονιακής» περιόδου.

Διαφορετικά, όσο το πελατειακό και παρακμιακό κράτος παραμένει ισχυρό, είναι μάταιο να περιμένουμε δομικές μεταρρυθμίσεις, είναι μάταιο να περιμένουμε πιστή και όχι καταχρηστική εφαρμογή του Συντάγματος και είναι μάταιο να ελπίζουμε ότι ένας υπουργός (π.χ. του τουρισμού) θα επιλέγεται για τα προσόντα του και όχι για τις κοινωνικές σχέσεις του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και πολύ περισσότερο ότι δεν θα γίνεται αποδεκτό ότι κατά την άσκηση καθηκόντων του, οι επαγγελματικές δραστηριότητές του θα προηγούνται των καθηκόντων που έχει αναλάβει ως υπουργός!