Οι τέσσερις συνέπειες των capital controls

Τον Ιούλιο οι καθαρές προσλήψεις μισθωτών υπολείπονταν των αποχωρήσεων κατά 16,7 χιλ. άτομα έναντι θετικού ισοζυγίου 13,3 χιλ. πέρυσι, ενώ τον Αύγουστο του 2015 το ισοζύγιο ήταν ελλειμματικό στα 441 άτομα (+1.311 τον Αύγουστο 2014).




Οι πρόσφατες ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ διαμορφώνουν σταδιακά την εικόνα των άμεσων επιπτώσεων στην ελληνική οικονομία από την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων και την υιοθέτηση των νέων φορολογικών μέτρων. Οι κύριες συνέπειες αφορούν στην πορεία των εμπορευματικών συναλλαγών της χώρας, την απασχόληση, το επίπεδο τιμών ορισμένων κατηγοριών προϊόντων και τη βιομηχανική παραγωγή.

Πρώτον, η συνολική αξία των εισαγωγών υποχώρησε κατά 32% τον Ιούλιο του 2015. Εξαιρώντας τα καύσιμα, που επηρεάζονται από την πτωτική πορεία της τιμής του πετρελαίου, οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 22,6%, έναντι ανόδου κατά 10,6% τον Ιούλιο του 2014. Οι δυσχέρειες στη μεταφορά εμβασμάτων που προέκυψαν εξαιτίας των κεφαλαιακών ελέγχων για αγορά πρώτων υλών και ενδιαμέσων αγαθών, επηρέασαν αρνητικά τη βιομηχανική παραγωγή και ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά την εξαγωγική δραστηριότητα κατά τους επόμενους μήνες, πέραν του Ιουλίου 2015, όταν οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 8% σε ετήσια βάση.

Δεύτερον, η μεταποιητική παραγωγή μειώθηκε σημαντικά ήδη από τον περασμένο Ιούλιο κατά 5,7%, σε ετήσια βάση έναντι αυξήσεως κατά 5,5% τον αντίστοιχο μήνα του 2014, αντιστρέφοντας έτσι την ανοδική πορεία των πρώτων μηνών του έτους. Η επιδείνωση της προοπτικής της βιομηχανίας αντικατοπτρίζεται στην κατακόρυφη πτώση του Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών (ΙΟΒΕ) στις 67,4 μονάδες τον Αύγουστο 2015, όπως και στη διαμόρφωση του Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών στις 39,1 μονάδες τον Αύγουστο 2015, κατά πολύ κάτω του ορίου των 50 μονάδων.

Τρίτον, το ισοζύγιο των ροών απασχολήσεως στον ιδιωτικό τομέα (στοιχεία πληροφοριακού συστήματος «Εργάνη») εμφανίστηκε και πάλι αρνητικό τον Αύγουστο, όπως και τον Ιούλιο. Συγκεκριμένα, τον Ιούλιο οι καθαρές προσλήψεις μισθωτών υπολείπονταν των αποχωρήσεων κατά 16,7 χιλ. άτομα (έναντι θετικού ισοζυγίου 13,3 χιλ. που είχε καταγραφεί πέρυσι), ενώ τον Αύγουστο 2015 το ισοζύγιο ήταν ελλειμματικό στα 441 άτομα (+1.311 τον Αύγουστο 2014). Παράλληλα, υποτονικές παρουσιάζονται οι προοπτικές της απασχολήσεως όπως καταγράφεται στην έρευνα Manpower για το τέταρτο τρίμηνο του 2015, που συνιστούν την πιο δυσοίωνη πρόβλεψη από το τρίτο τρίμηνο 2013. Τέλος, σύμφωνα με τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ήδη το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στο 25,2% τον Ιούνιο 2015, έναντι 25% τον Μάιο 2015.

Τέταρτον, επιβραδύνθηκε σημαντικά η αποπληθωριστική διαδικασία τον Αύγουστο του 2015, ως αποτέλεσμα της αναδιατάξεως των συντελεστών του φόρου προστιθεμένης αξίας σε ένα σχετικά ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -1,5%, έναντι -2,2% τον Ιούλιο 2015 και -2,2% του μέσου πληθωρισμού του οκταμήνου Ιανουαρίου - Αυγούστου 2015.

Αντίστοιχα, επιβραδύνθηκε ο ρυθμός μείωσης του δομικού πληθωρισμού (χωρίς κηπευτικά και καύσιμα) στο -0,3% τον Αύγουστο 2015 από -0,9% τον Ιούλιο 2015. Σε ορισμένες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών μάλιστα παρατηρήθηκε αύξηση των τιμών σε ετήσια βάση τον Αύγουστο, όπως η Διατροφή, Ποτά και Καπνό και Ξενοδοχεία - Καφέ - Εστιατόρια. Αντίθετα, αρνητική επίδραση στον πληθωρισμό του Αυγούστου 2015 είχαν οι εκπτώσεις (-0,15 ποσοστιαίες μονάδες), καθώς και οι τιμές της βενζίνης (-0,81) και του πετρελαίου θέρμανσης (-1,04).