Αγορές, πετρέλαιο και Κίνα αλλάζουν τα σχέδια των κεντρικών τραπεζών

«Ξαναγράφουν» τα σχέδιά τους για την πορεία της νομισματικής πολιτικής φέτος οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες ανά το κόσμο, υπό το πρίσμα των νέων δεδομένων που δημιουργεί η επιβράδυνση της Κίνας και άλλων αναδυόμενων οικονομιών, των αποπληθωριστικών πιέσεων που τροφοδοτεί η βουτιά των τιμών του πετρελαίου και φυσικά η αφύπνιση των «αρκούδων» στις διεθνείς αγορές.



Ιαπωνικός αιφνιδιασμός
Το τελευταίο παράδειγμα προς την κατεύθυνση αυτή ήταν η αιφνιδιαστική κίνηση της Κεντρικής Τράπεζας της Ιαπωνίας (BoJ) χθες να οδηγήσει ένα από τα βασικά επιτόκια καταθέσεων του γεν σε αρνητικό έδαφος (-0,1%), ενεργοποιώντας ένα «όπλο» που χρησιμοποιούν ήδη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα καθώς και οι κεντρικές τράπεζες της Ελβετίας, της Δανίας και της Σουηδίας. Πρόκειται για μια ακόμη τολμηρή πρωτοβουλία του Ιάπωνα κεντρικού τραπεζίτη Χαρουχίκο Κουρόντα στην προσπάθειά του να συγκρατήσει τις ανατιμητικές πιέσεις στο γεν (που λειτουργεί ως ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους αναταράξεων...) και να τονώσει την οικονομία της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου.
Η κίνηση της BoJ ανέβασε τον πήχυ τον προσδοκιών και για τον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, που έχει υποσχεθεί νέα μέτρα τον Μάρτιο
Η κίνηση της BoJ ανέβασε τον πήχυ τον προσδοκιών και για τον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, που έχει υποσχεθεί νέα μέτρα τον Μάρτιο

«Η περαιτέρω πτώση των τιμών του μαύρου χρυσού, η αβεβαιότητα για τις αναδυόμενες οικονομίες (συμπεριλαμβανομένης της Κίνας) και η αστάθεια στις διεθνείς αγορές θα μπορούσαν να πλήξουν την επιχειρηματική εμπιστοσύνη και να αναβάλουν την εξάλειψη του αποπληθωρισμού... Η BoJ αποφάσισε να υιοθετήσει τα αρνητικά επιτόκια για να αποτρέψει τους κινδύνους αυτούς», υπογράμμισε ο κ. Κουρόντα. «Η BoJ είναι αποφασισμένη να επιτύχει τον στόχο της για πληθωρισμό 2% και θα πράξει ό,τι απαιτείται (whatever it takes) για να το επιτύχει», πρόσθεσε, υιοθετώντας την διάσημη πλέον φράση του ομολόγου του της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.

Υψηλές προσδοκίες -πάλι- από ΕΚΤ
Αγορές, πετρέλαιο και Κίνα αλλάζουν τα σχέδια των κεντρικών τραπεζών
Η κίνηση της BoJ αποτέλεσε χθες έναυσμα για ράλι των χρηματιστηρίων και των τιμών του μαύρου χρυσού, που έκλεισαν σε μια θετική νότα έναν πραγματικά «Μαύρο» Ιανουάριο. Ανέβασε παράλληλα τον πήχη των προσδοκιών για τον κ. Ντράγκι, ο οποίος προανήγγειλε περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ τον Μάρτιο, παραδεχόμενος κατά την τελευταία σύνοδο του ΔΣ της Τράπεζας (στις 22 Ιανουαρίου) ότι «στο ξεκίνημα του 2016, οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη έχουν αυξηθεί και πάλι», για τους ίδιους λόγους που ανέφερε ο κ. Κουρόντα.

Τα χθεσινά στοιχεία της Eurostat που έδειξαν αύξηση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη τον Ιανουάριο στο 0,4% από 0,2% τον Δεκέμβριο, με παράλληλη ενίσχυση του δομικού πληθωρισμού (που δεν περιλαμβάνει τις ευμετάβλητες τιμές καυσίμων και τροφίμων) θα μπορούσαν θεωρητικά να αποδυναμώσουν την επιχειρηματολογία του κ. Ντράγκι και να ενισχύσουν τη θέση της σκληροπυρηνικής γερμανικής πτέρυγας στο ΔΣ που αντιτίθεται λυσσαλέα στην προοπτική νέων στήριξης. Πλην όμως, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η ανάκαμψη του πληθωρισμού τον Ιανουάριο οφείλεται κυρίως σε τεχνικά αίτια, δηλαδή την σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015 και δεν σηματοδοτεί μια διατηρήσιμη βελτίωση της τάξης.
Αγορές, πετρέλαιο και Κίνα αλλάζουν τα σχέδια των κεντρικών τραπεζών

Την ίδια στιγμή, άκρως ανησυχητική εξέλιξη για τη Φρανκφούρτη συνιστά η επιβράδυνση των ρυθμών αύξησης της πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις της Ευρωζώνης στο 0,3% τον Δεκέμβριο (από 0,7% τον Νοέμβριο) που συνοδεύτηκε και από προσγείωση των ρυθμών αύξησης της προσφοράς χρήματος στο 4,7% από 5% την ίδια περίοδο. Και τούτο διότι παραπέμπουν σε επιδείνωση των πιστωτικών συνθηκών κα της ρευστότητας στο χρηματοοικονομικό σύστημα, δηλαδή του βασικού παράγοντα πίσω από την εύθραυστη ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης.

Οι αναλυτές έχουν ήδη προεξοφλήσει περαιτέρω μείωση του βασικού επιτοκίου καταθέσεων της ΕΚΤ στη συνεδρίαση της 10ης Μαρτίου στο -0,4% από -0,3%, ενώ δίνουν πιθανότητες 50% για ουσιαστική ενίσχυση του προγράμματος εκτύπωσης χρήματος, παρά τις αντιδράσεις του γερμανικού στρατοπέδου. Ενδεικτική του κλίματος που έχει καλλιεργηθεί είναι η πτώση της απόδοσης του 10ετούς γερμανικού Bund κατά 6,5 μονάδες βάσης στο 0,26%, στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2015.

Το σταυρόλεξο της Fed
Οι ήδη αναληφθείσες πρωτοβουλίες της ΒοJ και οι πιθανολογούμενες πρωτοβουλίες της ΕΚΤ περιπλέκουν τα πράγματα για την αμερικανική κεντρική τράπεζα Fed που «άνοιξε» τον κύκλο της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ με την αποκόλληση των επιτοκίων του δολαρίου από τα μηδενικά επίπεδα τον Δεκέμβριο και ετοιμάζει τώρα τα επόμενα βήματά της.

Στο τέλος του προηγούμενου έτους, το χρονοδιάγραμμα της κ. Τζάνετ Γέλεν προέβλεπε 3 ή 4 ακόμα αυξήσεις επιτοκίων που θα οδηγούσαν το βασικό επιτόκιο του δολαρίου στα επίπεδα του 1,375% το Δεκέμβριο του 2016. Την περασμένη Τετάρτη, η Fed άφησε αμετάβλητα τα επιτόκια στο 0,25-0,5% και άνοιξε «παράθυρο» επανεξέτασης του χρονοδιαγράμματος αυτού, υπογραμμίζοντας στο ανακοινωθέν της συνεδρίασης ότι «παρακολουθεί στενά τις διεθνείς εξελίξεις και αξιολογεί τις επιπτώσεις τους για την απασχόληση και τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ».

Τα προκαταρκτικά στοιχεία για το ΑΕΠ δ’ τριμήνου 2015 που δημοσιεύθηκαν χθες και που έδειξαν έντονη επιβράδυση των ρυθμών ανάπτυξης την περίοδο Οκτωβρίου-Δεκεμβριου στο 0,7% (από 2% το γ’ τρίμηνο), αποτελούν μια πρώτη ισχυρή ένδειξη ότι οι «διεθνείς εξελίξεις» (δηλαδή οι αναταράξεις στις αγορές και η επιβράδυνση στην Κίνα και αλλού) επηρεάζουν αρνητικά την αμερικανική οικονομία.

Εάν η τάση αυτή συνεχιστεί, τότε η Fed δύσκολα θα μπορέσει να προχωρήσει σε νέα αύξηση επιτοκίων στη σύνοδο του Μαρτίου (15-16 του μηνός) όπως ήταν ευρέως αναμενόμενο μέχρι πρότινος, πολλώ δε μάλλον εάν 5 ημέρες νωρίτερα η ΕΚΤ έχει κινηθεί προς την αντίθετη κατεύθυνση. Στο σενάριο αυτό άλλωστε ποντάρουν και οι επενδυτές, που «βλέπουν» το βασικο επιτόκιο του δολαρίου στο 0,605% στο τέλος του έτους, προεξοφλώντας μια μόνο αύξηση φέτος και αυτή όχι νωρίτερα από τον Ιούνιο του 2016...