Οι "ασπίδες" στις κατασχέσεις της Εφορίας

Η φορολογική εξόντωση της μεσαίας τάξης, που ομολόγησε αυτοβούλως το οικονομικό επιτελείο, δεν αποτυπώνεται μόνο στα φορολογικά έσοδα και τη βροχή των φόρων, έμμεσων και άμεσων, που επέβαλε η κυβέρνηση την τελευταία τριετία. 

Φαίνεται κατά κύριο λόγο στην κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των φορολογουμένων που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την Εφορία. Ανέρχονται περίπου σε 4 εκατ. φυσικά και νομικά πρόσωπα και σε ένα εκατομμύριο από αυτούς έχουν ήδη επιβληθεί μέτρα αναγκαστικής είσπραξης, δηλαδή κατά κύριο λόγο κατασχέσεις. Μάλιστα από τα στοιχεία προκύπτει ότι σε άλλους 733.316 επίκειται η έκδοση κατασχετηρίων. Και όμως, η έκδοση κατασχετηρίου δεν είναι μονόδρομος από όσους χρωστούν στο Δημόσιο. Έχουν τη δυνατότητα να τις προλάβουν ή και ακόμη να τις παγώσουν με μερικές καθοριστικές κινήσεις.

Πώς μπορεί να γίνει αυτό και τι ισχύει για κατασχέσεις και οφειλές εξηγείται με τις παρακάτω σημαντικές ερωτήσεις και τις αντίστοιχες απαντήσεις.

Ποια μέτρα αναγκαστικής είσπραξης λαμβάνει η φορολογική διοίκηση για οφειλές που δεν είναι ρυθμισμένες;  

Λαμβάνονται τα μέτρα α) κατάσχεση κινητών, είτε στα χέρια του οφειλέτη, είτε κινητών και απαιτήσεων, γενικώς, του οφειλέτη που βρίσκονται στα χέρια τρίτου, β) κατάσχεση ακινήτων.

Ποιες είναι οι συνέπειες της κατάσχεσης ακινήτου του οφειλέτη;

Από την ημέρα επίδοσης στον οφειλέτη αντιγράφου της έκθεσης κατάσχεσης, αυτός στερείται του δικαιώματος ελεύθερης διάθεσης του ακινήτου.

Η έκθεση κατάσχεσης σημαίνει και πλειστηριασμό;

Όχι αυτομάτως.

Πότε υποχρεούται ο προϊστάμενος της Εφορίας να εκδώσει πρόγραμμα πλειστηριασμού;

Εφόσον ο οφειλέτης δεν έχει εντάξει τις οφειλές του σε πρόγραμμα ρύθμισης, μετά την παρέλευση σαράντα (40) ημερών και το αργότερο σε τέσσερις (4) μήνες από την κατάσχεση, ο έφορος ορίζει ημερομηνία πλειστηριασμού το αργότερο σε πέντε (5) μήνες από την ημερομηνία έκδοσης του προγράμματος πλειστηριασμού. Εάν δεν διενεργηθεί ο πλειστηριασμός την ημέρα που ορίστηκε με το πρόγραμμα, εκδίδει νέο πρόγραμμα το αργότερο μέσα σε ένα έτος από την ημέρα που ο πλειστηριασμός δεν διενεργήθηκε ή ανεστάλη και ορίζει νέα ημερομηνία.

Μπορούν να μην τηρηθούν οι παραπάνω προθεσμίες από τον έφορο;

Ναι, μπορούν. Και γίνεται αυτό εφόσον συντρέχει σπουδαίος λόγος που αναφέρεται σε αιτιολογημένη έκθεση του προϊσταμένου της Εφορίας. Σε αυτό το σημείο υπάρχει νομιμότατο "παράθυρο" καθώς οι φορολογούμενοι, που αποδεδειγμένα δεν μπορούν να πληρώσουν τις οφειλές τους ή το ακίνητο είναι η μία και μοναδική κατοικία τους, μπορούν με αίτησή τους προς τον έφορο να ζητήσουν να εξαιρεθεί το ακίνητό τους από την κατάσχεση.

Με ποιο τρόπο μπορεί να πετύχει ο φορολογούμενος αναστολή εκτέλεσης του πλειστηριασμού του ακινήτου του;

Με την ένταξη του οφειλέτη σε πρόγραμμα ρύθμισης των οφειλών του με την πάγια ρύθμιση των 12 έως 24 δόσεων ή με την έκδοση δικαστικής απόφασης περί αναστολής του.

Πότε υποβάλλεται αίτηση ποινικής δίωξης από τον προϊστάμενο της Εφορίας για μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο και από ποιον;

Υποβάλλεται υποχρεωτικά από τον προϊστάμενο της υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης, που έχει την αρμοδιότητα για την επιδίωξη είσπραξης της οφειλής προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών της έδρας του, εφόσον δεν καταβάλλονται τα βεβαιωμένα στη Φορολογική Διοίκηση χρέη προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων μηνών και υπερβαίνουν το συνολικό ποσόν των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ, προερχομένων από κάθε αιτία στο οποίο συμπεριλαμβάνονται οι κάθε είδους τόκοι, προσαυξήσεις και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής.

Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό οφειλής προς το Δημόσιο για το οποίο δεν γίνονται κατασχέσεις;

Δεν επιβάλλεται κατάσχεση ακινήτων, καθώς και κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, κατά των οφειλετών που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές από κάθε αιτία συνολικού ποσού 500 ευρώ, πλην του μέτρου της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων. Με άλλα λόγια, για οφειλές ακόμη και μερικών ευρώ το Δημόσιο μπορεί να εκδώσει κατασχετήρια για τραπεζικά υπόλοιπα του οφειλέτη για εισοδήματα στα χέρια τρίτων, όπως είναι τα ενοίκια και οι απαιτήσεις από πελάτες.

Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό για το οποίο δεν επιτρέπεται η επιβολή κατάσχεσης επί μισθών, συντάξεων ή ασφαλιστικών βοηθημάτων οφειλετών του Δημοσίου;

Δεν επιτρέπεται κατάσχεση μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το συνολικό ποσό τους, μηνιαίως, αφαιρουμένων των υποχρεωτικών εισφορών είναι μικρότερο των χιλίων (1.000) ευρώ. Εφόσον είναι μεγαλύτερος ο μισθός ή η σύνταξη από τα 1.000 ευρώ τότε κατάσχεται το 50% του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων (1.000) ευρώ και μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ, καθώς και το 100% για το ποσό μισθού ή σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ.

Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό κατάθεσης σε πιστωτικό ίδρυμα, το οποίο είναι ακατάσχετο;

Καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε έναν και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των χιλίων διακοσίων πενήντα (1.250) ευρώ, μηνιαίως, για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής απαιτείται η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης (www.aade.gr), με την οποία γνωστοποιείται από το φυσικό πρόσωπο ένας μοναδικός λογαριασμός. Στην περίπτωση που υπάρχει λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων γνωστοποιείται αποκλειστικά αυτός ο λογαριασμός.

Είναι δυνατή η άρση των κατασχέσεων που έχουν επιβληθεί;

Ναι, εφόσον: α) εξοφληθεί το ποσόν για το οποίο εκδόθηκε το κατασχετήριο στα χέρια τρίτου ή β) έχει υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης τμηματικής καταβολής οφειλών και έχει εξοφληθεί ποσοστό εικοσιπέντε (25%) ή πενήντα τοις εκατό (50%), κατά περίπτωση, της αρχικής βασικής ρυθμισμένης οφειλής ή έχει υποβληθεί σχετική αίτηση από τον οφειλέτη.