To 2017 ήταν η χρονιά κατά την οποία το Alpha Zero της Google
έμαθε μέσα σε τέσσερις ώρες να παίζει καλύτερα από τον καθένα στον
πλανήτη σκάκι και σόγκι, το «σκάκι των Σαμουράι».
Ήταν ένα επίτευγμα ενδεικτικό της προόδου που σημειώνεται στο μέτωπο της τεχνολογίας, αν και χωρίς ιδιαίτερο αντίκτυπο στην κοινωνία. Το 2018 ίσως να είναι η χρονιά που οι νέες τεχνολογίες, η τεχνητή νοημοσύνη και η αυτοματοποίηση θα κάνουν την παρουσία τους πιο αισθητή από ποτέ.
Τα ρομπότ είναι εδώ και κάποιοι υπόσχονται ότι στο άμεσο μέλλον θα φέρουν σωτήριες εφαρμογές στην ιατρική, επαναστατικές λύσεις που θα διευκολύνουν την καθημερινότητά μας, νέες συναρπαστικές ευκαιρίες που δεν έχουμε καν φανταστεί. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που προειδοποιούν: Φοβού τις μηχανές και δώρα φέρουσας. Τα οφέλη δεν έρχονται χωρίς προκλήσεις. Και οι τελευταίες αφορούν κατά κύριο λόγο την απασχόληση. Μελέτη του Ινστιτούτου Ερευνών Δημόσιας Πολιτικής, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, προειδοποίησε ότι η χρήση των ρομπότ στους χώρους εργασίας θα μπορούσε να οξύνει περαιτέρω τις οικονομικές ανισότητες, που θεωρούνται μία από τις κύριες αιτίες για την άνοδο των άκρων και του λαϊκισμού ανά τον ανεπτυγμένο κόσμο.
Το Ινστιτούτο σημειώνει πάντως ότι τα ρομπότ μάλλον θα αλλάξουν τη φύση των θέσεων εργασίας, παρά θα τις καταργήσουν, όπως φοβούνται πολλοί. Σε πρόσφατη έρευνά της η McKinsey υπολόγιζε ότι έως το 2030 θα κινδυνεύσουν να χάσουν τη δουλειά τους έως και 800 εκατομμύρια εργαζόμενοι εάν παράλληλα με την αυτοματοποίηση δεν προωθηθούν προγράμματα επανακατάρτισης, που θα επιτρέψουν σε χαμηλής ειδίκευσης υπαλλήλους να μεταπηδήσουν σε άλλο αντικείμενο.
Όταν ο Ισαάκ Ασίμοφ έγραφε τους νόμους της ρομποτικής, σύμφωνα με τους οποίους τα ανδροειδή δεν πρέπει να βλάπτουν τον άνθρωπο, κατανοούσε τους πιθανούς κινδύνους. Μάλλον, όμως, δεν είχε φτάσει στο σημείο να προβλέψει απεργιακές κινητοποιήσεις, όπως αυτές που είδαμε τα τελευταία χρόνια σε ευρωπαϊκά λιμάνια με αυτοματοποιημένους τερματικούς σταθμούς ή σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ με αυτόματα ταμεία. Μένει να φανεί εάν η νέα χρονιά θα μας φέρει απέναντι στις μηχανές ή πιο κοντά τους.
Ήταν ένα επίτευγμα ενδεικτικό της προόδου που σημειώνεται στο μέτωπο της τεχνολογίας, αν και χωρίς ιδιαίτερο αντίκτυπο στην κοινωνία. Το 2018 ίσως να είναι η χρονιά που οι νέες τεχνολογίες, η τεχνητή νοημοσύνη και η αυτοματοποίηση θα κάνουν την παρουσία τους πιο αισθητή από ποτέ.
Τα ρομπότ είναι εδώ και κάποιοι υπόσχονται ότι στο άμεσο μέλλον θα φέρουν σωτήριες εφαρμογές στην ιατρική, επαναστατικές λύσεις που θα διευκολύνουν την καθημερινότητά μας, νέες συναρπαστικές ευκαιρίες που δεν έχουμε καν φανταστεί. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που προειδοποιούν: Φοβού τις μηχανές και δώρα φέρουσας. Τα οφέλη δεν έρχονται χωρίς προκλήσεις. Και οι τελευταίες αφορούν κατά κύριο λόγο την απασχόληση. Μελέτη του Ινστιτούτου Ερευνών Δημόσιας Πολιτικής, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, προειδοποίησε ότι η χρήση των ρομπότ στους χώρους εργασίας θα μπορούσε να οξύνει περαιτέρω τις οικονομικές ανισότητες, που θεωρούνται μία από τις κύριες αιτίες για την άνοδο των άκρων και του λαϊκισμού ανά τον ανεπτυγμένο κόσμο.
Το Ινστιτούτο σημειώνει πάντως ότι τα ρομπότ μάλλον θα αλλάξουν τη φύση των θέσεων εργασίας, παρά θα τις καταργήσουν, όπως φοβούνται πολλοί. Σε πρόσφατη έρευνά της η McKinsey υπολόγιζε ότι έως το 2030 θα κινδυνεύσουν να χάσουν τη δουλειά τους έως και 800 εκατομμύρια εργαζόμενοι εάν παράλληλα με την αυτοματοποίηση δεν προωθηθούν προγράμματα επανακατάρτισης, που θα επιτρέψουν σε χαμηλής ειδίκευσης υπαλλήλους να μεταπηδήσουν σε άλλο αντικείμενο.
Όταν ο Ισαάκ Ασίμοφ έγραφε τους νόμους της ρομποτικής, σύμφωνα με τους οποίους τα ανδροειδή δεν πρέπει να βλάπτουν τον άνθρωπο, κατανοούσε τους πιθανούς κινδύνους. Μάλλον, όμως, δεν είχε φτάσει στο σημείο να προβλέψει απεργιακές κινητοποιήσεις, όπως αυτές που είδαμε τα τελευταία χρόνια σε ευρωπαϊκά λιμάνια με αυτοματοποιημένους τερματικούς σταθμούς ή σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ με αυτόματα ταμεία. Μένει να φανεί εάν η νέα χρονιά θα μας φέρει απέναντι στις μηχανές ή πιο κοντά τους.
