Στο ΦΕΚ δημοσιεύθηκε την Τρίτη η απόφαση του υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης Αναστάσιου Πετρόπουλου, η οποία καθορίζει τη διαδικασία συμψηφισμού και επιστροφής των αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ).
Σύμφωνα με την απόφαση, οι αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές στον ΕΦΚΑ συμψηφίζονται με τις πάσης φύσεως καθυστερούμενες οφειλές, ρυθμισμένες ή μη, των δικαιούχων προς τον ΕΦΚΑ και τους τρίτους φορείς, για τους οποίους ο ΕΦΚΑ συνεισπράττει εισφορές.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν οφειλές ή, εάν, ύστερα από το συμψηφισμό, σύμφωνα με τα ανωτέρω, προκύπτει υπόλοιπο ποσό, αυτό επιστρέφεται άτοκα στους δικαιούχους.
Όπως σημειώνεται στην απόφαση, κατ΄ εξαίρεση το προς επιστροφή χρηματικό ποσό επιστρέφεται εντόκως, έπειτα από αμετάκλητη απόφαση αρμόδιου δικαστηρίου, με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 21 του Κώδικα Νόμων περί δικών του Δημοσίου, εκτός και εάν ορίζεται διαφορετικά στη δικαστική απόφαση.
Ως αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές νοούνται τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται στον ΕΦΚΑ για οποιαδήποτε αιτία και, για τα οποία, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, δεν προκύπτει υποχρέωση καταβολής τους. Κατ΄ εξαίρεση δεν θεωρούνται αχρεωστήτως καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές χρηματικά ποσά που έχουν καταβληθεί σε περιπτώσεις που προκύπτει ακύρωση χρόνου ασφάλισης, λόγω δόλιας ή εικονικής ασφάλισης.
Ο συμψηφισμός ή η επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών αφορά σε χρηματικά ποσά που έχουν καταβληθεί υπέρ του κλάδου κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών του ΕΦΚΑ, καθώς και για χρηματικά ποσά που έχουν εισπραχθεί αχρεωστήτως από τον ΕΦΚΑ υπέρ του ΕΤΕΑΕΠ, του ΕΟΠΥΥ, του ΟΑΕΔ, καθώς και οποιουδήποτε άλλου φορέα για τον οποίο ο ΕΦΚΑ συνεισπράττει εισφορές.
Για τον συμψηφισμό ή την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών:
α) σε περίπτωση μισθωτών ασφαλισμένων, υποβάλλεται σχετικό αίτημα από το δικαιούχο, ασφαλισμένο ή/και εργοδότη, των αχρεωστήτως καταβληθέντων χρηματικών ποσών,
β) σε περίπτωση ελευθέρων επαγγελματιών ή αυτοαπασχολουμένων ή αγροτών, τα αχρεωστήτως καταβληθέντα χρηματικά ποσά επιστρέφονται στους ανωτέρω δικαιούχους, κατόπιν αίτησης, μετά την ολοκλήρωση της ετήσιας διαδικασίας εκκαθάρισης που προβλέπεται από το άρθρο 2 παρ. 14 και 15 της αριθ. οικ. 61502/3399/ 30-12-2016 υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ 4330, Β΄), όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 25599/1453/ 2-6-2017 υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 1942, Β΄) και της αριθ. οικ.61501/3398/30-12-2016 κοινής υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ 4330, Β΄), όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 25598/1452/2-6-2017 κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 1977, Β΄).
Οι ανωτέρω δικαιούχοι μπορούν, με αίτησή τους, που υποβάλλεται εντός διμήνου από την ημερομηνία κοινοποίησης στους ασφαλισμένους της ως άνω προβλεπόμενης διαδικασίας εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών, να ζητήσουν να παραμείνει το προς επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέν χρηματικό ποσό στον ΕΦΚΑ ως πιστωτικό υπόλοιπο, συμψηφιζόμενο με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.
Σε περίπτωση που ο δικαιούχος των αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης οφειλών, της οποίας οι όροι τηρούνται, το προς επιστροφή χρηματικό ποσό συμψηφίζεται με τις τρέχουσες δόσεις της ρύθμισης.
Οι αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές υπέρ τρίτων φορέων που συνεισπράττονται από τον ΕΦΚΑ, επιστρέφονται από αυτόν, σύμφωνα με τη διαδικασία της παρούσας απόφασης και βαρύνουν τον αντίστοιχο φορέα υπέρ του οποίου έγινε η είσπραξη.
Τα προβλεπόμενα από τα ανωτέρω άρθρα έχουν εφαρμογή:
α) σε περιπτώσεις που προκύπτει επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών, σύμφωνα με τα ανωτέρω και η σχετική αξίωση έχει γεννηθεί ή θα γεννηθεί, μετά την 1/1/2017 και
β) σε εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών που έχουν υποβληθεί στους ενταχθέντες στον ΕΦΚΑ ασφαλιστικούς οργανισμούς, εξαιρουμένου του Δημοσίου, μέχρι τις 31/12/2016, βρίσκονται σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας και η σχετική αξίωση έχει γεννηθεί, μέχρι τις 31/12/2016.
Σύμφωνα με την απόφαση, οι αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές στον ΕΦΚΑ συμψηφίζονται με τις πάσης φύσεως καθυστερούμενες οφειλές, ρυθμισμένες ή μη, των δικαιούχων προς τον ΕΦΚΑ και τους τρίτους φορείς, για τους οποίους ο ΕΦΚΑ συνεισπράττει εισφορές.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν οφειλές ή, εάν, ύστερα από το συμψηφισμό, σύμφωνα με τα ανωτέρω, προκύπτει υπόλοιπο ποσό, αυτό επιστρέφεται άτοκα στους δικαιούχους.
Όπως σημειώνεται στην απόφαση, κατ΄ εξαίρεση το προς επιστροφή χρηματικό ποσό επιστρέφεται εντόκως, έπειτα από αμετάκλητη απόφαση αρμόδιου δικαστηρίου, με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 21 του Κώδικα Νόμων περί δικών του Δημοσίου, εκτός και εάν ορίζεται διαφορετικά στη δικαστική απόφαση.
Ως αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές νοούνται τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται στον ΕΦΚΑ για οποιαδήποτε αιτία και, για τα οποία, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, δεν προκύπτει υποχρέωση καταβολής τους. Κατ΄ εξαίρεση δεν θεωρούνται αχρεωστήτως καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές χρηματικά ποσά που έχουν καταβληθεί σε περιπτώσεις που προκύπτει ακύρωση χρόνου ασφάλισης, λόγω δόλιας ή εικονικής ασφάλισης.
Ο συμψηφισμός ή η επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών αφορά σε χρηματικά ποσά που έχουν καταβληθεί υπέρ του κλάδου κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών του ΕΦΚΑ, καθώς και για χρηματικά ποσά που έχουν εισπραχθεί αχρεωστήτως από τον ΕΦΚΑ υπέρ του ΕΤΕΑΕΠ, του ΕΟΠΥΥ, του ΟΑΕΔ, καθώς και οποιουδήποτε άλλου φορέα για τον οποίο ο ΕΦΚΑ συνεισπράττει εισφορές.
Για τον συμψηφισμό ή την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών:
α) σε περίπτωση μισθωτών ασφαλισμένων, υποβάλλεται σχετικό αίτημα από το δικαιούχο, ασφαλισμένο ή/και εργοδότη, των αχρεωστήτως καταβληθέντων χρηματικών ποσών,
β) σε περίπτωση ελευθέρων επαγγελματιών ή αυτοαπασχολουμένων ή αγροτών, τα αχρεωστήτως καταβληθέντα χρηματικά ποσά επιστρέφονται στους ανωτέρω δικαιούχους, κατόπιν αίτησης, μετά την ολοκλήρωση της ετήσιας διαδικασίας εκκαθάρισης που προβλέπεται από το άρθρο 2 παρ. 14 και 15 της αριθ. οικ. 61502/3399/ 30-12-2016 υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ 4330, Β΄), όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 25599/1453/ 2-6-2017 υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 1942, Β΄) και της αριθ. οικ.61501/3398/30-12-2016 κοινής υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ 4330, Β΄), όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. 25598/1452/2-6-2017 κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 1977, Β΄).
Οι ανωτέρω δικαιούχοι μπορούν, με αίτησή τους, που υποβάλλεται εντός διμήνου από την ημερομηνία κοινοποίησης στους ασφαλισμένους της ως άνω προβλεπόμενης διαδικασίας εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών, να ζητήσουν να παραμείνει το προς επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέν χρηματικό ποσό στον ΕΦΚΑ ως πιστωτικό υπόλοιπο, συμψηφιζόμενο με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.
Σε περίπτωση που ο δικαιούχος των αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης οφειλών, της οποίας οι όροι τηρούνται, το προς επιστροφή χρηματικό ποσό συμψηφίζεται με τις τρέχουσες δόσεις της ρύθμισης.
Οι αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές υπέρ τρίτων φορέων που συνεισπράττονται από τον ΕΦΚΑ, επιστρέφονται από αυτόν, σύμφωνα με τη διαδικασία της παρούσας απόφασης και βαρύνουν τον αντίστοιχο φορέα υπέρ του οποίου έγινε η είσπραξη.
Τα προβλεπόμενα από τα ανωτέρω άρθρα έχουν εφαρμογή:
α) σε περιπτώσεις που προκύπτει επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών, σύμφωνα με τα ανωτέρω και η σχετική αξίωση έχει γεννηθεί ή θα γεννηθεί, μετά την 1/1/2017 και
β) σε εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών που έχουν υποβληθεί στους ενταχθέντες στον ΕΦΚΑ ασφαλιστικούς οργανισμούς, εξαιρουμένου του Δημοσίου, μέχρι τις 31/12/2016, βρίσκονται σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας και η σχετική αξίωση έχει γεννηθεί, μέχρι τις 31/12/2016.
