Πολύ προσεκτικές αναφορές στις συντάξεις και στο φετινό μέρισμα (με το βλέμμα στους θεσμούς), αλλά και πακέτο παροχών χωρίς εκπλήξεις το οποίο είναι… οπισθοβαρές με τις πιο "ακριβές" παρεμβάσεις (όπως αυτή του ΦΠΑ) να ορίζονται για μετά την προσεχή 2ετία, περιείχε - στο οικονομικό της σκέλος - η Πρωθυπουργική ομιλία από το βήμα της ΔΕΘ.
Ο Πρωθυπουργός προέβη σε δεκάδες εξαγγελίες για παροχές και ελαφρύνσεις προς όλους σε βάθος 4ετίας. Από μείωση του ΕΝΦΙΑ, του ΦΠΑ, της φορολογίας των επιχειρήσεων και των ασφαλιστικών εισφορών, έως των κονδυλίων για πρόνοια, παιδεία και υγεία.
Η χρηματοδότηση είπε ότι θα προέλθει από τον "δημοσιονομικό χώρο" των 3,5 δισ. ευρώ. Δηλαδή βασίζεται σε υπέρβαση στόχου από τα πρωτογενή πλεονάσματα του 3,5% του ΑΕΠ, την οποία υπολογίζει ότι θα επιτύχει την περίοδο 2019-2022 (σχετική πρόβλεψη περιλαμβάνεται στον Μεσοπρόθεσμο Προϋπολογισμό που ψήφισε η Βουλή).
Ωστόσο, "λησμόνησε" να διευκρινίσει ότι ο "χώρος" αυτός δεν είναι αποδεκτός από τους δανειστές. Το ΔΝΤ έχει ήδη δηλώσει ότι δεν τον αποδέχεται. Η δε Κομισιόν δεν τον έχει υπολογίσει στις προβλέψεις της για την Ελλάδα. Επιφυλάχθηκε μάλιστα να τον εξετάσει κατά την πρώτη μεταμνημονιακή διαπραγμάτευση με επίκεντρο τη χάραξη του νέου προϋπολογισμού.
Επίσης, ως μέρος του "οράματος" για το μέλλον ακούστηκε και μία… επανάληψη των μεταρρυθμίσεων που δεν κατάφεραν να γίνουν τον καιρό του μνημονίου και έτσι εντάχθηκαν στα προαπαιτούμενα της μεταμνημονισκής εποπτείας (όπως είναι η απλούστερη αδειοδότηση, οι δασικοί χάρτες κ.λπ.).
Προέβη επίσης σε δεσμεύσεις για μια σειρά από δύσκολους στόχους: για άνοδο ΑΕΠ 3,5% φέτος, για αναβάθμιση της χώρας σε επενδυτική "κλάση" σε δύο χρόνια αλλά και για την εξάλειψη των επιπτώσεων της κρίσης σε ανεργία και φτώχεια.
Τι ξέχασε
Σε μια ομιλία που ξεκίνησε με ειδική μνεία για την τιμώμενη χώρα της ΔΕΘ, τις ΗΠΑ, ξεδίπλωσε τα επιτεύγματα της οικονομίας το τελευταίο διάστημα. Ανέφερε ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σήμερα, ξανά μετά από 9 ολόκληρα χρόνια, σε τροχιά ανάκαμψης.
Και επεσήμανε ότι "για έξι συνεχόμενα τρίμηνα σημειώνει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ μόλις την προηγούμενη εβδομάδα η ΕΛΣΤΑΤ αναθεώρησε προς τα πάνω τις προβλέψεις της για το 2018, που αναμένεται να κλείσει κοντά στο 2,5%".
Ο λόγος για μια πρόβλεψη πολύ πιο υψηλή από το 1,9% του Μεσοπροθέσμου. Και τούτο παρά την επιβράδυνση του ΑΕΠ το 2ο τρίμηνο...
Ανέφερε επίσης ότι "ο δείκτης οικονομικής εμπιστοσύνης, ο δείκτης οικονομικού κλίματος, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης σημειώνουν τις καλύτερες επιδόσεις τους εδώ και πολλά χρόνια". Ωστόσο τον Αύγουστο τα στοιχεία έδειξαν οριακή επιδείνωση.
Απέδωσε σε "πρόσκαιρες αναταράξεις στις αγορές από εξωγενείς παράγοντες" την πορεία των αγορών και είπε ότι "δεν μας ανησυχούν, για τουλάχιστον δυόμισι χρόνια από σήμερα, χάρη στο μαξιλάρι ρευστότητας που η χώρα έχει εξασφαλίσει για τις χρηματοδοτικές της ανάγκες μέχρι και το 2020".
Η δέσμευση
Ο πρωθυπουργός προανήγγειλε υπέρβαση του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων και φέτος και δεσμεύθηκε "να τηρήσουμε τους συμφωνημένους στόχους και για τα επόμενα χρόνια".
Δεσμεύθηκε ότι "θα καταφέρουμε εντός της επόμενης πενταετίας να μειώσουμε την ανεργία στο 10%" αλλά και ότι "μέσα στην επόμενη διετία να έχουμε καταφέρει να επιστρέψουμε στην επενδυτική βαθμίδα".
Οι εξαγγελίες του στο οικονομικό πεδίο, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν:
- Πλήρη ανασχεδιασμό των χρηματοδοτικών προγραμμάτων για την έρευνα και την καινοτομία και τη σύνδεση με την παραγωγή, τη δημιουργία του μεγαλύτερου ταμείου συμμετοχών πανευρωπαϊκά για την ενίσχυση δυναμικών μικρομεσαίων και νεοφυών επιχειρήσεων με κονδύλια ύψους 500 εκατ. ευρώ αλλά και το πρόγραμμα Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ με κονδύλια ύψους 410 εκατ. ευρώ.
- Υλοποίηση προγραμμάτων για την εργασία 10.000 επιστημόνων στους κλάδους της μεταποίησης, της αγροδιατροφής και των νέων τεχνολογιών και 5.500 νέων επιστημόνων σε φορείς του δημοσίου με μισθούς αντίστοιχους των προσόντων τους.
- Από το 2019 και για τα επόμενα δύο έτη "κίνητρα με τη μορφή εισφοροαπαλλαγών και φοροαπαλλαγών για τους νέους επιστήμονες που θα επιστρέψουν στη χώρα".
- Ενίσχυση των συνεταιριστικών δομών με στοχευμένες ελαφρύνσεις και την παροχή ειδικών κινήτρων.
- Επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και αύξηση του κατώτατου μισθού αλλά το 2019, "μετά από την ολοκλήρωση της διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς".
- Ενίσχυση του προϋπολογισμού για την υγεία "ώστε σε βάθος πενταετίας να καταφέρουμε να προσεγγίσουμε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο".
- Κάλυψη όλων των οργανικών θέσεων γιατρών, νοσηλευτών και λοιπού προσωπικού που κενώθηκαν κατά την καταστροφική πενταετία 2010-2014, αύξηση των μισθών των ειδικευόμενων και σταδιακή αποκατάσταση των περικοπών στο ειδικό ιατρικό μισθολόγιο.
- Επαναφορά του Νοσοκομείου "Ερρίκος Ντυνάν", που σχεδόν εκλάπη από το Δημόσιο, ξανά στο πλαίσιο της Δημόσιας Περίθαλψης, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ωνάση.
- Οι δαπάνες για την πρόνοια μέχρι το 2022 να αγγίξουν τα 4 δισ. ευρώ και τα ποσοστά φτώχειας στη χώρα μας να φτάσουν σε χαμηλότερα επίπεδα από το 2008.
- Επαναδιαπραγμάτευση της μείωσης των συντάξεων. Εκτίμησε ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία και τις προβλέψεις που έχουμε για το 2019, η θέση του ΔΝΤ δεν επιβεβαιώνεται. Αντίθετα, "είμαι απόλυτα βέβαιος ότι ο στόχος για 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να επιτευχθεί και χωρίς την εφαρμογή του εν λόγω μέτρου". Επεσήμανε ότι "αυτήν τη θέση, αφού την επαληθεύσουμε βεβαίως από τα στατιστικά στοιχεία, θα την εξηγήσουμε το επόμενο διάστημα στους Ευρωπαίους εταίρους μας στην Κομισιόν, όπου θα παρουσιάσουμε, όπως όλες οι χώρες της Ευρωζώνης, περί τα μέσα Οκτωβρίου, τον προϋπολογισμό του 2019".
- Αναφέρθηκε σε "πιθανή απόδοση μερίσματος" για την οποία "θα έχουμε σαφή εικόνα προς το τέλος του έτους".
- Αναφέρθηκε στην υποχρέωση "μέχρι το τέλος του έτους" να καταβληθούν "σε ένστολους των σωμάτων ασφαλείας και των ενόπλων δυνάμεων, καθώς και σε δικαστικούς και πανεπιστημιακούς, αναδρομικά ύψους συνολικά 1 ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ".
- Σταδιακή μείωση του ΕΝΦΙΑ 30% μεσοσταθμικά σε δυο φάσεις, από 1/1/19 η πρώτη και από 1/1/20 η δεύτερη. Προανήγγειλε και αλλαγή στη δομή του φόρου "ώστε να γίνει πιο αναλογικός, πιο δίκαιος, ελαφρύτερος για τη λαϊκή κατοικία, άρα περισσότερος φόρος μεγάλης ακίνητης περιουσίας και όχι χαράτσι για τα λαϊκά στρώματα".
- Από 1/1/19 μειώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών μειώνοντας τον συντελεστή για την κύρια σύνταξη από 20% σε 13,3 %. Αντίστοιχη μείωση έως και 35% θα ισχύει και για τους αγρότες.
- Για όλους τους μηχανικούς, γιατρούς, δικηγόρους, μείωση εισφορών για επικουρική σύνταξη και εφάπαξ στο ελάχιστο που ισχύει σήμερα, δηλαδή τα 64,5 ευρώ/μήνα.
- Αρχής γενομένης από τη 1/1/19 και σε βάθος τετραετίας, μείωση της φορολογία των επιχειρήσεων κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες, από 29% που είναι σήμερα, στο 25%.
- Εφαρμογή από 1/1/19 του προγράμματος επιδότησης ενοικίου, με ποσά από 70 έως 200 ευρώ το μήνα, με εισοδηματικά κριτήρια.
- Προσλήψεις 3.000 ατόμων, μόνιμου εξειδικευμένου προσωπικού για το πρόγραμμα "Βοήθεια στο σπίτι" και 4.500 εκπαιδευτικών και εξειδικευμένου προσωπικού για την ενίσχυση της Ειδικής Αγωγής στα δημόσια σχολεία.
- Κατάργηση από 1/1/19 του φόρου επιτηδεύματος για συνεταιρισμένους αγρότες, συνεταιρισμούς και ΚΟΙΝΣΕΠ, καθώς και για τις ανενεργές επιχειρήσεις.
- Επιδότηση του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών για νέους μισθωτούς στον ιδιωτικό τομέα, έως 25 ετών, σε βάθος διετίας. 50% από 1/1/19 και 100% από 1/1/20.
- Από 1/1/21 αλλαγή των συντελεστών του ΦΠΑ, με μείωση κατά δύο μονάδες του μεγάλου συντελεστή, από 24% σε 22% και του μικρού από 13% σε 12%.
Ο Πρωθυπουργός προέβη σε δεκάδες εξαγγελίες για παροχές και ελαφρύνσεις προς όλους σε βάθος 4ετίας. Από μείωση του ΕΝΦΙΑ, του ΦΠΑ, της φορολογίας των επιχειρήσεων και των ασφαλιστικών εισφορών, έως των κονδυλίων για πρόνοια, παιδεία και υγεία.
Η χρηματοδότηση είπε ότι θα προέλθει από τον "δημοσιονομικό χώρο" των 3,5 δισ. ευρώ. Δηλαδή βασίζεται σε υπέρβαση στόχου από τα πρωτογενή πλεονάσματα του 3,5% του ΑΕΠ, την οποία υπολογίζει ότι θα επιτύχει την περίοδο 2019-2022 (σχετική πρόβλεψη περιλαμβάνεται στον Μεσοπρόθεσμο Προϋπολογισμό που ψήφισε η Βουλή).
Ωστόσο, "λησμόνησε" να διευκρινίσει ότι ο "χώρος" αυτός δεν είναι αποδεκτός από τους δανειστές. Το ΔΝΤ έχει ήδη δηλώσει ότι δεν τον αποδέχεται. Η δε Κομισιόν δεν τον έχει υπολογίσει στις προβλέψεις της για την Ελλάδα. Επιφυλάχθηκε μάλιστα να τον εξετάσει κατά την πρώτη μεταμνημονιακή διαπραγμάτευση με επίκεντρο τη χάραξη του νέου προϋπολογισμού.
Επίσης, ως μέρος του "οράματος" για το μέλλον ακούστηκε και μία… επανάληψη των μεταρρυθμίσεων που δεν κατάφεραν να γίνουν τον καιρό του μνημονίου και έτσι εντάχθηκαν στα προαπαιτούμενα της μεταμνημονισκής εποπτείας (όπως είναι η απλούστερη αδειοδότηση, οι δασικοί χάρτες κ.λπ.).
Προέβη επίσης σε δεσμεύσεις για μια σειρά από δύσκολους στόχους: για άνοδο ΑΕΠ 3,5% φέτος, για αναβάθμιση της χώρας σε επενδυτική "κλάση" σε δύο χρόνια αλλά και για την εξάλειψη των επιπτώσεων της κρίσης σε ανεργία και φτώχεια.
Τι ξέχασε
Σε μια ομιλία που ξεκίνησε με ειδική μνεία για την τιμώμενη χώρα της ΔΕΘ, τις ΗΠΑ, ξεδίπλωσε τα επιτεύγματα της οικονομίας το τελευταίο διάστημα. Ανέφερε ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σήμερα, ξανά μετά από 9 ολόκληρα χρόνια, σε τροχιά ανάκαμψης.
Και επεσήμανε ότι "για έξι συνεχόμενα τρίμηνα σημειώνει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ μόλις την προηγούμενη εβδομάδα η ΕΛΣΤΑΤ αναθεώρησε προς τα πάνω τις προβλέψεις της για το 2018, που αναμένεται να κλείσει κοντά στο 2,5%".
Ο λόγος για μια πρόβλεψη πολύ πιο υψηλή από το 1,9% του Μεσοπροθέσμου. Και τούτο παρά την επιβράδυνση του ΑΕΠ το 2ο τρίμηνο...
Ανέφερε επίσης ότι "ο δείκτης οικονομικής εμπιστοσύνης, ο δείκτης οικονομικού κλίματος, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης σημειώνουν τις καλύτερες επιδόσεις τους εδώ και πολλά χρόνια". Ωστόσο τον Αύγουστο τα στοιχεία έδειξαν οριακή επιδείνωση.
Απέδωσε σε "πρόσκαιρες αναταράξεις στις αγορές από εξωγενείς παράγοντες" την πορεία των αγορών και είπε ότι "δεν μας ανησυχούν, για τουλάχιστον δυόμισι χρόνια από σήμερα, χάρη στο μαξιλάρι ρευστότητας που η χώρα έχει εξασφαλίσει για τις χρηματοδοτικές της ανάγκες μέχρι και το 2020".
Η δέσμευση
Ο πρωθυπουργός προανήγγειλε υπέρβαση του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων και φέτος και δεσμεύθηκε "να τηρήσουμε τους συμφωνημένους στόχους και για τα επόμενα χρόνια".
Δεσμεύθηκε ότι "θα καταφέρουμε εντός της επόμενης πενταετίας να μειώσουμε την ανεργία στο 10%" αλλά και ότι "μέσα στην επόμενη διετία να έχουμε καταφέρει να επιστρέψουμε στην επενδυτική βαθμίδα".
Οι εξαγγελίες του στο οικονομικό πεδίο, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν:
- Πλήρη ανασχεδιασμό των χρηματοδοτικών προγραμμάτων για την έρευνα και την καινοτομία και τη σύνδεση με την παραγωγή, τη δημιουργία του μεγαλύτερου ταμείου συμμετοχών πανευρωπαϊκά για την ενίσχυση δυναμικών μικρομεσαίων και νεοφυών επιχειρήσεων με κονδύλια ύψους 500 εκατ. ευρώ αλλά και το πρόγραμμα Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ με κονδύλια ύψους 410 εκατ. ευρώ.
- Υλοποίηση προγραμμάτων για την εργασία 10.000 επιστημόνων στους κλάδους της μεταποίησης, της αγροδιατροφής και των νέων τεχνολογιών και 5.500 νέων επιστημόνων σε φορείς του δημοσίου με μισθούς αντίστοιχους των προσόντων τους.
- Από το 2019 και για τα επόμενα δύο έτη "κίνητρα με τη μορφή εισφοροαπαλλαγών και φοροαπαλλαγών για τους νέους επιστήμονες που θα επιστρέψουν στη χώρα".
- Ενίσχυση των συνεταιριστικών δομών με στοχευμένες ελαφρύνσεις και την παροχή ειδικών κινήτρων.
- Επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και αύξηση του κατώτατου μισθού αλλά το 2019, "μετά από την ολοκλήρωση της διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς".
- Ενίσχυση του προϋπολογισμού για την υγεία "ώστε σε βάθος πενταετίας να καταφέρουμε να προσεγγίσουμε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο".
- Κάλυψη όλων των οργανικών θέσεων γιατρών, νοσηλευτών και λοιπού προσωπικού που κενώθηκαν κατά την καταστροφική πενταετία 2010-2014, αύξηση των μισθών των ειδικευόμενων και σταδιακή αποκατάσταση των περικοπών στο ειδικό ιατρικό μισθολόγιο.
- Επαναφορά του Νοσοκομείου "Ερρίκος Ντυνάν", που σχεδόν εκλάπη από το Δημόσιο, ξανά στο πλαίσιο της Δημόσιας Περίθαλψης, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ωνάση.
- Οι δαπάνες για την πρόνοια μέχρι το 2022 να αγγίξουν τα 4 δισ. ευρώ και τα ποσοστά φτώχειας στη χώρα μας να φτάσουν σε χαμηλότερα επίπεδα από το 2008.
- Επαναδιαπραγμάτευση της μείωσης των συντάξεων. Εκτίμησε ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία και τις προβλέψεις που έχουμε για το 2019, η θέση του ΔΝΤ δεν επιβεβαιώνεται. Αντίθετα, "είμαι απόλυτα βέβαιος ότι ο στόχος για 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να επιτευχθεί και χωρίς την εφαρμογή του εν λόγω μέτρου". Επεσήμανε ότι "αυτήν τη θέση, αφού την επαληθεύσουμε βεβαίως από τα στατιστικά στοιχεία, θα την εξηγήσουμε το επόμενο διάστημα στους Ευρωπαίους εταίρους μας στην Κομισιόν, όπου θα παρουσιάσουμε, όπως όλες οι χώρες της Ευρωζώνης, περί τα μέσα Οκτωβρίου, τον προϋπολογισμό του 2019".
- Αναφέρθηκε σε "πιθανή απόδοση μερίσματος" για την οποία "θα έχουμε σαφή εικόνα προς το τέλος του έτους".
- Αναφέρθηκε στην υποχρέωση "μέχρι το τέλος του έτους" να καταβληθούν "σε ένστολους των σωμάτων ασφαλείας και των ενόπλων δυνάμεων, καθώς και σε δικαστικούς και πανεπιστημιακούς, αναδρομικά ύψους συνολικά 1 ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ".
- Σταδιακή μείωση του ΕΝΦΙΑ 30% μεσοσταθμικά σε δυο φάσεις, από 1/1/19 η πρώτη και από 1/1/20 η δεύτερη. Προανήγγειλε και αλλαγή στη δομή του φόρου "ώστε να γίνει πιο αναλογικός, πιο δίκαιος, ελαφρύτερος για τη λαϊκή κατοικία, άρα περισσότερος φόρος μεγάλης ακίνητης περιουσίας και όχι χαράτσι για τα λαϊκά στρώματα".
- Από 1/1/19 μειώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών μειώνοντας τον συντελεστή για την κύρια σύνταξη από 20% σε 13,3 %. Αντίστοιχη μείωση έως και 35% θα ισχύει και για τους αγρότες.
- Για όλους τους μηχανικούς, γιατρούς, δικηγόρους, μείωση εισφορών για επικουρική σύνταξη και εφάπαξ στο ελάχιστο που ισχύει σήμερα, δηλαδή τα 64,5 ευρώ/μήνα.
- Αρχής γενομένης από τη 1/1/19 και σε βάθος τετραετίας, μείωση της φορολογία των επιχειρήσεων κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες, από 29% που είναι σήμερα, στο 25%.
- Εφαρμογή από 1/1/19 του προγράμματος επιδότησης ενοικίου, με ποσά από 70 έως 200 ευρώ το μήνα, με εισοδηματικά κριτήρια.
- Προσλήψεις 3.000 ατόμων, μόνιμου εξειδικευμένου προσωπικού για το πρόγραμμα "Βοήθεια στο σπίτι" και 4.500 εκπαιδευτικών και εξειδικευμένου προσωπικού για την ενίσχυση της Ειδικής Αγωγής στα δημόσια σχολεία.
- Κατάργηση από 1/1/19 του φόρου επιτηδεύματος για συνεταιρισμένους αγρότες, συνεταιρισμούς και ΚΟΙΝΣΕΠ, καθώς και για τις ανενεργές επιχειρήσεις.
- Επιδότηση του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών για νέους μισθωτούς στον ιδιωτικό τομέα, έως 25 ετών, σε βάθος διετίας. 50% από 1/1/19 και 100% από 1/1/20.
- Από 1/1/21 αλλαγή των συντελεστών του ΦΠΑ, με μείωση κατά δύο μονάδες του μεγάλου συντελεστή, από 24% σε 22% και του μικρού από 13% σε 12%.
