Το νέο τοπίο που έχει φέρει η κατακόρυφη άνοδος των τιμών των δικαιωμάτων ρύπων κάνει τη ΔΕΗ να εξετάζει την προσθήκη ρήτρας CO2 στα οικιακά της τιμολόγια από τις αρχές της επόμενης χρονιάς, αλλά και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να διερευνά το ενδεχόμενο για μείωση των επιβαρύνσεων της λιγνιτικής παραγωγής, με μία πιθανή κατάργηση του ειδικού τέλους λιγνίτη για τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ).
Έτσι, με δεδομένο ότι οι υψηλές τιμές ασκούν στη ΔΕΗ έντονες πιέσεις στο κόστος προμήθειας, σύμφωνα με πληροφορίες ένα σχέδιο που εξετάζει η επιχείρηση σε συνεννόηση με το ΥΠΕΝ είναι η ρήτρα ρύπων να αποτελέσει μία νέα χρέωση από το 2019, η οποία θα αυξομειώνεται αυτόματα «ακολουθώντας» τη διακύμανση των τιμών των δικαιωμάτων. Κάτι που σημαίνει πως, αν κινείται ανοδικά το κόστος CO2, ένα μέρος της επιπλέον επιβάρυνσης θα μετακυλίεται στους καταναλωτές.
Από την άλλη πλευρά, ένα από τα λιγοστά οφέλη από τις υψηλές τιμές CO2 είναι η αύξηση των εσόδων του ΕΛΑΠΕ, στον οποίο καταλήγουν τα έσοδα από τη δημοπράτηση αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Επομένως, με δεδομένο ότι ο ΕΛΑΠΕ παρουσιάζει ήδη μεγάλο πλεόνασμα, μία από τις επιλογές που φαίνεται να βρίσκεται στο τραπέζι είναι η κατάργηση από το ΥΠΕΝ του ειδικού τέλους λιγνίτη, το οποίο συγχρηματοδοτεί τον λογαριασμό.
Προσέλκυση επενδυτών
Μία τέτοια κίνηση θα αποσυμπίεζε το κόστος λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων, κάτι που πέρα από την οικονομική ελάφρυνση της ΔΕΗ, θα βελτίωνε τα δεδομένα και για τον διαγωνισμό για τους Ατμοηλεκτρικούς Σταθμούς στη Μεγαλόπολη και τη Μελίτη της Φλώρινας, κάνοντας το εν λόγω χαρτοφυλάκιο πιο ελκυστικό στους υποψήφιους επενδυτές. Επομένως, αν πάρει τελικά το «πράσινο φως», αναμένεται να υλοποιηθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, δηλαδή πριν από την υποβολή των δεσμευτικών προσφορών, που θα γίνει την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου.
Στην περίπτωση της ρήτρας CO2, εφόσον τελικά υιοθετηθεί, τότε με βάση τα επίπεδα στα οποία κινείται αυτή τη στιγμή το κόστος CO2, η έναρξη ισχύος της από το 2019 αναμένεται κανονικά να επιφέρει έμμεσες αυξήσεις στα τιμολόγια. Ωστόσο, με δεδομένο ότι η «πρεμιέρα» της ρήτρας θα γίνει ουσιαστικά εντός της προεκλογικής περιόδου, στην οποία όπως είναι φυσικό η κυβέρνηση δεν θα ήθελε να μπει με αυξήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να συνδυαστεί με μία παρέμβαση του ΥΠΕΝ για ελαφρύνσεις σε άλλα σκέλη των τιμολογίων (π.χ. τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις), ώστε τουλάχιστον σε πρώτη φάση το «καθαρό» ισοζύγιο να είναι μηδενικό για τα νοικοκυριά.
Σε κάθε περίπτωση, εκτιμάται πως ο μηχανισμός θα βασίζεται στον υπολογισμό του μέσου όρου της τιμής των ρύπων κατά τους προηγούμενους τρεις ή τέσσερις μήνες. Συνεπώς, όταν αυτός ο μέσος όρος θα είναι αυξημένος, τότε ένα μέρος αυτής της αύξησης θα μεταφέρεται αυτόματα στους λογαριασμούς, ενώ αν αντίθετα οι τιμές έχουν κινηθεί καθοδικά τότε θα μειώνεται η αντίστοιχη χρέωση. Η ΔΕΗ περιλαμβάνει ήδη ρήτρα CO2 στα τιμολόγια της υψηλής τάσης και σε κάποιους μεγάλους καταναλωτές της μέσης τάσης, ενώ οι ιδιώτες πάροχοι προβλέπουν ρήτρα ρύπων σε όλες τις κατηγορίες των τιμολογίων τους.
Όσον αφορά το ειδικό τέλος λιγνίτη, οι υψηλές τιμές των ρύπων ουσιαστικά έρχονται να δημιουργήσουν μία επιπλέον δικλίδα ασφαλείας για το ότι ο λογαριασμός θα διατηρήσει μεγάλα πλεονάσματα, ακόμη και χωρίς το εν λόγω τέλος. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με το μηνιαίο δελτίο του Αυγούστου του ΔΑΠΕΕΠ (Διαχειριστή ΑΠΕ & Εγγυήσεων Προέλευσης), το ετήσιο σωρευτικό πλεόνασμα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ στο τέλος του 2018 θα αγγίζει τα 171,52 εκατ. ευρώ, αν αφαιρεθεί το αποθεματικό ασφαλείας των 70 εκατ. ευρώ.
Το πλεόνασμα του ΕΛΑΠΕ
Έτσι, στην περίπτωση που η κατάργηση του τέλους ισχύσει από τον Οκτώβριο, τότε το σωρευτικό πλεόνασμα για το 2018 θα διαμορφωθεί σε 113,23 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό είναι αρκετό για να καλύψει και τα περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ που, σύμφωνα με πληροφορίες, εκτιμάται πως είναι οι επιστροφές προς τη ΔΕΗ από την εκκαθάριση του ΕΤΜΕΑΡ για τις χρονιές 2012, 2013, 2016 και 2017.
Ανάλογη εικόνα προκύπτει και για το 2019, όπου με την κατάργηση του τέλους λιγνίτη τα έσοδα του ΕΛΑΠΕ αναμένεται να διαμορφωθούν σε 255,2 εκατ., από 287,1 εκατ. που υπολογίζονται στο δελτίο του ΔΑΠΕΕΠ για τον Αύγουστο. Μάλιστα, το ποσό αυτό ανοίγει τον δρόμο και για την επίσπευση της κατάργησης εντός του 2019 της Πρόσθετης Χρέωσης Εκπροσώπων Φορτίου Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (ΠΧΕΦΕΛ), η οποία από το επόμενο έτος θα είναι έτσι κι αλλιώς μειωμένη κατά 50%.
