Κρίσιμη θα είναι η εβδομάδα αυτή για τη διαμόρφωση του διάδοχου πλαισίου του νόμου Κατσέλη, με τράπεζες και κυβέρνηση να κάνουν το τελικό μέτρημα "στα κουκιά" για το εύρος της προστασίας που θα παρέχει ο νέος νόμος.
Ο νέος νόμος θα έχει ως βασικό άξονα τη διαφύλαξη της κεφαλαιακής σταθερότητας των τραπεζών και στην ουσία από δικαστικό (όπως ήταν ο προηγούμενος ν. Κατσέλη με το άρθρο 9), θα μετεξελιχθεί σε ένα τραπεζικό προϊόν, το οποίο θα λαμβάνουν οι οικονομικά ασθενέστεροι δανειολήπτες.
Μετά τις επαφές με τους "θεσμούς", εντός της εβδομάδας το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αποστέλλει σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη σημείωμα για τη δομή του νέου νόμου Κατσέλη και παράλληλα δουλεύει το σχετικό νομοσχέδιο. Από την πλευρά τους, οι τράπεζες οριστικοποιούν τη "δεξαμενή" των δανείων, η οποία και θα καθορίσει το τελικό ποσό της επιδότησης που θα χορηγηθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Capital.gr, το συνολικό ποσό της επιδότησης οριστικοποιήθηκε για το 2019 στα 150 εκατ. ευρώ και στα 200 εκατ. ετησίως από το 2020 και ύστερα.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο νέος νόμος θα αφήνει στη διακριτική ευχέρεια της κάθε τράπεζας να αποφασίσει το προϊόν της ρύθμισης για τον καθένα δανειολήπτη, με διάρκεια επιμήκυνσης της οφειλής κατά 10 (μάλλον άνευ νοήματος),15, 20 ή 25 χρόνια, αναλόγως της ηλικίας του και του ποσού της δόσης που θα μπορεί να πληρώνει. Στο σημείωμα που θα αποσταλεί στους "θεσμούς" δεν γίνεται αναφορά σε ύψος ανώτατου επιτοκίου για τη ρύθμιση.
Το ότι θα υπάρχει "κούρεμα" οφειλής είναι δεδομένο. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν θα είναι οριζόντιο, όπως αρχικά επιθυμούσε η κυβέρνηση, αλλά θα κρίνεται κατά περίπτωση από τις τράπεζες. Ειδικότερα, όπως θα αναφέρεται στο σημείωμα προς τους "θεσμούς", το haircut θα διαμορφώνεται στη βάση της αξίας του υπολοίπου του δανείου και της πραγματικής αξίας του ακινήτου, όμως δεν θα συνίσταται αμιγώς στη διαφορά των δύο. Θα υπόκειται στον περιορισμό του book value του δανείου, ουσιαστικά δηλαδή θα εξαρτάται από το ύψος των προβλέψεων που έχουν σχηματίσει οι τράπεζες για το κάθε δάνειο. Με τον τρόπο αυτό, οι τράπεζες θα αποφασίζουν το ύψος του "κουρέματος" ανά περίπτωση και θα διασφαλίζεται ότι ο νέος νόμος Κατσέλη δεν πρόκειται να επηρεάσει αρνητικά την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών.
Αναφορικά με την επιδότηση της δόσης που θα παρέχει στη συνέχεια το κράτος, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν έχει ξεκαθαρίσει το αν αυτή θα είναι στο 1/3 της δόσης ή αναλογικά. Tα εισοδηματικά και περιουσιακά δεδομένα του δανειολήπτη μπορεί να διαμορφώσουν αναλογικά την επιδότηση, είτε χαμηλότερη είτε υψηλότερη από το 1/3 της δόσης, ενδεχομένως και στο 100% αυτής ή και μηδενική.
Σε κάθε περίπτωση, το συνολικό δημοσιονομικό budget για την επιδότηση (150 εκατ. ευρώ το 2019) μαζί με το συνολικό pool των υφιστάμενων δανείων του ν. Κατσέλη που θα έχουν τα κριτήρια επιλεξιμότητας για την υπαγωγή τους στο νέο καθεστώς (και μάλιστα ανά κλίμακα π.χ. οφειλή έως 50.000 ευρώ, 50.000 – 100.000 ευρώ κ.ο.κ.), θα διαμορφώσουν όχι μόνο το εύρος της επιδότησης, αλλά και το ύψος της προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Capital.gr, οι μέχρι στιγμής υπολογισμοί του οικονομικού επιτελείου δείχνουν ότι το όριο για την προστασία της πρώτης κατοικίας κλίνει στην περιοχή των 150.000 ευρώ, με τα δάνεια που αφορούν μεγαλύτερες αξίες να κινούνται στα 2 – 2,5 δις. ευρώ.
Οι πληροφορίες, πάντως, αναφέρουν ότι το μέγιστο της "δεξαμενής" των δανείων του νόμου Κατσέλη ανέρχεται σε 16 δις. ευρώ, αλλά τα δάνεια που πληρούν τα κριτήρια για να ενταχθούν στο νέο νόμο δεν ξεπερνούν τα 7 – 9 δις. ευρώ (στεγαστικά και επαγγελματικά με ενέχυρο την πρώτη κατοικία).
Εν τω μεταξύ, μία εντελώς νέα παράμετρος μπαίνει στο τραπέζι, καθώς σύμφωνα με τις πληροφορίες του Capital.gr, είναι ανοιχτό και θέμα προστασίας επιτοκίου. Το θέμα αυτό δεν αναφέρεται στο σημείωμα που αναμένεται να αποσταλεί στους "θεσμούς", ωστόσο έχει αρχίσει να συζητείται κατά τα πρότυπα που ισχύουν για το πλαίσιο προστασίας των δανειοληπτών στην Κύπρο.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, εξετάζεται παροχή προστασίας επιτοκίου (δηλαδή η τράπεζα να μην μπορεί να αυξήσει το επιτόκιο του δανειολήπτη έστω και αν τα επιτόκια κινηθούν ανοδικά) για μία αρχική περίοδο 7 ετών. Στην Κύπρο η προστασία επιτοκίου παρέχεται στο 3,5%, το οποίο υπολογίζεται με επιτόκιο euribor εξαμήνου και περιθώριο 2,5%. Από πλευράς κυβέρνησης εκτιμάται ότι οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα και τα εργαλεία για το hedging ώστε να μπορέσουν να προσφέρουν προστασία επιτοκίου για μία αρχική περίοδο των δανείων που θα ρυθμίσουν με τον νέο νόμο Κατσέλη.
Ο νέος νόμος θα έχει ως βασικό άξονα τη διαφύλαξη της κεφαλαιακής σταθερότητας των τραπεζών και στην ουσία από δικαστικό (όπως ήταν ο προηγούμενος ν. Κατσέλη με το άρθρο 9), θα μετεξελιχθεί σε ένα τραπεζικό προϊόν, το οποίο θα λαμβάνουν οι οικονομικά ασθενέστεροι δανειολήπτες.
Μετά τις επαφές με τους "θεσμούς", εντός της εβδομάδας το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αποστέλλει σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη σημείωμα για τη δομή του νέου νόμου Κατσέλη και παράλληλα δουλεύει το σχετικό νομοσχέδιο. Από την πλευρά τους, οι τράπεζες οριστικοποιούν τη "δεξαμενή" των δανείων, η οποία και θα καθορίσει το τελικό ποσό της επιδότησης που θα χορηγηθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Capital.gr, το συνολικό ποσό της επιδότησης οριστικοποιήθηκε για το 2019 στα 150 εκατ. ευρώ και στα 200 εκατ. ετησίως από το 2020 και ύστερα.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο νέος νόμος θα αφήνει στη διακριτική ευχέρεια της κάθε τράπεζας να αποφασίσει το προϊόν της ρύθμισης για τον καθένα δανειολήπτη, με διάρκεια επιμήκυνσης της οφειλής κατά 10 (μάλλον άνευ νοήματος),15, 20 ή 25 χρόνια, αναλόγως της ηλικίας του και του ποσού της δόσης που θα μπορεί να πληρώνει. Στο σημείωμα που θα αποσταλεί στους "θεσμούς" δεν γίνεται αναφορά σε ύψος ανώτατου επιτοκίου για τη ρύθμιση.
Το ότι θα υπάρχει "κούρεμα" οφειλής είναι δεδομένο. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν θα είναι οριζόντιο, όπως αρχικά επιθυμούσε η κυβέρνηση, αλλά θα κρίνεται κατά περίπτωση από τις τράπεζες. Ειδικότερα, όπως θα αναφέρεται στο σημείωμα προς τους "θεσμούς", το haircut θα διαμορφώνεται στη βάση της αξίας του υπολοίπου του δανείου και της πραγματικής αξίας του ακινήτου, όμως δεν θα συνίσταται αμιγώς στη διαφορά των δύο. Θα υπόκειται στον περιορισμό του book value του δανείου, ουσιαστικά δηλαδή θα εξαρτάται από το ύψος των προβλέψεων που έχουν σχηματίσει οι τράπεζες για το κάθε δάνειο. Με τον τρόπο αυτό, οι τράπεζες θα αποφασίζουν το ύψος του "κουρέματος" ανά περίπτωση και θα διασφαλίζεται ότι ο νέος νόμος Κατσέλη δεν πρόκειται να επηρεάσει αρνητικά την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών.
Αναφορικά με την επιδότηση της δόσης που θα παρέχει στη συνέχεια το κράτος, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν έχει ξεκαθαρίσει το αν αυτή θα είναι στο 1/3 της δόσης ή αναλογικά. Tα εισοδηματικά και περιουσιακά δεδομένα του δανειολήπτη μπορεί να διαμορφώσουν αναλογικά την επιδότηση, είτε χαμηλότερη είτε υψηλότερη από το 1/3 της δόσης, ενδεχομένως και στο 100% αυτής ή και μηδενική.
Σε κάθε περίπτωση, το συνολικό δημοσιονομικό budget για την επιδότηση (150 εκατ. ευρώ το 2019) μαζί με το συνολικό pool των υφιστάμενων δανείων του ν. Κατσέλη που θα έχουν τα κριτήρια επιλεξιμότητας για την υπαγωγή τους στο νέο καθεστώς (και μάλιστα ανά κλίμακα π.χ. οφειλή έως 50.000 ευρώ, 50.000 – 100.000 ευρώ κ.ο.κ.), θα διαμορφώσουν όχι μόνο το εύρος της επιδότησης, αλλά και το ύψος της προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Capital.gr, οι μέχρι στιγμής υπολογισμοί του οικονομικού επιτελείου δείχνουν ότι το όριο για την προστασία της πρώτης κατοικίας κλίνει στην περιοχή των 150.000 ευρώ, με τα δάνεια που αφορούν μεγαλύτερες αξίες να κινούνται στα 2 – 2,5 δις. ευρώ.
Οι πληροφορίες, πάντως, αναφέρουν ότι το μέγιστο της "δεξαμενής" των δανείων του νόμου Κατσέλη ανέρχεται σε 16 δις. ευρώ, αλλά τα δάνεια που πληρούν τα κριτήρια για να ενταχθούν στο νέο νόμο δεν ξεπερνούν τα 7 – 9 δις. ευρώ (στεγαστικά και επαγγελματικά με ενέχυρο την πρώτη κατοικία).
Εν τω μεταξύ, μία εντελώς νέα παράμετρος μπαίνει στο τραπέζι, καθώς σύμφωνα με τις πληροφορίες του Capital.gr, είναι ανοιχτό και θέμα προστασίας επιτοκίου. Το θέμα αυτό δεν αναφέρεται στο σημείωμα που αναμένεται να αποσταλεί στους "θεσμούς", ωστόσο έχει αρχίσει να συζητείται κατά τα πρότυπα που ισχύουν για το πλαίσιο προστασίας των δανειοληπτών στην Κύπρο.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, εξετάζεται παροχή προστασίας επιτοκίου (δηλαδή η τράπεζα να μην μπορεί να αυξήσει το επιτόκιο του δανειολήπτη έστω και αν τα επιτόκια κινηθούν ανοδικά) για μία αρχική περίοδο 7 ετών. Στην Κύπρο η προστασία επιτοκίου παρέχεται στο 3,5%, το οποίο υπολογίζεται με επιτόκιο euribor εξαμήνου και περιθώριο 2,5%. Από πλευράς κυβέρνησης εκτιμάται ότι οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα και τα εργαλεία για το hedging ώστε να μπορέσουν να προσφέρουν προστασία επιτοκίου για μία αρχική περίοδο των δανείων που θα ρυθμίσουν με τον νέο νόμο Κατσέλη.
