Όλα όσα θα θέλατε να γνωρίζετε για τους φόρους κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών παρουσιάζει ο Ελεύθερος Τύπος.
Ο χρόνος, ο τρόπος υποβολής των δηλώσεων, οι προϋποθέσεις και τα όρια απαλλαγής από τη φορολογία σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, καθώς και οι κλίμακες υπολογισμού των φόρων παρατίθενται αναλυτικά με σκοπό την πλήρη ενημέρωση των φορολογουμένων.
Κληρονομιές
Καταρχάς, να δούμε τι ακριβώς ισχύει στη φορολογία κληρονομιών. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία, υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς είναι ο κληρονόμος ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του. Η δήλωση φόρου κληρονομιάς πρέπει να υποβληθεί μέσα σε έξι μήνες αν ο κληρονομούμενος πέθανε στην Ελλάδα, ή μέσα σε ένα χρόνο αν ο κληρονομούμενος απεβίωσε στην αλλοδαπή ή οι κληρονόμοι ή οι κληροδόχοι διέμεναν κατά το χρόνο θανάτου στην αλλοδαπή. Η προθεσμία αρχίζει από το θάνατο του κληρονομουμένου ή τη δημοσίευση της διαθήκης ή τη δημοσίευση της τελεσίδικης απόφασης που κηρύσσει την αφάνεια ή το θάνατο του υπόχρεου σε δήλωση, αν αυτός δεν υπέβαλε δήλωση, ή το διορισμό των κηδεμόνων σχολαζουσών κληρονομιών, των εκτελεστών διαθήκης, των συνδίκων πτώχευσης ή την αναγνώρισή τους σε περίπτωση κληρονόμων σχολαζουσών κληρονομιών. Η παραπάνω εξάμηνη ή ετήσια προθεσμία μπορεί να παραταθεί για τρεις κατ’ ανώτατο όριο μήνες, με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας ΔΟΥ, αν συντρέχουν αποχρώντες λόγοι.
Χαρτούρα…
Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται κατά την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς είναι τα ακόλουθα:
* Ληξιαρχική πράξη θανάτου.
* Αντίγραφο διαθήκης.
* Κληρονομητήριο ή πιστοποιητικό της αρμόδιας δημοτικής ή κοινοτικής αρχής περί του είδους και του βαθμού συγγενείας προς τον κληρονομούμενο.
* Πιστοποιητικό του γραμματέα του Ειρηνοδικείου περί μη δημοσιεύσεως νεότερης διαθήκης ή περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης στην περίπτωση της εξ αδιαθέτου διαδοχής.
* Πιστοποιητικό για την ηλικία του επικαρπωτή όταν για τον προσδιορισμό της αξίας λαμβάνεται υπόψη η ηλικία αυτού.
* Εγγραφο νομιμοποιήσεως, σε περίπτωση πληρεξουσίου.
* Τα έγγραφα που αποδεικνύουν τη μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης.
* Αποδεικτικά χρεών της κληρονομιάς (σχετικό άρθρο 67 του Κώδικα).
Αρμόδια ΔΟΥ για την παραλαβή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς είναι η ΔΟΥ της κατοικίας του κληρονομουμένου, ή η ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού αν ο κληρονομούμενος ήταν κάτοικος αλλοδαπής. Αν όμως ο κληρονομούμενος είχε την κατοικία του στην αλλοδαπή αλλά απεβίωσε στην Ελλάδα, αρμόδια είναι η ΔΟΥ του τόπου θανάτου.
Δωρεές – γονικές παροχές
Σε περίπτωση δωρεάς ή γονικής παροχής, η νομοθεσία ορίζει ότι υπόχρεοι υποβολής δήλωσης είναι και οι δύο συμβαλλόμενοι (δωρητής – δωρεοδόχος, γονέας – τέκνο).
Αρμόδια ΔΟΥ για την παραλαβή δήλωσης φόρου δωρεάς – γονικής παροχής είναι η ΔΟΥ της κατοικίας του δωρητή.
Η δήλωση υποβάλλεται πριν από την κατάρτιση του συμβολαίου, το οποίο συντάσσεται με βάση θεωρημένο αντίγραφο της δήλωσης και, προκειμένου για άτυπες δωρεές, μέσα σε έξι μήνες από την παράδοση του αντικειμένου της δωρεάς στο δωρεοδόχο.
Απαλλαγής πρώτης κατοικίας
Σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας με κληρονομιά ή δωρεά – γονική παροχή προβλέπεται απαλλαγή από το φόρο υπό την ακόλουθη προϋπόθεση:
Ο κληρονόμος (σύζυγος ή τέκνο του κληρονομουμένου) ή το πρόσωπο που αποκτά την κατοικία με δωρεά ή γονική παροχή ή ο σύζυγος αυτού ή τα ανήλικα τέκνα τους να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδομήσιμου ή επί ιδανικού μεριδίου οικοπέδου, στα οποία αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και βρίσκονται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι καλύπτονται αν το συνολικό εμβαδόν των ανωτέρω ακινήτων (και των λοιπών αντίστοιχων κληρονομιαίων ακινήτων) είναι 70 τ.μ. προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.
Ο χρόνος, ο τρόπος υποβολής των δηλώσεων, οι προϋποθέσεις και τα όρια απαλλαγής από τη φορολογία σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, καθώς και οι κλίμακες υπολογισμού των φόρων παρατίθενται αναλυτικά με σκοπό την πλήρη ενημέρωση των φορολογουμένων.
Κληρονομιές
Καταρχάς, να δούμε τι ακριβώς ισχύει στη φορολογία κληρονομιών. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία, υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς είναι ο κληρονόμος ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του. Η δήλωση φόρου κληρονομιάς πρέπει να υποβληθεί μέσα σε έξι μήνες αν ο κληρονομούμενος πέθανε στην Ελλάδα, ή μέσα σε ένα χρόνο αν ο κληρονομούμενος απεβίωσε στην αλλοδαπή ή οι κληρονόμοι ή οι κληροδόχοι διέμεναν κατά το χρόνο θανάτου στην αλλοδαπή. Η προθεσμία αρχίζει από το θάνατο του κληρονομουμένου ή τη δημοσίευση της διαθήκης ή τη δημοσίευση της τελεσίδικης απόφασης που κηρύσσει την αφάνεια ή το θάνατο του υπόχρεου σε δήλωση, αν αυτός δεν υπέβαλε δήλωση, ή το διορισμό των κηδεμόνων σχολαζουσών κληρονομιών, των εκτελεστών διαθήκης, των συνδίκων πτώχευσης ή την αναγνώρισή τους σε περίπτωση κληρονόμων σχολαζουσών κληρονομιών. Η παραπάνω εξάμηνη ή ετήσια προθεσμία μπορεί να παραταθεί για τρεις κατ’ ανώτατο όριο μήνες, με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας ΔΟΥ, αν συντρέχουν αποχρώντες λόγοι.
Χαρτούρα…
Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται κατά την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς είναι τα ακόλουθα:
* Ληξιαρχική πράξη θανάτου.
* Αντίγραφο διαθήκης.
* Κληρονομητήριο ή πιστοποιητικό της αρμόδιας δημοτικής ή κοινοτικής αρχής περί του είδους και του βαθμού συγγενείας προς τον κληρονομούμενο.
* Πιστοποιητικό του γραμματέα του Ειρηνοδικείου περί μη δημοσιεύσεως νεότερης διαθήκης ή περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης στην περίπτωση της εξ αδιαθέτου διαδοχής.
* Πιστοποιητικό για την ηλικία του επικαρπωτή όταν για τον προσδιορισμό της αξίας λαμβάνεται υπόψη η ηλικία αυτού.
* Εγγραφο νομιμοποιήσεως, σε περίπτωση πληρεξουσίου.
* Τα έγγραφα που αποδεικνύουν τη μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης.
* Αποδεικτικά χρεών της κληρονομιάς (σχετικό άρθρο 67 του Κώδικα).
Αρμόδια ΔΟΥ για την παραλαβή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς είναι η ΔΟΥ της κατοικίας του κληρονομουμένου, ή η ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού αν ο κληρονομούμενος ήταν κάτοικος αλλοδαπής. Αν όμως ο κληρονομούμενος είχε την κατοικία του στην αλλοδαπή αλλά απεβίωσε στην Ελλάδα, αρμόδια είναι η ΔΟΥ του τόπου θανάτου.
Δωρεές – γονικές παροχές
Σε περίπτωση δωρεάς ή γονικής παροχής, η νομοθεσία ορίζει ότι υπόχρεοι υποβολής δήλωσης είναι και οι δύο συμβαλλόμενοι (δωρητής – δωρεοδόχος, γονέας – τέκνο).
Αρμόδια ΔΟΥ για την παραλαβή δήλωσης φόρου δωρεάς – γονικής παροχής είναι η ΔΟΥ της κατοικίας του δωρητή.
Η δήλωση υποβάλλεται πριν από την κατάρτιση του συμβολαίου, το οποίο συντάσσεται με βάση θεωρημένο αντίγραφο της δήλωσης και, προκειμένου για άτυπες δωρεές, μέσα σε έξι μήνες από την παράδοση του αντικειμένου της δωρεάς στο δωρεοδόχο.
Απαλλαγής πρώτης κατοικίας
Σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας με κληρονομιά ή δωρεά – γονική παροχή προβλέπεται απαλλαγή από το φόρο υπό την ακόλουθη προϋπόθεση:
Ο κληρονόμος (σύζυγος ή τέκνο του κληρονομουμένου) ή το πρόσωπο που αποκτά την κατοικία με δωρεά ή γονική παροχή ή ο σύζυγος αυτού ή τα ανήλικα τέκνα τους να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδομήσιμου ή επί ιδανικού μεριδίου οικοπέδου, στα οποία αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και βρίσκονται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι καλύπτονται αν το συνολικό εμβαδόν των ανωτέρω ακινήτων (και των λοιπών αντίστοιχων κληρονομιαίων ακινήτων) είναι 70 τ.μ. προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.
