Επανεξέταση, ανά διετία – τριετία, της οικονομικής και περιουσιακής κατάστασης των δανειοληπτών που θα ενταχθούν στο νέο καθεστώς του νόμου Κατσέλη, θα προβλέπει ο σχεδιαζόμενος νέος νόμος που θα ισχύσει μετά τις 28 Φεβρουαρίου.
Παράλληλα, θα προβλέπεται ότι όσοι δανειολήπτες καθυστερήσουν την πληρωμή τριών δόσεων, θα χάνουν αυτομάτως το δικαίωμα στην επιδότηση της δόσης του δανείου τους.
Οι διεργασίες ενόψει της σύνταξης του νέου πλαισίου με το οποίο θα προστατεύεται η πρώτη κατοικία είναι έντονες και συντελούνται σε... πεπιεσμένο χρόνο για τη σύγκλιση των θέσεων κυβέρνησης και τραπεζών. Όπως όλα δείχνουν (δεδομένου ότι στην προχθεσινή σύσκεψη στο Μαξίμου δεν είχαν προσκληθεί οι τράπεζες), δεν αναμένεται να υπάρξει περαιτέρω διαβούλευση μεταξύ κυβέρνησης – τραπεζών για τον νέο νόμο και το επίμαχο όριο προστασίας της πρώτης κατοικίας. Κατόπιν αυτού, η κυβέρνηση θα προχωρήσει μονομερώς στην υποβολή της πρότασής της προς τους "θεσμούς", θέτοντας τον πήχη στις 150.000 ευρώ. Όπως έγραφε το Capital.gr, οι υπολογισμοί του οικονομικού επιτελείου δείχνουν ότι το όριο για την προστασία της πρώτης κατοικίας κλίνει στην περιοχή των 150.000 ευρώ, με τα δάνεια που αφορούν μεγαλύτερες αξίες να κινούνται στα 2 – 2,5 δισ. ευρώ.
Όπως εκτιμάται από τραπεζικές πηγές, η εξέλιξη που αναμένεται μετά την υποβολή της πρότασης του ΥΠ.ΟΙΚ. στους "θεσμούς", με το δεδομένο ότι αυτοί δεν αποδέχονται το όριο των 150.000 ευρώ, θα είναι η επιστροφή του σχεδίου και η αναγκαστική "επαναδιαπραγμάτευση" με τις τράπεζες, η οποία θα οδηγήσει σε μείωση του ορίου προστασίας της πρώτης κατοικίας στις 120.000 ή 130.000 ευρώ το ανώτερο.
Κοινή συνισταμένη, πάντως, και των δύο πλευρών είναι η απομόνωση των στρατηγικών κακοπληρωτών από το νέο πλαίσιο προστασίας, υποχρεώνοντας εφεξής τους αιτούντες την προστασία του νόμου να αποκαλύπτουν εξαρχής, αλλά και σε τακτική βάση στη συνέχεια, το πλήρες τραπεζικό και περιουσιακό τους απόρρητο.
Όπως έχει γράψει το Capital.gr, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των τραπεζών και της κυβέρνησης, το μέγιστο της "δεξαμενής" των δανείων του νόμου Κατσέλη ανέρχεται σε 16 δισ. ευρώ, αλλά τα δάνεια που πληρούν τα αυστηρά κριτήρια για να ενταχθούν στο νέο νόμο δεν ξεπερνούν τα 7 – 9 δισ. ευρώ (στεγαστικά και επαγγελματικά με ενέχυρο την πρώτη κατοικία).
Στην ουσία αυτός είναι ο "σκληρός πυρήνας" των πραγματικά αδύναμων δανειοληπτών για τους οποίους όπως αναφέρουν τραπεζίτες στο Capital.gr, οι τράπεζες δείχνουν ούτως ή άλλως κοινωνική ευαισθησία. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, σε δανειολήπτες με σοβαρά προβλήματα υγείας ή οικονομικής αδυναμίας λόγω ανεργίας, οι τράπεζες προχωρούν σε δωρεάν παραχωρήσεις της κατοικίας. Επίσης, σε περιπτώσεις που κινδυνεύει από πλειστηριασμό πρώτη κατοικία που αποδεδειγμένα δεν ανήκει σε στρατηγικό κακοπληρωτή, οι τράπεζες δίνουν άτυπη παράταση του πλειστηριασμού μέχρι και 8 μήνες.
Αλλά και από τους πλειστηριασμούς που έχουν γίνει μέχρι στιγμής, από πλευράς τραπεζών αναφέρεται ότι δεν έχουν υπάρξει κοινωνικές επιπτώσεις καθώς δεν επρόκειτο για πρώτες κατοικίες. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, τα περισσότερα ακίνητα στα οποία έχουν γίνει πλειστηριασμοί ήταν κενά ή μισθωμένα σε εταιρίες ή φυσικά πρόσωπα, εκ των οποίων 90 στους 100 έσπευσαν προς επαναδιαπραγμάτευση στην τράπεζα (συμφωνώντας να παραμείνουν στο ακίνητο έναντι ενοικίου ή να τους δοθεί παράταση μέχρι να μετεγκατασταθούν) ή εγκατέλειψαν το ακίνητο.
Όσο πλησιάζει, πάντως, η εκπνοή της παράτασης του ισχύοντος νόμου Κατσέλη, η κοινωνική διάσταση της προστασίας της πρώτης κατοικίας μεταφέρεται και στη Βουλή. Χθες η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Κινήματος Αλλαγής κατέθεσε τροπολογία με την οποία ζητά την παράταση του καθεστώτος προστασίας έως το τέλος του 2019 και τη δυνατότητα των δανειοληπτών να ζητήσουν την εξαίρεση της κύριας κατοικίας τους από τη ρευστοποίηση της περιουσίας τους. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην τροπολογία,επιδιώκεται "να αντιμετωπιστεί η εξαιρετικά επείγουσα ανάγκη συνέχισης τουλάχιστον έως το τέλος του 2019 του πλαισίου προστασίας της κύριας κατοικίας των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων που αιτούνται τη ρύθμιση των οφειλών τους δυνάμει του ν. 3869/2010 (Α΄ 130) εντός του οποίου μπορούν να ζητήσουν την εξαίρεση της κύριας κατοικίας τους από τη ρευστοποίηση της περιουσίας τους, που δεν ικανοποιήθηκε από την δίμηνη παράταση που θεσπίστηκε με της διατάξεις του άρθρου πρώτου της κυρούμενης Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου.Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται ικανή περίοδος και όχι μόνο ελάχιστες μέρες έως τις 28.2.2019 ώστε να ολοκληρωθεί η διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς για τη θεσμοθέτηση του νέου πλαισίου που θα παρέχει επαρκές επίπεδο προστασίας σε οφειλέτες που τη χρειάζονται.
Παράλληλα, θα προβλέπεται ότι όσοι δανειολήπτες καθυστερήσουν την πληρωμή τριών δόσεων, θα χάνουν αυτομάτως το δικαίωμα στην επιδότηση της δόσης του δανείου τους.
Οι διεργασίες ενόψει της σύνταξης του νέου πλαισίου με το οποίο θα προστατεύεται η πρώτη κατοικία είναι έντονες και συντελούνται σε... πεπιεσμένο χρόνο για τη σύγκλιση των θέσεων κυβέρνησης και τραπεζών. Όπως όλα δείχνουν (δεδομένου ότι στην προχθεσινή σύσκεψη στο Μαξίμου δεν είχαν προσκληθεί οι τράπεζες), δεν αναμένεται να υπάρξει περαιτέρω διαβούλευση μεταξύ κυβέρνησης – τραπεζών για τον νέο νόμο και το επίμαχο όριο προστασίας της πρώτης κατοικίας. Κατόπιν αυτού, η κυβέρνηση θα προχωρήσει μονομερώς στην υποβολή της πρότασής της προς τους "θεσμούς", θέτοντας τον πήχη στις 150.000 ευρώ. Όπως έγραφε το Capital.gr, οι υπολογισμοί του οικονομικού επιτελείου δείχνουν ότι το όριο για την προστασία της πρώτης κατοικίας κλίνει στην περιοχή των 150.000 ευρώ, με τα δάνεια που αφορούν μεγαλύτερες αξίες να κινούνται στα 2 – 2,5 δισ. ευρώ.
Όπως εκτιμάται από τραπεζικές πηγές, η εξέλιξη που αναμένεται μετά την υποβολή της πρότασης του ΥΠ.ΟΙΚ. στους "θεσμούς", με το δεδομένο ότι αυτοί δεν αποδέχονται το όριο των 150.000 ευρώ, θα είναι η επιστροφή του σχεδίου και η αναγκαστική "επαναδιαπραγμάτευση" με τις τράπεζες, η οποία θα οδηγήσει σε μείωση του ορίου προστασίας της πρώτης κατοικίας στις 120.000 ή 130.000 ευρώ το ανώτερο.
Κοινή συνισταμένη, πάντως, και των δύο πλευρών είναι η απομόνωση των στρατηγικών κακοπληρωτών από το νέο πλαίσιο προστασίας, υποχρεώνοντας εφεξής τους αιτούντες την προστασία του νόμου να αποκαλύπτουν εξαρχής, αλλά και σε τακτική βάση στη συνέχεια, το πλήρες τραπεζικό και περιουσιακό τους απόρρητο.
Όπως έχει γράψει το Capital.gr, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των τραπεζών και της κυβέρνησης, το μέγιστο της "δεξαμενής" των δανείων του νόμου Κατσέλη ανέρχεται σε 16 δισ. ευρώ, αλλά τα δάνεια που πληρούν τα αυστηρά κριτήρια για να ενταχθούν στο νέο νόμο δεν ξεπερνούν τα 7 – 9 δισ. ευρώ (στεγαστικά και επαγγελματικά με ενέχυρο την πρώτη κατοικία).
Στην ουσία αυτός είναι ο "σκληρός πυρήνας" των πραγματικά αδύναμων δανειοληπτών για τους οποίους όπως αναφέρουν τραπεζίτες στο Capital.gr, οι τράπεζες δείχνουν ούτως ή άλλως κοινωνική ευαισθησία. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, σε δανειολήπτες με σοβαρά προβλήματα υγείας ή οικονομικής αδυναμίας λόγω ανεργίας, οι τράπεζες προχωρούν σε δωρεάν παραχωρήσεις της κατοικίας. Επίσης, σε περιπτώσεις που κινδυνεύει από πλειστηριασμό πρώτη κατοικία που αποδεδειγμένα δεν ανήκει σε στρατηγικό κακοπληρωτή, οι τράπεζες δίνουν άτυπη παράταση του πλειστηριασμού μέχρι και 8 μήνες.
Αλλά και από τους πλειστηριασμούς που έχουν γίνει μέχρι στιγμής, από πλευράς τραπεζών αναφέρεται ότι δεν έχουν υπάρξει κοινωνικές επιπτώσεις καθώς δεν επρόκειτο για πρώτες κατοικίες. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, τα περισσότερα ακίνητα στα οποία έχουν γίνει πλειστηριασμοί ήταν κενά ή μισθωμένα σε εταιρίες ή φυσικά πρόσωπα, εκ των οποίων 90 στους 100 έσπευσαν προς επαναδιαπραγμάτευση στην τράπεζα (συμφωνώντας να παραμείνουν στο ακίνητο έναντι ενοικίου ή να τους δοθεί παράταση μέχρι να μετεγκατασταθούν) ή εγκατέλειψαν το ακίνητο.
Όσο πλησιάζει, πάντως, η εκπνοή της παράτασης του ισχύοντος νόμου Κατσέλη, η κοινωνική διάσταση της προστασίας της πρώτης κατοικίας μεταφέρεται και στη Βουλή. Χθες η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Κινήματος Αλλαγής κατέθεσε τροπολογία με την οποία ζητά την παράταση του καθεστώτος προστασίας έως το τέλος του 2019 και τη δυνατότητα των δανειοληπτών να ζητήσουν την εξαίρεση της κύριας κατοικίας τους από τη ρευστοποίηση της περιουσίας τους. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην τροπολογία,επιδιώκεται "να αντιμετωπιστεί η εξαιρετικά επείγουσα ανάγκη συνέχισης τουλάχιστον έως το τέλος του 2019 του πλαισίου προστασίας της κύριας κατοικίας των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων που αιτούνται τη ρύθμιση των οφειλών τους δυνάμει του ν. 3869/2010 (Α΄ 130) εντός του οποίου μπορούν να ζητήσουν την εξαίρεση της κύριας κατοικίας τους από τη ρευστοποίηση της περιουσίας τους, που δεν ικανοποιήθηκε από την δίμηνη παράταση που θεσπίστηκε με της διατάξεις του άρθρου πρώτου της κυρούμενης Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου.Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται ικανή περίοδος και όχι μόνο ελάχιστες μέρες έως τις 28.2.2019 ώστε να ολοκληρωθεί η διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς για τη θεσμοθέτηση του νέου πλαισίου που θα παρέχει επαρκές επίπεδο προστασίας σε οφειλέτες που τη χρειάζονται.
