Σοκ και δέος προκάλεσε στους οφειλέτες του δημοσίου η φορολογική διοίκηση το 2018. Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έκθεση Απολογισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για το 2018, προχώρησε στην επιβολή κατασχέσεων εναντίον 816.721 φορολογουμένων.
Ο αριθμός αυτός είναι κατά πολύ μειωμένος σε σχέση με το 2017, αλλά αποδεικνύεται ότι οι κατασχέσεις είναι πολύ πιο αποτελεσματικές καθώς απέφεραν στα κρατικά ταμεία αυξημένο ποσό κατά 8% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ωστόσο, παρουσιάζει το γεγονός ότι η φορολογική διοίκηση εντατικοποίησε τη στόχευση της ακίνητης περιουσίας των φορολογούμενων που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2018 οι εγγραφές υποθηκών στα ακίνητα οφειλετών για χρέη στην εφορία διπλασιάστηκαν, φτάνοντας στις 8.350 έναντι 4.222 του 2017 (αύξηση 97,8% σε ένα χρόνο). Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η εγγραφή υποθήκης είναι το βασικό μέτρο διασφάλισης της οφειλής του δημοσίου και όχι αναγκαστικής είσπραξης. Για την είσπραξη θα πρέπει η αρμόδια υπηρεσία της ΑΑΔΕ να προχωρήσει στην έκδοση προγράμματος πλειστηριασμού για την αναγκαστική εκποίηση του ακινήτου. Το 2018 η ΑΑΔΕ προχώρησε σε 15.884 προγράμματα πλειστηριασμού (-13,6% σε σχέση με τα 18.792 προγράμματα το 2017).
Παρά το στενό μαρκάρισμα των οφειλετών του δημοσίου από τη φορολογική διοίκηση μόνο ένα μικρό μέρος των συνολικών οφειλών έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής εξόφλησης, όπως είναι η πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων. Το υπόλοιπο που έχει ρυθμιστεί είναι μόλις 3,699 δισ. ευρώ ενώ το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο των 104,365 δισ. ευρώ κατά την 1/1/2019. Δηλαδή σε ρύθμιση βρίσκεται μόλις 3,5% των οφειλών και εκτός ρύθμισης το 96,5%. Τα στοιχεία αυτά συνηγορούν υπέρ της θέσπισης νέας ρύθμισης για τους οφειλέτες, όπως είναι η ρύθμιση των 120 δόσεων.
Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι το πραγματικό ("αποτελεσματικό") χρέος -αφαιρούμενων των χαρακτηρισμένων ως ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών- έφτανε την 1/1/2019 στα 86,255 δισ. ευρώ. Και από αυτά εισπράξιμα θεωρούνται μόλις 8,464 δισ. ευρώ*.
Από την επιμέρους ανάλυση των στοιχείων για τις οφειλές προς το δημόσιο προκύπτουν τα εξής:
- ο συνολικός αριθμός οφειλετών με ληξιπρόθεσμες οφειλές το 2018 μειώθηκε σε 4.064.750, έναντι 4.068.857 το 2017
- το 2018 μέτρα αναγκαστικής είσπραξης υπέστησαν 1.168.438 φορολογούμενοι (μοναδικά ΑΦΜ) έναντι 1.050.077 το 2017.
- το 87,4% των οφειλετών (3.554.463 οφειλέτες), με βασική οφειλή μικρότερη των 5.000 ευρώ, χρωστούν το 2,4% (2,465 δισ. ευρώ) του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου,
- το 1,1% των οφειλετών (42.877 οφειλέτες), έχει βασική οφειλή μεγαλύτερη των 100.000 ευρώ και χρωστά το 89,5% των οφειλών ή 93,378 δισ. ευρώ συνολικά!
- από 5.000 ευρώ έως 100.000 ευρώ χρωστούν το 11,5% των οφειλετών (467.410 οφειλέτες) που διακρατούν το 8,2% (ή 8,521 δισ. ευρώ) του συνολικού χρέους.
* Ως "αποτελεσματικό" ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο ορίζεται το πλέον εισπράξιμο μέρος του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου το οποίο: - Δεν περιλαμβάνει οφειλές εκτός προϋπολογισμού (0,028 δισ. €). -Δεν περιλαμβάνει υπόλοιπα ποσού βασικής οφειλής άνω του 1,5 εκατ. € (9,589 δισ. €). - Δεν περιλαμβάνει οφειλές προ της 01/01/15 (47,841 δισ. €). -Δεν περιλαμβάνει χρέη σε αναστολή είσπραξης και οφειλές χαρακτηρισμένες ως ανεπίδεκτες είσπραξης (0,112 δισ. €).-Δεν περιλαμβάνει τις κατηγορίες φόρων: Λοιπές εισφορές, Έμμεσοι υπέρ τρίτων, Μισθώματα, Υπηρεσίες, Πρόστιμα Κ.Β.Σ., Δάνεια, Υπέρ διαφορών τρίτων, Λοιπά πρόστιμα μη φορολογικά, Παράβολα, Καταλογισμοί και Λοιπά μη φορολογικά (7,099 δισ. €). Δεν περιλαμβάνει τις εξής κατηγορίες οφειλετών: (α) πτωχοί, (β) ΔΕKO, (γ) μηδενικά - προσωρινά Α.Φ.Μ. και (δ) υπό εκκαθάριση (31,212 δισ. €).
Ο αριθμός αυτός είναι κατά πολύ μειωμένος σε σχέση με το 2017, αλλά αποδεικνύεται ότι οι κατασχέσεις είναι πολύ πιο αποτελεσματικές καθώς απέφεραν στα κρατικά ταμεία αυξημένο ποσό κατά 8% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ωστόσο, παρουσιάζει το γεγονός ότι η φορολογική διοίκηση εντατικοποίησε τη στόχευση της ακίνητης περιουσίας των φορολογούμενων που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2018 οι εγγραφές υποθηκών στα ακίνητα οφειλετών για χρέη στην εφορία διπλασιάστηκαν, φτάνοντας στις 8.350 έναντι 4.222 του 2017 (αύξηση 97,8% σε ένα χρόνο). Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η εγγραφή υποθήκης είναι το βασικό μέτρο διασφάλισης της οφειλής του δημοσίου και όχι αναγκαστικής είσπραξης. Για την είσπραξη θα πρέπει η αρμόδια υπηρεσία της ΑΑΔΕ να προχωρήσει στην έκδοση προγράμματος πλειστηριασμού για την αναγκαστική εκποίηση του ακινήτου. Το 2018 η ΑΑΔΕ προχώρησε σε 15.884 προγράμματα πλειστηριασμού (-13,6% σε σχέση με τα 18.792 προγράμματα το 2017).
Παρά το στενό μαρκάρισμα των οφειλετών του δημοσίου από τη φορολογική διοίκηση μόνο ένα μικρό μέρος των συνολικών οφειλών έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής εξόφλησης, όπως είναι η πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων. Το υπόλοιπο που έχει ρυθμιστεί είναι μόλις 3,699 δισ. ευρώ ενώ το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο των 104,365 δισ. ευρώ κατά την 1/1/2019. Δηλαδή σε ρύθμιση βρίσκεται μόλις 3,5% των οφειλών και εκτός ρύθμισης το 96,5%. Τα στοιχεία αυτά συνηγορούν υπέρ της θέσπισης νέας ρύθμισης για τους οφειλέτες, όπως είναι η ρύθμιση των 120 δόσεων.
Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι το πραγματικό ("αποτελεσματικό") χρέος -αφαιρούμενων των χαρακτηρισμένων ως ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών- έφτανε την 1/1/2019 στα 86,255 δισ. ευρώ. Και από αυτά εισπράξιμα θεωρούνται μόλις 8,464 δισ. ευρώ*.
Από την επιμέρους ανάλυση των στοιχείων για τις οφειλές προς το δημόσιο προκύπτουν τα εξής:
- ο συνολικός αριθμός οφειλετών με ληξιπρόθεσμες οφειλές το 2018 μειώθηκε σε 4.064.750, έναντι 4.068.857 το 2017
- το 2018 μέτρα αναγκαστικής είσπραξης υπέστησαν 1.168.438 φορολογούμενοι (μοναδικά ΑΦΜ) έναντι 1.050.077 το 2017.
- το 87,4% των οφειλετών (3.554.463 οφειλέτες), με βασική οφειλή μικρότερη των 5.000 ευρώ, χρωστούν το 2,4% (2,465 δισ. ευρώ) του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου,
- το 1,1% των οφειλετών (42.877 οφειλέτες), έχει βασική οφειλή μεγαλύτερη των 100.000 ευρώ και χρωστά το 89,5% των οφειλών ή 93,378 δισ. ευρώ συνολικά!
- από 5.000 ευρώ έως 100.000 ευρώ χρωστούν το 11,5% των οφειλετών (467.410 οφειλέτες) που διακρατούν το 8,2% (ή 8,521 δισ. ευρώ) του συνολικού χρέους.
* Ως "αποτελεσματικό" ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο ορίζεται το πλέον εισπράξιμο μέρος του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου το οποίο: - Δεν περιλαμβάνει οφειλές εκτός προϋπολογισμού (0,028 δισ. €). -Δεν περιλαμβάνει υπόλοιπα ποσού βασικής οφειλής άνω του 1,5 εκατ. € (9,589 δισ. €). - Δεν περιλαμβάνει οφειλές προ της 01/01/15 (47,841 δισ. €). -Δεν περιλαμβάνει χρέη σε αναστολή είσπραξης και οφειλές χαρακτηρισμένες ως ανεπίδεκτες είσπραξης (0,112 δισ. €).-Δεν περιλαμβάνει τις κατηγορίες φόρων: Λοιπές εισφορές, Έμμεσοι υπέρ τρίτων, Μισθώματα, Υπηρεσίες, Πρόστιμα Κ.Β.Σ., Δάνεια, Υπέρ διαφορών τρίτων, Λοιπά πρόστιμα μη φορολογικά, Παράβολα, Καταλογισμοί και Λοιπά μη φορολογικά (7,099 δισ. €). Δεν περιλαμβάνει τις εξής κατηγορίες οφειλετών: (α) πτωχοί, (β) ΔΕKO, (γ) μηδενικά - προσωρινά Α.Φ.Μ. και (δ) υπό εκκαθάριση (31,212 δισ. €).
