Μία "ρήτρα" στους κοινοτικούς κανόνες που μπορεί να "ανοίξει" τα επόμενα χρόνια το δρόμο της διαπραγμάτευσης για χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα (από 3,5% του ΑΕΠ που ισχύει σήμερα) επικαλείται η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος. Ωστόσο, για να διατηρηθεί το εν λόγω διαπραγματευτικό πλεονέκτημα συστήνει να μη χαθεί με τίποτα ο φετινός δημοσιονομικός στόχος.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, θα πρέπει να δοθεί "ιδιαίτερη προσοχή" στην επίτευξη των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, διότι θα αποτελέσουν "δείγμα γραφής" για την εμπέδωση της αξιοπιστίας και για τη δυνατότητα επιστροφής του ελληνικού δημοσίου στις διεθνείς αγορές με βιώσιμους όρους.
Επίσης, "θα ήταν ισχυρό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα σε περίπτωση επιδείνωσης του διεθνούς περιβάλλοντος ή άλλων διαταραχών και ανάγκης αναδιαπραγμάτευσης των στόχων ή των χρονικών ορίων για την επίτευξή τους στο ευρύτερο πλαίσιο των διατάξεων των ευρωπαϊκών κανονισμών περί "ασυνήθων περιστάσεων που εκφεύγουν του ελέγχου του συγκεκριμένου κράτους-μέλους”".
Ο λόγος για το άρθρο 2 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1173/2011 που ορίζει τι είναι "έκτακτες οικονομικές περιστάσεις" που επιτρέπουν δημοσιονομικές παρεκκλίσεις και περιλαμβάνουν μία μεγάλη ύφεση, αλλά και τις εν λόγω "ασυνήθεις περιστάσεις που εκφεύγουν του ελέγχου του συγκεκριμένου κράτους μέλους και έχουν σημαντική επίπτωση στη δημοσιονομική του κατάσταση".
Ο κεντρικός τραπεζίτης αναφέρθηκε και στην ομιλία του – για μία ακόμη φορά – στο θέμα της μείωσης των πλεονασμάτων κατά την χθεσινή παρουσίαση της έκθεσής του που περιλαμβάνει εκτίμηση για επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης φέτος (την προσδιορίζει στο 1,9% όταν η προηγούμενη πρόβλεψη για το 2019 ήταν ρυθμός 2,5%). Μάλιστα και για το 2020 οι προβλέψεις της ΤτΕ, όπως εκφράζονται από αναλυτές της είναι ότι το ΑΕΠ θα επιβραδυνθεί περεταίρω στο 1,8%.
Η ΤτΕ συνδέει την ανάγκη διατήρησης μεγάλων πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων για μια παρατεταμένη περίοδο (3,5% του ΑΕΠ ετησίως μέχρι το 2022 και 2,2% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο την περίοδο 2023-2060) με τις πιέσεις στην ανάπτυξη. Ο κεντρικός τραπεζίτης έχει ήδη ζητήσει αλλαγή του στόχου προς το 2% μετά το 2022.
Πλέον στην έκθεση δίδεται και το "επιχείρημα" αλλά και το παράθυρο αυτή η αλλαγή να έρθει νωρίτερα. Όλα αυτά με προϋπόθεση την επίτευξη του 3,5% του ΑΕΠ φέτος σε όρους πρωτογενούς πλεονάσματος, κάτι που η ΤτΕ θεωρεί πως δεν έχει διασφαλισθεί.
Όπως ανέφερε η έκθεση του διοικητή της TτΕ, ο μεγαλύτερος δημοσιονομικός κίνδυνος είναι η ενδεχόμενη εφαρμογή των αποφάσεων του ΣτΕ που έκριναν αντισυνταγματικές προγενέστερες περικοπές των συντάξεων και την κατάργηση των δώρων των συνταξιούχων. Όπως αναφέρει η ΤτΕ, η πρόσθετη δαπάνη δρα επιβαρυντικά στην ανάλυση βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, καθώς οδηγεί στην αναθεώρηση προς τα άνω της συνταξιοδοτικής δαπάνης και τροφοδοτεί αβεβαιότητα για τη δημοσιονομική πολιτική και την οικονομική βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, θα πρέπει να δοθεί "ιδιαίτερη προσοχή" στην επίτευξη των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, διότι θα αποτελέσουν "δείγμα γραφής" για την εμπέδωση της αξιοπιστίας και για τη δυνατότητα επιστροφής του ελληνικού δημοσίου στις διεθνείς αγορές με βιώσιμους όρους.
Επίσης, "θα ήταν ισχυρό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα σε περίπτωση επιδείνωσης του διεθνούς περιβάλλοντος ή άλλων διαταραχών και ανάγκης αναδιαπραγμάτευσης των στόχων ή των χρονικών ορίων για την επίτευξή τους στο ευρύτερο πλαίσιο των διατάξεων των ευρωπαϊκών κανονισμών περί "ασυνήθων περιστάσεων που εκφεύγουν του ελέγχου του συγκεκριμένου κράτους-μέλους”".
Ο λόγος για το άρθρο 2 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1173/2011 που ορίζει τι είναι "έκτακτες οικονομικές περιστάσεις" που επιτρέπουν δημοσιονομικές παρεκκλίσεις και περιλαμβάνουν μία μεγάλη ύφεση, αλλά και τις εν λόγω "ασυνήθεις περιστάσεις που εκφεύγουν του ελέγχου του συγκεκριμένου κράτους μέλους και έχουν σημαντική επίπτωση στη δημοσιονομική του κατάσταση".
Ο κεντρικός τραπεζίτης αναφέρθηκε και στην ομιλία του – για μία ακόμη φορά – στο θέμα της μείωσης των πλεονασμάτων κατά την χθεσινή παρουσίαση της έκθεσής του που περιλαμβάνει εκτίμηση για επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης φέτος (την προσδιορίζει στο 1,9% όταν η προηγούμενη πρόβλεψη για το 2019 ήταν ρυθμός 2,5%). Μάλιστα και για το 2020 οι προβλέψεις της ΤτΕ, όπως εκφράζονται από αναλυτές της είναι ότι το ΑΕΠ θα επιβραδυνθεί περεταίρω στο 1,8%.
Η ΤτΕ συνδέει την ανάγκη διατήρησης μεγάλων πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων για μια παρατεταμένη περίοδο (3,5% του ΑΕΠ ετησίως μέχρι το 2022 και 2,2% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο την περίοδο 2023-2060) με τις πιέσεις στην ανάπτυξη. Ο κεντρικός τραπεζίτης έχει ήδη ζητήσει αλλαγή του στόχου προς το 2% μετά το 2022.
Πλέον στην έκθεση δίδεται και το "επιχείρημα" αλλά και το παράθυρο αυτή η αλλαγή να έρθει νωρίτερα. Όλα αυτά με προϋπόθεση την επίτευξη του 3,5% του ΑΕΠ φέτος σε όρους πρωτογενούς πλεονάσματος, κάτι που η ΤτΕ θεωρεί πως δεν έχει διασφαλισθεί.
Όπως ανέφερε η έκθεση του διοικητή της TτΕ, ο μεγαλύτερος δημοσιονομικός κίνδυνος είναι η ενδεχόμενη εφαρμογή των αποφάσεων του ΣτΕ που έκριναν αντισυνταγματικές προγενέστερες περικοπές των συντάξεων και την κατάργηση των δώρων των συνταξιούχων. Όπως αναφέρει η ΤτΕ, η πρόσθετη δαπάνη δρα επιβαρυντικά στην ανάλυση βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, καθώς οδηγεί στην αναθεώρηση προς τα άνω της συνταξιοδοτικής δαπάνης και τροφοδοτεί αβεβαιότητα για τη δημοσιονομική πολιτική και την οικονομική βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
