Πυρετώδεις είναι οι προετοιμασίες για το νέο πτωχευτικό δίκαιο, στο πλαίσιο της δέσμευσης της κυβέρνησης απέναντι στους θεσμούς, το οποίο πρέπει να είναι έτοιμο έως το τέλος του προσεχούς Απριλίου, ενώ το ζήτημα ήταν μεταξύ αυτών που απασχόλησαν την ειδική επιτροπή της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών για τα κόκκινα δάνεια.
Τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών θα συναντηθούν στις 16 Ιανουαρίου με τους συναρμόδιους για το θέμα φορείς (υπουργείο Δικαιοσύνης, υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, υπουργείο Οικονομικών, Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους, τράπεζες) προκειμένου να θέσουν τα θεμέλια εργασιών για το θέμα αυτό. Οι εργασίες θα καλύψουν τρεις πυλώνες:
* Εναρμόνιση του Ελληνικού Πτωχευτικού Δικαίου με την Κοινοτική Οδηγία για τη δεύτερη ευκαιρία και όσα αυτή προβλέπει.
* Ενσωμάτωση και ενοποίηση του υπάρχοντος Δικαίου.
* Ενδιάμεσο Δίκαιο (εξωδικαστικοί κανόνες).
Η κοινοτική οδηγία
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η κοινοτική οδηγία φέρνει τα πάνω κάτω για τη δεύτερη ευκαιρία, καθώς προβλέπει ότι οι πιστωτές μιας επιχείρησης θα έχουν στη διάθεσή τους μία τριετία από την ημέρα πτώχευσης της επιχείρησης προκειμένου να διεκδικήσουν οτιδήποτε μέσα από την περιουσία της επιχείρησης και των φυσικών προσώπων που έχουν την ευθύνη του χρέους (εφόσον αυτό δημιουργήθηκε μέσα από επιχειρηματική δραστηριότητα). Συγχρόνως, η οδηγία ορίζει πως αντίστοιχες μέριμνες μπορεί να υπάρξουν και για τους οφειλέτες που δεν είναι επιχειρηματίες, δηλαδή για τα νοικοκυριά, αναλόγως της εφαρμογής που θα θελήσει να πράξει το κράτος-μέλος. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, πάντως, το παραπάνω εγχείρημα χαρακτηρίζεται ως εξαιρετικά δύσκολο, λόγω των μεγάλων χρόνων που απαιτούνται στην εκδίκαση των υποθέσεων.
Επισημαίνεται ότι οι διεργασίες για την αναδιαμόρφωση του πτωχευτικού δικαίου στο σύνολό του προχωρούν υπό την επίβλεψη της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, ενώ την ενοποίηση του Δικαίου και τη σχετική πρόβλεψη επεξεργάζεται η PWC ως σύμβουλος της Ειδικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους. Στόχος της παρέμβασης της συμβουλευτικής εταιρείας είναι να σχεδιαστεί και να νομοθετηθεί ένα νέο εκτεταμένο πλαίσιο αφερεγγυότητας που θα καλύπτει το ιδιωτικό χρέος (μέσω αναδιάρθρωσης ή εκκαθάρισης) τόσο ιδιωτών - νοικοκυριών όσο και νομικών προσώπων - εμπόρων. Η ευρωπαϊκή οδηγία στοχεύει στην προληπτική αναδιάρθρωση, δηλαδή στη ρύθμιση των οφειλών, ώστε να αποφεύγεται η πτώχευση, που αποτελεί τελευταία λύση. Επομένως, το ενδιάμεσο δίκαιο, ή αλλιώς μια σειρά κανονισμών που θεωρούνται ως ενδοτικό δίκαιο, κρίνεται απαραίτητο πριν από τη δικαστική οδό και την πτώχευση.
Μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων αναπτύσσονται σκέψεις οι οποίες θα τεθούν στους θεσμούς για απαλλαγή του οφειλέτη μέχρι ένα συγκεκριμένο ύψος χρέους. Αυτό, όμως, ίσως να αντίκειται στο πνεύμα της κοινοτικής οδηγίας και πιθανόν να αποτελέσει μια ενδιάμεση λύση για να κερδηθεί χρόνος έως την πλήρη εφαρμογή. Παράλληλα εκφράζεται η άποψη πως πολύ δύσκολα η χώρα μας θα υιοθετήσει την απαλλαγή και των ιδιωτών από τις οφειλές, καθώς οι τελευταίοι είναι απλό να αποκρύψουν περιουσιακά στοιχεία.
Ο νόμος Κατσέλη
Μεγάλο αγκάθι επίσης θεωρείται ο νόμος Κατσέλη. Στην παρούσα φάση υπάρχουν δικάσιμοι που αφορούν την προστασία πρώτης κατοικίας και έχουν ορισθεί για το 2027. Οι τράπεζες είναι πιθανόν να ζητήσουν θεσμοθέτηση για επαναπροσδιορισμό των δικασίμων αυτών ως το 2023.
Τέλος, θα ζητήσουν αντικατάσταση των προφορικών διαδικασιών με έγγραφες που μπορούν, πριν από τη δικάσιμο, να ορίσουν αν και κατά πόσον κάποιο νοικοκυριό πρέπει να προστατευτεί ή όχι, αν δηλαδή πληροί ή όχι τα κριτήρια.
Ας σημειωθεί πως η πλατφόρμα για την προστασία της πρώτης κατοικίας ισχύει μέχρι και το τέλος Απριλίου. Μετά η όποια προστασία θα παρέχεται σε αδυνάτους υπό τη μορφή κοινωνικής πρόνοιας, που σημαίνει πως θα χορηγούνται επιδόματα στέγασης, αλλά η πρώτη κατοικία δεν θα σώζεται. Η διαδικασία αυτή θα καταλήξει σε πρώτη φάση σε ένα σχέδιο νόμου το οποίο θα τεθεί σε διαβούλευση μετά τη συμφωνία με τους θεσμούς.
Τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών θα συναντηθούν στις 16 Ιανουαρίου με τους συναρμόδιους για το θέμα φορείς (υπουργείο Δικαιοσύνης, υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, υπουργείο Οικονομικών, Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους, τράπεζες) προκειμένου να θέσουν τα θεμέλια εργασιών για το θέμα αυτό. Οι εργασίες θα καλύψουν τρεις πυλώνες:
* Εναρμόνιση του Ελληνικού Πτωχευτικού Δικαίου με την Κοινοτική Οδηγία για τη δεύτερη ευκαιρία και όσα αυτή προβλέπει.
* Ενσωμάτωση και ενοποίηση του υπάρχοντος Δικαίου.
* Ενδιάμεσο Δίκαιο (εξωδικαστικοί κανόνες).
Η κοινοτική οδηγία
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η κοινοτική οδηγία φέρνει τα πάνω κάτω για τη δεύτερη ευκαιρία, καθώς προβλέπει ότι οι πιστωτές μιας επιχείρησης θα έχουν στη διάθεσή τους μία τριετία από την ημέρα πτώχευσης της επιχείρησης προκειμένου να διεκδικήσουν οτιδήποτε μέσα από την περιουσία της επιχείρησης και των φυσικών προσώπων που έχουν την ευθύνη του χρέους (εφόσον αυτό δημιουργήθηκε μέσα από επιχειρηματική δραστηριότητα). Συγχρόνως, η οδηγία ορίζει πως αντίστοιχες μέριμνες μπορεί να υπάρξουν και για τους οφειλέτες που δεν είναι επιχειρηματίες, δηλαδή για τα νοικοκυριά, αναλόγως της εφαρμογής που θα θελήσει να πράξει το κράτος-μέλος. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, πάντως, το παραπάνω εγχείρημα χαρακτηρίζεται ως εξαιρετικά δύσκολο, λόγω των μεγάλων χρόνων που απαιτούνται στην εκδίκαση των υποθέσεων.
Επισημαίνεται ότι οι διεργασίες για την αναδιαμόρφωση του πτωχευτικού δικαίου στο σύνολό του προχωρούν υπό την επίβλεψη της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, ενώ την ενοποίηση του Δικαίου και τη σχετική πρόβλεψη επεξεργάζεται η PWC ως σύμβουλος της Ειδικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους. Στόχος της παρέμβασης της συμβουλευτικής εταιρείας είναι να σχεδιαστεί και να νομοθετηθεί ένα νέο εκτεταμένο πλαίσιο αφερεγγυότητας που θα καλύπτει το ιδιωτικό χρέος (μέσω αναδιάρθρωσης ή εκκαθάρισης) τόσο ιδιωτών - νοικοκυριών όσο και νομικών προσώπων - εμπόρων. Η ευρωπαϊκή οδηγία στοχεύει στην προληπτική αναδιάρθρωση, δηλαδή στη ρύθμιση των οφειλών, ώστε να αποφεύγεται η πτώχευση, που αποτελεί τελευταία λύση. Επομένως, το ενδιάμεσο δίκαιο, ή αλλιώς μια σειρά κανονισμών που θεωρούνται ως ενδοτικό δίκαιο, κρίνεται απαραίτητο πριν από τη δικαστική οδό και την πτώχευση.
Μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων αναπτύσσονται σκέψεις οι οποίες θα τεθούν στους θεσμούς για απαλλαγή του οφειλέτη μέχρι ένα συγκεκριμένο ύψος χρέους. Αυτό, όμως, ίσως να αντίκειται στο πνεύμα της κοινοτικής οδηγίας και πιθανόν να αποτελέσει μια ενδιάμεση λύση για να κερδηθεί χρόνος έως την πλήρη εφαρμογή. Παράλληλα εκφράζεται η άποψη πως πολύ δύσκολα η χώρα μας θα υιοθετήσει την απαλλαγή και των ιδιωτών από τις οφειλές, καθώς οι τελευταίοι είναι απλό να αποκρύψουν περιουσιακά στοιχεία.
Ο νόμος Κατσέλη
Μεγάλο αγκάθι επίσης θεωρείται ο νόμος Κατσέλη. Στην παρούσα φάση υπάρχουν δικάσιμοι που αφορούν την προστασία πρώτης κατοικίας και έχουν ορισθεί για το 2027. Οι τράπεζες είναι πιθανόν να ζητήσουν θεσμοθέτηση για επαναπροσδιορισμό των δικασίμων αυτών ως το 2023.
Τέλος, θα ζητήσουν αντικατάσταση των προφορικών διαδικασιών με έγγραφες που μπορούν, πριν από τη δικάσιμο, να ορίσουν αν και κατά πόσον κάποιο νοικοκυριό πρέπει να προστατευτεί ή όχι, αν δηλαδή πληροί ή όχι τα κριτήρια.
Ας σημειωθεί πως η πλατφόρμα για την προστασία της πρώτης κατοικίας ισχύει μέχρι και το τέλος Απριλίου. Μετά η όποια προστασία θα παρέχεται σε αδυνάτους υπό τη μορφή κοινωνικής πρόνοιας, που σημαίνει πως θα χορηγούνται επιδόματα στέγασης, αλλά η πρώτη κατοικία δεν θα σώζεται. Η διαδικασία αυτή θα καταλήξει σε πρώτη φάση σε ένα σχέδιο νόμου το οποίο θα τεθεί σε διαβούλευση μετά τη συμφωνία με τους θεσμούς.
