Στόχος, πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ και επιστροφή στην ανάπτυξη

Στη Βουλή κατατίθεται το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2014, του κρισιμότερου ίσως των τελευταίων ετών αφού θα προβλέπει ανάκαμψη της οικονομίας μετά από, σκληρή, εξαετή ύφεση και πολλαπλάσιο πρωτογενές πλεόνασμα σε σχέση με φέτος, δημιουργώντας την πλατφόρμα για νέα ελάφρυνση του χρέους και έξοδου του Δημοσίου στις αγορές.






Το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού αναμένεται πως θα προβλέπει οριακή ανάπτυξη 0,6% τον επόμενο χρόνο και πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ ή περίπου 2,7 δισ. ευρώ, από περίπου 300 εκατ. ευρώ ή 0,2% του ΑΕΠ που αναμένεται να είναι η νέα εκτίμηση για το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος.

Αναμφίβολα το μεγαλύτερο «αγκάθι» του νέου προϋπολογισμού είναι το πώς θα επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος τον επόμενο χρόνο: Οι διαβουλεύσεις έως την τελευταία στιγμή επικεντρώνονται στη διαφορά μεταξύ εκτιμήσεων τρόικας και κυβέρνησης για το ύψος των πρόσθετων μέτρων που θα απαιτηθούν για να επιτευχθεί ο κρίσιμος αυτός στόχος.
Στόχος, πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ και επιστροφή στην ανάπτυξη

Συμβιβασμός
Η Αθήνα υπολογίζει την «απόσταση» σε ποσό άνω των 500 εκατ. ευρώ ενώ η τρόικα φέρεται να έκανε λόγο για κενό άνω των 1,5 δισ. ευρώ, με στελέχη του οικονομικού επιτελείου θεωρούν πιθανόν πως θα υπάρξει συμβιβασμός τελικά για νέα μέτρα περίπου 1 δισ. ευρώ. Οριοθετούν δε τις πιθανές νέες παρεμβάσεις σε μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα, όπως οργανωτικού χαρακτήρα αλλαγές για το ασφαλιστικό και αποκλείουν την επιβολή νέων φόρων ή/και περικοπές σε μισθούς και σε συντάξεις.

Με τα σημερινά δεδομένα στο προσχέδιο το πιθανότερο είναι να περιλαμβάνονται μόνον οι ελληνικές προτάσεις για την κάλυψη του κενού εάν δεν έχει προκύψει έως τη Δευτέρα, συμφωνία με την τρόικα, που είναι και το πιθανότερο. Η οριστικοποίηση των μέτρων το πιο πιθανόν είναι να παραπεμφθεί στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού που αναμένεται να κατατεθεί τον Νοέμβριο, μήνας στον οποίο, εκτός απροόπτου, θα «τρέξουν» και οι συζήτήσεις Ε.Ε. και ΔΝΤ για το χρηματοδοτικό κενό της Ελλάδας, από τα μέσα του 2014 και μετά.

Οι γενικοί στόχοι
Μετά από πολυετή σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή, είναι χαρακτηριστικό ότι τα δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν την περίοδο 2010 ? 2012 ανήλθαν στα 49 δισ. ευρώ ή 22,5% του ελληνικού ΑΕΠ, το δημοσιονομικό έλλειμμα φέτος, από 15,6% του ΑΕΠ το 2009 αναμένεται να βρεθεί κάτω του 3% του ΑΕΠ, με βάση τους κανόνες της Eurostat και να παραμείνει κάτω του 3% και τον επόμενο χρόνο.

Πάντως, ο κεντρικός στόχος του προϋπολογισμού του 2014 θα είναι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 1,5% του ΑΕΠ στον προϋπολογισμό, εκτίμηση στην οποία θα στηριχθούν οι συζητήσεις για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού και της νέας ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους.

Μείωση δαπανών
Ούτως ή άλλως στο νέο προϋπολογισμό θα κυριαρχούν οι προβλέψεις για συρρίκνωση των κρατικών δαπανών, με αμείωτο ρυθμό και το 2014 και μείωση 3,8 δισ. ευρώ στα κονδύλια για μισθούς, συντάξεις, κοινωνική ασφάλιση, περίθαλψη, επενδύσεις και καταναλωτικές δαπάνες σε σχέση με φέτος σύμφωνα με όσα προβλέπονται ήδη στο επικαιροποιημένο Μνημόνιο.

Οι μεγαλύτερες περικοπές αναμένονται στην κοινωνική ασφάλιση, καθώς ο προϋπολογισμός του υπουργείου Εργασίας θα περικοπεί κατά 2 δισ. ευρώ. Οι πρωτογενείς δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού συμπεριλαμβανομένου του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, που αναμένεται να περιοριστεί περαιτέρω στα 6,6 δισ. ευρώ, υπολογίζονται στα 49,4 δισ. ευρώ από 53,2 δισ. ευρώ φέτος.

Περαιτέρω μείωση προβλέπεται και στο κονδύλι για πληρωμή μισθών και συντάξεων κατά περίπου 530 εκατ. ευρώ καθώς εκτιμάται στα 17,95 δισ. ευρώ το 2014 από 18,49 δισ. ευρώ φέτος. Ο προϋπολογισμός άλλωστε θα διέπεται από αυστηρά πλαφόν σε κάθε φύσης δαπάνες και αυστηρές συστάσεις ιδίως προς τις περιφέρειες και τους δήμους για αποφυγή κάθε υπέρβασης και συγκράτησης των δαπανών στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα με περιορισμό δαπανών μεταξύ άλλων για υπερωρίες, τηλέφωνα, υπηρεσιακές μετακινήσεις, εκδηλώσεις κ.ά.

Επιπλέον έσοδα
Στο «μέτωπο» των φορολογικών εσόδων, με το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού, θα εφαρμοστούν το 2014 νέα φορολογικά μέτρα που εκτιμάται ότι θα αποδώσουν στα κρατικά ταμεία, επιπλέον έσοδα περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Μεταξύ των μέτρων είναι η κατάργηση του αφορολογήτου ορίου των 5.000 ευρώ και των πρόσθετων αφορολογήτων ορίων για τα παιδιά, για τους ελεύθερους επαγγελματίες, εμποροβιοτέχνες, αγρότες και εισοδηματίες, καθώς και η κατάργηση των περισσότερων εκπτώσεων και φοροαπαλλαγών.

Προϋπολογισμός αβεβαιοτήτων και αστερίσκων

Σε κάθε περίπτωση ο νέος προϋπολογισμός, που η κυβέρνηση φιλοδοξεί ότι θα σηματοδοτήσει την έναρξη μιας σταδιακής διαδικασίας εξόδου της χώρας από την κρίση και την εξάρτηση από τη διεθνή στήριξη, ενσωματώνει ούτως ή άλλως σημαντικές περικοπές κρατικών δαπανών, πρόσθετα φορολογικά έσοδα, αυστηρά πλαφόν για τις δαπάνες σε όλο το φάσμα του Δημοσίου και ρήτρες αυτόματης διόρθωσης.

Παράλληλα, χαρακτηρίζεται από σημαντικές αβεβαιότητες που έχουν κυρίως να κάνουν με τα εξής: Το εάν η οικονομία θα καταστεί δυνατόν να «γυρίσει» τον επόμενο χρόνο σε ανάπτυξη, μετά από έξι χρόνια σκληρής ύφεσης, την περιορισμένη φοροδοτική δυνατότητα των πολιτών, τα προβληματικά οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων στη σκιά της εκρηκτικής ανεργίας και την εύθραυστη κατάσταση που εξακολουθεί να κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή της χώρας.

Την ίδια ώρα, όμως, τα μεγέθη του τελικού σχεδίου του νέου προϋπολογισμού το πιθανότερο είναι να αναθεωρηθούν, με την οριστικοποίηση του νέου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου αλλά και από τις επικείμενες αποφάσεις για μια νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, έως την άνοιξη του 2014 και την πιθανότητα χορήγησης τρίτου πακέτου στήριξης προς την Ελλάδα.

Στόχοι προσχεδίου προϋπολογισμού 2014

2014

Οριακή ανάπτυξη 0,6% από ύφεση 4% φέτος
Πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ από οριακό πλεόνασμα 0,2% φέτος
Έλλειμμα γενικής κυβέρνησης 3% του ΑΕΠ

Αβεβαιότητες

Προσδιορισμός νέων μέτρων 1 δισ. ευρώ
Επίτευξη στόχου για τερματισμό της ύφεσης
Εισπραξιμότητα φορολογικών εσόδων
Οικονομικά ασφαλιστικών ταμείων
Πολιτική αστάθεια