Αυτό το ταξίδι του Αντώνη Σαμαρά στις ΗΠΑ δεν είχε μόνο σκοπό να βελτιώσει το πολιτικό κλίμα μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον που «ξεπάγωσε», μετά από μια τουλάχιστον τετραετή περίοδο τυπικής επαφής, στις 8 Αυγούστου με τη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Μπάρακ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο.
Αυτό το ταξίδι, εκτός του ότι επισφράγισε το αμερικανικό ενδιαφέρον για τον ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή, με τον πρωθυπουργό να παρουσιάζει τη χώρα ως νησίδα σταθερότητας, είχε σαφή οικονομική στόχευση: Ο πρωθυπουργός, αυτή τη φορά, πέρασε μια εβδομάδα στις ΗΠΑ επιχειρώντας να πείσει ΔΝΤ και Λευκό Οίκο ότι πρέπει να επιλυθεί άμεσα το θέμα της βιωσιμότητας του χρέους. Παράλληλα όμως προετοίμασε το καθοριστικό σχέδιο για έξοδο της Ελλάδας στις αγορές, στο δεύτερο εξάμηνο του 2014, που σύμφωνα με πληροφορίες προβλέπει μια φιλόδοξη κίνηση, την έκδοση ομολόγου πενταετούς διάρκειας και αξίας 3 δισ. ευρώ, και φαίνεται πως βρήκε υποψήφιους αγοραστές των νέων ελληνικών ομολόγων.
Το συγκεκριμένο σχέδιο, που προετοιμάζεται εντατικά στο παρασκήνιο, θα αποτελέσει το «κλειδί» για την έξοδο της Ελλάδας από τα Μνημόνια, στα οποία προσέφυγε η χώρα τον Μάιο του 2010 αδυνατώντας να εξυπηρετήσει το χρέος της στις διεθνείς αγορές.
Η σταδιακή εμπέδωση, το 2014, κατεύθυνσης απεξάρτησης της χώρας, με ασφάλεια, από τη διεθνή στήριξη, αποτελεί κεντρικό πολιτικό στόχο για την κυβέρνηση: Μετά από έξι χρόνια ύφεσης, που εκτίναξαν την ανεργία σε μη ανεκτά επίπεδα, και μια πρωτοφανούς εύρους δημοσιονομική προσαρμογή πρέπει να σηματοδοτηθεί η λήξη της εποχής των Μνημονίων.
Το πώς αυτό θα μεθοδευθεί αποτελεί το κυρίαρχο θέμα στις παρασκηνιακές επαφές που γίνονται πλέον σε ανώτατο πολιτικό και τεχνικό επίπεδο. Κομβικό σημείο στη δύσκολη αυτή επιχείρηση είναι μια επιτυχής έξοδος της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές το 2014. Αυτό σε συνδυασμό με μια νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους την άνοιξη του 2014, που θα βελτιώσει περαιτέρω το προφίλ των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας τα επόμενα χρόνια, «ψαλιδίζοντας» τις ανάγκες ετήσιας χρηματοδότησης από τις αγορές θα στήσει την πλατφόρμα απεξάρτησης της χώρας από τα Μνημόνια.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΗτΣ», το σχέδιο της κυβέρνησης είναι να βγει η Ελλάδα στις διεθνείς αγορές χρέους εκδίδοντας ομόλογο πενταετούς διαρκείας και αξίας 3 δισ. ευρώ, με όσο το δυνατόν πιο ευνοϊκό κόστος χρηματοδότησης.
Κίνηση υψηλού συμβολισμού
Στο πρωθυπουργικό επιτελείο εκτιμούν πως μια τέτοια κίνηση μπορεί να δράσει ως καταλύτης που θα βελτιώσει το κλίμα στις αγορές για την ελληνική οικονομία με θετικές επιπτώσεις και στην εμπιστοσύνη καταθετών και καταναλωτών στην Ελλάδα.
«Το στοίχημα είναι η επικοινωνιακή μόχλευση», έλεγε χαρακτηριστικά στην «ΗτΣ» μέλος της πρωθυπουργικης αποστολής στις ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας ότι ο χαρακτήρας αυτών των εκδόσεων έχει μεγαλύτερη ισχύ στο πεδίο των συμβολισμών και εφόσον πετύχει, ανοίγει τον δρόμο για την πραγματική αναχρηματοδότηση του χρέους.
Η λίστα των οίκων
Αυτός είναι και ο λόγος που ο πρωθυπουργός ηγήθηκε, ουσιαστικά, αυτού του road show στις ΗΠΑ. Ο κ. Σαμαράς είχε συναντήσεις με υποψήφιους αγοραστές χρέους και μάλιστα στο ανώτατο δυνατό επίπεδο.
Ανάμεσά τους οι εκπρόσωποι των JPMorgan-BlueCrest Capital, Management LLP -Eaglevale Partners Limited-Fidelity Management &Research Co, -Greylock Capital Management , LLC-King Street Capital, Lazard Asset Management, Norges Bank Investment Management, NWI Management, LP Oppenheimer funds, QFR Capital Management LP, και Wellington Management BTG Pactual.
Ο πρωθυπουργός είχε συνάντηση και με εκπροσώπους εισηγμένων στη Wall Street χρηματοπιστωτικών σχημάτων, όπως η Goldman Sacks, Black Rock, News Corp, Paulson &co, BIC Thomson Reuters, Alcoa, και HighBridge.
Την ομάδα που συνόδευε τον κ. Σαμαρά στις συναντήσεις απαρτίζουν οι Χρ. Λαζαρίδης, Στ. Παπασταύρου, Δ. Πτωχός, Γ. Μουρούτης και ο γενικός διευθυντής του ΟΔΔΗΧ Στ. Παπαδοπουλος.
Μακροπρόθεσμοι επενδυτές
Όλοι εκπροσωπήθηκαν στο ανώτατο δυνατό επίπεδο με το πρωθυπουργικό επιτελείο να σημειώνει την παρουσία του Μ. Μερβίνσκι, συζύγου της Τσ. Κλίντον, νορβηγικών ασφαλιστικών ταμείων που αν και είχαν απώλειες από το PSI ετοιμάζονται να επιστρέψουν στην αγορά ελληνικών ομολόγων, αλλά και του Τζον Πολσεν που «έκαψε τα χέρια του» επενδύοντας στη χρεοκοπία της Ελλάδας και τώρα επενδύει ήδη στον ελληνικό τραπεζικό τομέα, όπου σύμφωνα με πληροφοριες κατέχει το 5% της Alpha Bank και το 5% της Τράπεζας Πειραιώς.
Το ενδιαφέρον στη σύνθεση των υποψηφίων επενδυτών είναι ότι δεν πρόκειται μόνο για επιθετικά επενδυτικά σχήματα, henge funds, αλλά και για ασφαλιστικά ταμεία και real money funds, που έχουν όρους στο καταστατικό τους να διασφαλίζουν τα κεφάλαιά τους.
Βεβαίως η έξοδος στις αγορές συνδυάζεται με τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους, με τον κ. Σαμαρά να επαναλαμβάνει ότι οι δύο σχολές σκέψεις, Ε.Ε. και ΔΝΤ για το χρέος, δεν πρέπει πάλι να συγκρουστούν, εις βάρος της Ελλάδας αλλά να συνεργαστούν για τη διευθέτηση του θέματος, στο πλαίσιο της συμφωνίας του Eurogroup, τον περσινό Νοέμβριο.
Τα επιτόκια
Το κρίσιμο ερώτημα
Η έξοδος στις αγορές και η έναρξη παραγωγής αυξανόμενων πρωτογενών πλεονασμάτων θα αποτελούν «κλειδία» για την απαλλαγή από τα Μνημόνια. Μία διαδικασία, ωστόσο, που όπως λένε στην κυβέρνηση θα πρέπει να γίνει με ασφάλεια, καθώς η ανάκαμψη θα παραμείνει εύθραυστη και θα πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά το κόστος χρηματοδότησης της οικονομίας.
Σήμερα η χώρα χρηματοδοτείται με ευνοϊκούς όρους, που αναμένεται να γίνουν ευνοϊκότεροι, τους οποίους όμως δύσκολα θα βρει στην αγορά. Τα επίπεδα των επιτοκίων στα δεκαετή ομόλογα στην αγορά κινούνται στο 9,5% και ακόμη και εάν υποχωρήσουν, δύσκολα θα μειωθούν σε επίπεδα κάτω του 6%.
Σταθερότητα
Πολιτικές επαφές
Σχετικά με τις πολιτικές επαφές του κ. Σαμαρά στις ΗΠΑ κοινός παρονομαστής ήταν η παρουσίαση της Ελλάδας ως χώρα σταθερότητας στην ασταθή περιοχή της Αν. Μεσογείου. Ο κ. Σαμαράς προέβαλε ιδιαίτερα την προοπτική ενεργειακής συνεργασίας με Κύπρο και Ισραήλ ενόψει της κοινής συνεδρίασης των υπουργικών συμβουλίων Ελλάδας - Ισραήλ στις 8 Οκτωβρίου στο Τελ Αβίβ.
Τα σύννεφα που υπήρχαν με το αμερικανο-εβραϊκό λόμπι διαλύθηκαν μετά τις τελευταίες εξελίξεις με τη Χρυσή Αυγή, κάτι που επιβεβαιώθηκε στη θέρμη υποδοχή που επιφύλαξε στον κ. Σαμαρά ο επικεφαλής του λόμπι Ντ. Χάρις.
Ο κ. Σαμαράς είπε και στον άντιπρόεδρο Μπάιντεν ότι η εκτίμηση είναι πως τα κοιτάσματα φυσικού αερίου Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ μπορούν να καλύψουν το 50% της ζήτησης της Ευρώπης. Φέτος αναμένεται στην Αθήνα και η Αμερικανίδα υπουργός Εμπορίου, Π. Πρίτσκερ, επικεφαλής ομάδας επιχειρηματιών.